./.
Summa decretorum[C. 23, q. 4, c. 17 : Infideles]
Auteur
Huguccio Pisanis
Titre en français
Somme du Décret C. 23, q. 4, c. 17
Type de texte
Summa
Texte
Infideles vsque conuiuium .xii. q. ii. Ad mensam (C. 11, q. 3, c. 24), sed item xxviii. q. i. Omnes (C. 28, q. 1, c. 14) contra, nullus contra. Ibi interdicitur conuiuium cum iudeis hic permittur cum paganis ratio diuersitas et alia quae in hoc articulo sunt dicenda, ibi diligenter determinatur.
Langue
Latin
Source du texte original
Admont, Stiftsbibliothek, MS 7, fol. 321r
Datation
- Entre 1187 et 1190
- 12ème
siècle
(quart :
4
)
-
Précisions :
Sur la datation de la Somme d'Huguccio, voir Summa Decretorum, I:Distinctiones I-XX, ed. O. Přerovský, Vatican City 2006, et W. Müller, Huguccio, the life, works, and thought of a twelfth-century jurist, Washington, D.C.: Catholic University of America Press, 1994.
Traduction française
Infideles until conuiuium. C. 12, q. 2 Ad mensam (C. 11, q. 3, c. 24), et, de même, C. 28, q. 1 Omnes (C. 11, q. 3, c. 14) qui s'oppose. Là on interdit le repas avec les juifs, là on le permet avec les païens ; la raison de cette divergence et d'autres aussi, dont on va parler dans cet article, sont là scrupuleusement déterminées.
Source traduction française
C. Chauvin
Résumé et contexte
Huguccio essaie de rapprocher ce canon, ou plutôt la première phrase de ce canon —"les infidèles ne peuvent être gagnés au Christ, si nous évitons leurs assemblées et leurs fêtes" — qui encourage les chrétiens à manger avec des non-croyants avec les canons qui interdisent aux chrétiens de manger avec des juifs. Il esquive soigneusement le conflit en déclarant que "infidèles" signifie "païens", avec lesquels les chrétiens peuvent manger, mais non pas les juifs, avec qui ils ne le peuvent pas.
Signification historique
Le Decretum de Gratien, de toute évidence, ne cherche pas à rapporcher le vaste corpus de la loi canon. Il reste, comme Huguccio le note, des canons qui restent en contradiction. La commensalité était l'un de ces sujets difficiles. Comme dans d'autres sujets, la lecture d'Huguccio des canons concernant la commensalité avec les juifs et les musulmans démontre son influence.
Textes apparentés inclus dans le corpus
Manuscrits
- Admont, Stiftsbibliothek, 7** désigne les manuscrits consultés
- Assisi, Bibliteca Communi, 213
- Bamberg, Staatsbibliothek, Can.40 [P.II.25]
- Bamberg, Staatsbibliothek, Can. 41 [P.II.28]
- Bamberg, Staatsbibliothek, Can. 42 [P.II.15] (fragment)
- Cambrai, Stadtbibliothèque, 612
- Cambridge, Pembrok College, 72
- Cues (Berncastel) Hospital, 228
- Firenze, Biblioteca Laurenziana S. Croce, I 4
- Fulda, Landesbibliothek, D.22
- Kassel, Landesbibliothek, Jur in 4º Nr. 28
- Klagenfurt, Bischöfliche Bibliothek, XXIX.a.3
- Leipzig, Universitätsbibliothek, 985
- St. Petersburg, National Library of Russia, II 2º mbr. 10
- Lincoln, Cathedral Chapter, 2
- Lons-le-Saunier, Archives déport, 16
- Luxembourg, Bibliothèque nationale, 144
- Marburg, Universitätsbibliothek, C.2
- München, Staatsbibliothek, clm 10247*
- Paris, Bibliothèque nationale, MS lat. 3891
- Paris, Bibliothèque nationale, MS lat. 3892
- Paris, Bibliothèque nationale, MS lat. 3918
- Paris, Bibliothèque nationale, MS lat. 15386-97
- Parma, Biblioteca Palatina, 7222
- Rouen, Stadtbibliothèque, 749 [E 17]
- Vatican, Biblioteca apostolica, Arch. S. Pietr. C. 114
- Vatican, Biblioteca apostolica, Vat. lat. 2280*
- Vatican, Biblioteca apostolica, Vat. lat. 2491
- Vatican, Biblioteca apostolica, Borgh. 272
- Verona, Archiv capital, Nr [194]
- Volterra, Biblioteca Guarnacci, 62 (6370)
- Worcester, Cathedral Chapter, F12
Etudes
- D. Freidenreich, "Sharing Meals With Non-Christians in Canon Law Commentaries, circa 1160-1260 : A Case Study in Legal Development", Medieval Encounters 14 (2008), 41-77.
- D. Freidenreich, Foreigners and their Food : Constructing Otherness in Jewish, Christian, and Islamic Law (Berkeley and Los Angeles, 2011).
Mots-clés
commensalité
Auteur de la notice
Jessie
Sherwood
Collaborateurs de la notice
Claire
Chauvin
:
traduction