Nîmes, AD Gard, H 116

<< < / > >>

Numéro4817

Fiabilité de l'actenon suspecté

Genrenotice

Date23/09/1096(fiabilité :texte)

Lieunon identifié

DiocèseMarseille

RégionLanguedoc-Roussillon

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau non scellé

Etat de la traditioncopie

AuteurAbbaye  de  PSALMODI

BénéficiaireAbbaye  de  SAINT-VICTOR  de  MARSEILLE

Regeste

Notice d'un jugement sur la dépendance de l'abbaye de Psalmodi envers Richard, abbé de Saint-Victor de Marseille.

Texte

l.1 NOTICIA DIFFINICIONIS QUE FACTA EST INTER RICARDUM ABBATEM MASSILIENSEM ET EJUS MONACHOS ET PSALMODIENSIS
l.2 cenobii abbatem Fulchonem videlicet ejusdem monasterii monachos. Anno dominicȩ incarnacionis MoXCoIIIIo. Psalmodienses monachi venerunt ante domni papȩ Urbani presentiam, et fecerunt ei que-
l.3-rimoniam super Massiliesi abbatȩ suisque monachis, eo quod contra apostolicam auctoritatem Psalmodiense monasterium sibi subdidissent. Quod audiens venerabilis papa, Massiliensem abbatem, Ricardum videlicet,
l.4 qui tunc in his partibus legatus ejus fuerat, advocavit, percipiens ei, ut hȩc proclamacio, Bertranni Narbonensis metrapolitani, et Gibelini Arelatensium archiepiscopi, atque episcoporum Raimundi Nemausensis,
l.5 et Gotafredi Magalonensis, juditio, qui tunc in presentia ejus ibi erant, audirent et diffinirent. Quȩ res non minimum Massilienses monachos, et etiam ipsum Ricardum ad tantam iracundiam provocavit, ut non
l.6 solum violenter Psalmodium retinerent, verum etiam monachos qui predictam querelam domno pape fecerant, de suo monasterio expellerent. Unde accidit quod Psalmodienses nimia coacti
l.7 necessitate, Romam ad clamantes, Massilienses de medio sui ejecerunt, a minimo usque ad maximum, jurantes super IIIIor ȩvangelia cum Massiliensibus nullam participacionem in predicto monasterio se
l.8 amplius habituros fore. Quo facto, predictus Ricardus prȩnominatos archiepiscopos et episcopos adiit, eorumque justiciam ex parte domini papȩ sibi fieri postulavit, qui consilio accepto convenien-
l.9-tes in unum, prius Psalmodium Massiliensibus reddiderunt, Psalmodiensibus propter jusjurandum de monasterio omnibus egressis. Deinde diem et locum statuerunt, quo tantus clamor audiretur et diffiniretur. Ad statutum
l.10 denique diem Massilienses et Psalmodienses venerunt cum predictis judicibus, in quorum judicio dominus papa diffinicionem prȩdicte querimonie posuerat. Omnibus itaque ex utraque parte
l.11 circumstantibus, Gibelinus Arelatensium archiepiscopus ita locutus est : Prima pars placiti laudat ut Psalmodienses dicant unde de Massiliensibus conqueruntur. Ad hoc surrexit Stephanus Calcatellus, cui a cȩteris
l.12 comissum fuit ut responderet pro se et pro allis, et ait : Fratres nostri conqueruntur Deo et sancto Petro et vobis archiepiscopis et episcopis, qui, jubente domino papa, nostram quȩrelam diffinire debetis, de Massiliensibus, qui Psalmodiense monas-
l.13-terium per violentiam, per manum laicam, per sanguinis effusionem, per monachorum expulsionem, ad ultimum per pecuniȩ concessionem sibi adtraxerunt et nobis abstulerunt, quamvis Psalmodium secundum privelegia apostolica,
l.14 scilicet Johannis, Stephani, et prȩcepta regalia, id est Karoli, Lodovici, aliorumque regum quorum auctoritates hic habemus, liberum semper fuerit, et nemini debeat subici nisi romanȩ ecclesiȩ. Adhuc
l.15 etiam conquerentur fratres nostri Psalmodienses super Massiliensibus, quoniam postquam predictam quȩrimoniam domino papȩ deposuerunt et, eo jubente, res debuit perduci ad finem, dominus iste Ricardus qui prȩsens est, monachos Psalmo-
l.16-dienses, qui predictam querelam fecerant, de propri[...] monasterio expulit, atque in exteras naciones abire et mori fecit. Hȩc est quȩrimonia unde fratres nostri conquȩruntur super Massiliensibus, preter alia mala que Psalmo-
l.17-dio intulerunt. Ad hec Ricardus Massiliensis abbas, sedisque apostolicȩ legatus, cum suis Massiliensibus ita respondit. Nulli dubium est fratres mei, Psalmodienses monachos seculariter et extra regulam beati
l.18 Benedicti vixisse usque ad tempora prȩdecessoris mei Bernardi Massiliensis abbatis, qui volens eorum vicia corrigere, Raimundo comite deprȩcante, suorumque procerum consilio, adeptus est jam-
l.19-dictum monasterium, et de irregulari fecit eum regulare, et ita tenuit eum usque ad diem obitus sui. Ex tunc ego qui in loco ejus successi, tenui eum usque in hodiernum diem sub regularibus
