Serge IV, pape, confirme la fondation du monastère de Saint-Martin du Canigou par le comte Guifred, confirme les biens et la libre élection de l'abbé.

l.1 Sergius, episcopus, servus servorum Dei. Quoniam divina annuente pietate sedul[a] mos in nostris predecessoribus extitit prosper[a si]ve adversa omnium homin[um] di[ligen]tia vigila[re] et eorum in necessitatibus subvenire [at]que mal[um in] animo positum resecare, bonum vero apostolicis benedictionibus [corr]oborare. Quapropter nos, qui eorum gestamus infulam, illorum itaque [volumus ve]stigia sequi, ut omnes videlicet homines sub nostris temporibus a Deo constitutis gaudeant et Deo auxiliante perhenniter nomen tantȩ dignitatis, de[cus] et commoda ferat. Ideo quia ipso Christo distribuente Petri principis apostolorum vi[cem] gestamus, hoc quod facimus inconvulsum manere volumus, ut nulla la[ica]lis persona seu episcoporum vel clericorum nostris obstet preceptis aut contradicat, ne in multis maledictionibus incurrat. Igitur quia postulasti a nobis, Uuifrede dilecte comis, quatinus ȩcclesiam sancti Martini tibi concederemus, ut pro tuorum peccatorum sive tuorum parentum remissione in ea monasteri[um] faceres et de tuis siquidem prediis illȩ sanctae aecclesi[ae] concederes. Hec, karissime fili, petitio nobis bona videtur et a[n]nuente [sum]mo regi illa[m] prefatam aecclesiam cum omnibus suis pertinentiis tibi concedimus et apostolica auctoritate confirmamus et eam in perpetuum inconvulsa[m] manere sa[n]ccimus. Concedimus etiam prelibate aecclesie, ut numquam obnoxia sit servituti alterius, est semper sit libera et apostolicis privilegiis exaltata per se in evum maneat sublimata. Quas autem possessiones aut predia seu confinia cum suis omnibus pertinenciis rebusque cunctis hucusque adquisitis vel quas in perpetuum adquisierit, id est predia, villas scilicet, aecclesias [cum] omnibus illorum pertinentiis, parroechias, fundos, casas, casales, cortales, terras cultas vel incultas, campos, silvas, vineas, pr[ata], peccorum pascua, areas, torcularia, aquas, aquarum ductus, vias, molendinos, molendinarios cum suis capudaquis et piscatoriis, cum salinis et clibanis pisceis, omnia adquisita vel adquirenda, ad sancto Martino cenobium in valle Confluenti, in monte Kunigunensi, in pace tenere et possidere sine alicujus inquietudinis damna decrevimus. Statuimus autem, ut, quando abbas ipsius monasterii [obi]erit, neque a regibus neque a comitibus neque a qualiscumque persona cupiditatis pecunie causa neque pro qualicumque favoris inanis gloria ibidem constituantur abbates, sed a cunctis ibidem degentibus se[rvi]s Dei secundum Deum [juxta] Benedicti patris regulam eligantur abbates. Confirmamus igitur et stabilimus ammodo, ut nullus rex, nullus princebs, nullus marchio, nullus comes, nullus judex, nullus episcopus, nullus abbas aliquam vim vel invasionem ac subjugationem in eodem cenobium aut in suis omnibus pertinentiis facere presumat. Pro qua sub divini judicii obtrectatione et anathematis interdictione [p]romulgantes decernimus, ut nulla umquam magna parvaque persona ullo ingenio, cujuscumque sit hordinis, hujus nostri apostolici privilegii ausus sit frangere. Si quis autem, quod non credimus, parvipendens privilegium nostrum disrumpere temptaverit, de parte Dei omnipotentis sanctique ejus apostoli Petri et nostra, qui ejus fungimus vicem, perpetuis, nisi resipuerit, anathematis vinculis obligamus. Si quis autem sancti cenobii hujus adjutor exitens illum, in quo potuerit, elege[r]it, ditaverit et amaverit, hic Dei omnipotentis interventu apostolico repletus benediccione scandere se gaudeat in [virt]ute de virtute. Bene valete ! [Scriptum] per manus Benedic[ti], no[tarii] reg[ionarii e]t scriniarii [sanctae] Rom[anae] eclesiae, in mense Novanber, [indictione] decima.

JAFFE-LOEWENFELD, n° 3976.

FABRE (Louis), Bulle du pape Sergius IV pour le monastère du Mont-Canigou, in Bulletin de la société agricole, scientifique et littéraire des Pyrénées-Orientales, t. 24 (1880), p. 297-303.

OMONT (Henri), Bulles pontificales sur papyrus, IXe-XIe siècles (Sergius IV), in BEC, t. 65 (1904), p. 575-582, p. 582.

ZIMMERMANN (Harald), Papsturkunden : 896-1046, Vienne : Osterreichischen Akademie der Wissenschaften, 1984-1989, 3 vol., t. 2, p. 874-876, n° 457.