l.20 disciplinis, monachis ejusdem loci accipientibus abbates et priores de nostro monasterio per bonas successiones : hanc contra eorum querimoniam responsionem facimus. Cumque Massilienses et Psalmodien-
l.21-ses hȩc et alia multa inter se conferrent, prȩnominati judices dixerunt ut sicut aliut auctoritatis Massilienses adversus Psalmodium abebant, ostenderent, atque jusserunt sibi reddi privilegia
l.22 et prȩcepta regalia, quibus dicebatur Psalmodium nulli alteri ecclesiȩ debere submitti, nisi Romanȩ. Sicque consideratis utriusque partis rationibus et congnitis, et Psalmodiensium auctoritatibus perspec-
l.23-tis, Bertrannus et Gibelinus archiepiscopi, et Godafredus atque Raimundus episcopi, prefato Ricardo in medio eorum existente, quia legatus erat, judicaverunt prȩdictam querimoniam, ita. Licet, domine
l.24 Ricarde, vices domini papȩ in nostris partibus vos habeatis, [ta]men [ex a]uctoritate ejus et [ex] vestro assensu nobis datum est, ut ad perpetuam pacem ponamus totam controversiam Mas-
l.25-siliensium et Psalmodiensium. Judicium tale est. Secundum privilegia apostolicorum Johannis et Stephani, et prȩcepta regalia Karoli, Lodovici aliorumque regum solius romanȩ ecclesiȩ
l.26 jus antiquissimum est Psalmodium, et nemini debet subici, nisi soli domino papȩ, hac pro causa Psalmodienses, ut velocius causa eorum diffiniretur, feruntur jurasse numquam
l.27 amplius se habituros esse societatem in predicto Psalmodio cum Massiliensibus, et ideo omnes de suo monasterio, postquam Massiliensibus per investituram restitutum est, egressi sunt justiciam
l.28 querentes. Vobis igitur, domine Ricarde, non expedit jura beati Petri minorari, qui ejus vicarius estis, nec ȩtiam defendere vel retinere quȩ male comissa seu adquisita sunt
l.29 ab antecessoribus vestris : sed pocius convenit cannonicȩ corrigere et emendare. Et quia non sufficiunt Massiliensibus auctoritates, quibus Psalmodium per justitiam possint habere,
l.30 decernimus ut Psalmodiensibus suum monasterium libere et absolute reddatur; nullamque dominacionem Massilienses ibi amplius habeant. Precipimus ȩtiam, si vobis placet,
l.31 ut hoc judicium scribatur, et domino papȩ representetur, et si ipse laudaverit, teneatur et in Psalmodio reservetur, ne deinceps inde aliqua inquietudo inter eos insurgat.
l.32 Ad hȩc Ricardus habito consilio cum Massiliensibus inquit : Judicium vestrum laudamus et suscipimus, atque Psalmodium cum omnibus sibi pertinentibus Deo et sancto Petro et
l.33 domino papȩ ejusdemque loci monachis cum carta et sinȩ carta in perpetuum soluimus. Factum est hoc publice apud Castlar castrum, in loco qui dicitur Toirozella,
l.34 regnante Philippo rege Francorum, anno ab incarnatione Domini MoXCoVIo, XoVIo kalendas octobris die sanctorum Lucii et Geminiani, indictionȩ VIIIIa, concurrente IIIIo,
l.35 epacta XaVa, clave XI, in presentia supradictorum judicum, et Ebrardi abbatis sancti Tyberii, Fulchonis ejusdem monasterii abbatis, Stephani Calcatelli, Raimundi Stephani,
l.36 Guillelmi Archimberti, Guillelmi Bonafus, Guillelmi de Albais, Raimundi Iterii, Guillelmi Bernardi, Stephani Bernardi, Pontii de Noceto, Petri Bernardi. Monachorum :
l.37 Juliani Gundrici, Gonterii presbyteri. Laicorum : Raimundi de Cani, Rainerii fratris ejus, Pontii Gaucelmi, Gaucelmi fratris ejus, Pontii Bremundi de Saumerio,
l.38 [ Bremundi], fratris ejus, Pontii [Petri] de Sancto Justo, Raimundi de Sancto Juliano, Bremundi de Lestrencleriis, Bertranni fratris ejus, Raimundi Galterii, Raimundi Eldrici,
l.39 Raimundi Rainonis, Guillelmi Iterii. Ego Ricardus Massiliensis abbas, octava die supradicte diffinicionis, VIIIIo kalendas octobris apud Montem Pessulanum
l.40 laudo hanc diffinitionem cum hac carta monachis Psalmodiensibus in perpetuum. Ego Pontius Stephani firmo. Ego Bernardus Peliti firmo. Ego Guillelmus firmo.
l.41 Ego Aremannus firmo. Ego Arnaldus firmo. Ego Pontius firmo. Ego Ebrardus firmo. Isti omnes monachi Massilienses faciunt hoc laudamentum, jussu prenominati
l.42 Ricardi in presentia Bertranni archiepiscopi, Godafredi Magalonensis episcopi, Augerii archidiaconi, Gaucelini de Lunello, Raimundi Ramonis et multorum aliorum.
l.43 Gotafredo episcopo DICTANTE, Pontius SCRIPSIT.

Bibliographie

AMARGIER (Paul), Chartes inédites du fonds Saint-Victor de Marseille : XIe siècle, Université d'Aix-Marseille, thèse de 3e cycle, 1967, n° 98.

Responsable

M.-J. Gasse

Comment citer cette notice

Acte n°4817 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°4817»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte4817/. Date de mise à jour : 29/03/12.