Geoffroi, évêque de Chartres, ratifie un accord passé entre les abbayes de Marmoutier et de Saint-Jean-en-Vallée au sujet de l'église Saint-Nicolas de Courville.

l.1 Licet eos qui Christi ecclesie superna disponente providentia pastorali cura premi-
l.2-nent, omnium generaliter subditorum utilitatibus, debita oporteat sollicitu-
l.3-dine providere, propensiore tamen caritatis studio, debitoque majore coguntur monasteri-
l.4-orum sive ecclesiarum quieti ac paci specialiter prospicere, ut Christi servi qui sub monastice
l.5 seu ȩcclesiastice religionis habitu et nomine, Domino die noctuque deserviunt, quanto
l.6 curis exterioribus liberi fuerint, et pacis vinculo undique conexi, tanto superne contem-
l.7-plationi uberius vacare, et divine valeant suavitatis dulcedinem abundantius degustare.
l.8 Quapropter ego Gaufredus Carnotensis ecclesie humilis domino annuente minister, notum
l.9 fieri volo omnibus sancte ecclesie fidelibus tam futuris quam etiam presentibus, olim inter ecclesiam Beati
l.10 Martini Majoris Monasterii et ecclesiam Sancti Johannis Valeiacensis, plurimam super ecclesia
l.11 Sancti Nicholai de Curvavilla discordiam extitisse, nosque Deo auctore ea qua omnium
l.12 negotiis religiosorum caritate debitores existimus, earum quoque paci atque concordie
l.13 attentius consulere cupientes, hujusmodi cum assensu capituli nostri finem illi controversie
l.14 imposuisse. Cum enim ecclesie utriusque abbates nostro sese consilio et ordinationi de prefata
l.15 Sancti Nicholai ecclesia pacis gratia per omnia commisissent, et quicquid in ea juris habere videban-
l.16-tur in manu nostra reddidissent, rogatu atque consilio domni Guillelmi venerabilis Catha-
l.17-launensium episcopi, et quorumdam clericorum nostrorum, eandem Sancti Nicholai ecclesiam, cum omnibus
l.18 eidem pertinentibus, ecclesiis videlicet, decimis, primitiis, terris cultis et incultis, nemori-
l.19-bus, pratis, vineis, aquis, molendinis sive furnis, et si quid aliud die hujus concordie prefata
l.20 ecclesia possidebat, vel deinceps de amissis fuerat possessionibus recuperatura, omnia
l.21 tam monachis Majoris Monasterii quam Valiacensibus canonicis dedimus atque statuimus
l.22 esse communia, et inter eos equaliter dividenda. Sed quia monachos atque canonicos simul
l.23 habitare, et debita ecclesie officia simul peragere, nec ordinis eorum usus diversus
l.24 nec ipsa consuetudo permittit, communi tam nostro quam partis utriusque est assensu concessum,
l.25 atque statutum, ut soli canonici corpus ecclesie ad habitandum et Deo serviendum, conservandum,
l.26 ornandum et reficiendum habeant, et officinas quas sibi voluerint, libere et sine censu
l.27 ibidem edificent, et omnes prorsus oblationes que in illa tantummodo Sancti Nicholai ecclesia
l.28 offerentur, quam ipsi inhabitabunt, soli habeant. Ceterarum vero omnium ubicumque ecclesia-
l.29-rum eidem Sancti Nicholai ecclesie pertinentium, cujuscumque generis oblationes equaliter dividant.
l.30 Omnia autem quecumque mobilia seu immobilia, in illa solummodo Sancti Nicholai ecclesia,
l.31 ab eis qui ad conversionem apud eos venerint dabuntur, aut etiam a quibuslibet aliis in
l.32 victum eorum et tegumentum tribuentur, canonici tantummodo habeant. Porro si quis ecclesie
l.33 Sancti Nicholai parrochianus moriens, aliquid ibi dederit, ubicumque sepeliatur, si mobile fue-
l.34-rit, inter monachos et canonicos dividatur, si vero aliud preter mobile dederit, cano-
l.35-nicorum proprium sit. Quod si extraneus aliquis quoquomodo mobile aliquid seu immobile dederit
l.36 illi ecclesie, canonicorum proprium sit. In aliis vero ecclesiis eidem ecclesie pertinentibus quicquid in ele-
l.37-mosinam quoquomodo datum fuerit, tam monachis quam canonicis commune sit. Preter hec
l.38 igitur que taliter distinguntur, omnia que canonicis ipsis dabuntur, a die peracte hujus
l.39 concordie, canonicorum propria sint, exceptis his que ad jus illius ecclesie antiquitus
l.40 pertinuisse probari poterunt, que cum ad eam redierint, utrorumque communia sint.
l.41 Sed et de famulis omnibus qui rebus ecclesie atque reditibus preponentur, sicut sunt majores, sive
l.42 prepositi, molendinarii, furnerii, decimarii et omnes qui possessionibus quibuslibet
l.43 ejus ecclesiȩ monachis canonicisque communibus, statuentur, ista decrevimus, ut tam
l.44 monachorum quam canonicorum communi assensu in officiis suis cum necesse fuerit,
l.45 ponantur et eiciantur, utrique simul ab eis debitas fidelitates accipiant, utrisque
l.46 obediant, utrisque respondeant. Quod si aliqua in posterum ecclesiastica, secularisve
l.47 persona surrexerit, que vel monachis solis vel potius canonicis, ecclesiam illam
l.48 totam cum suis appenditiis vindicare et reducere velit, id omnino ne fieri
l.49 debeat interdicimus, et diligenter precipimus, ut nec monachi sine canonicis,
l.50 nec canonici sine monachis aliquid inde preter hoc quod constitutum est
l.51 possideant. Adhuc etiam ista adicimus, ut si quicquam de predicte possessionibus
l.52 ecclesie, que utrisque ut diximus communes extiterint, alicujus calumnia seu
l.53 infestatione ablatum fuerit sive minutum, quod placitationibus sive pe-
l.54-cuniis ad communia ejusdem ecclesie jura reduci oporteat, communes tam
l.55 monachis quam canonicis labores omnes fore decernimus atque expensas.
l.56 De ornamentis autem illius ecclesie que ipsa die hujus concordie possidebat,
l.57 ne cuilibet facultas sit aliquid distrahendi, sub anathemate interdicimus.
l.58 Cetera vero ornamenta que a die hujus concordie ecclesia ipsa habuerit, omni-
l.59-no et libere in canonicorum potestate sint. Actum Carnoto, in curia nostra,
l.60 et in ecclesie nostre capitulo solemniter recitatum atque cancessum canonicis nostris
l.61 ibidem plenarie residentibus et concedentibus, anno ab incarnatione Domini
l.62 M°C°XVIIII, indictione XII, III kalendas decembris. Et ut hoc in perpetu-
l.63-um ratum permaneat, sub cyrographo scribi, et sigillo nostro muniri jussi-
l.64-mus. Ego Gaufredus Dei gratia Carnotensis episcopus subscripsi [croix].
l.65 Ego Guillelmus Dei gratia Cathalaunensis episcopus, subscripsi [croix]. [colonne1] S. Sansonis decani. S. Gerogii cantoris. S. Galterii archidiaconi. S. Hugonis subdecani. S. Guarini subcantoris. S. Odonis archidiaconi. S. Haimonis presbiteri. S. Hugonis prepositi de Fons. S. Radulfi camerarii. S. Rainaldi presbiteri. S. Beringerii presbiteri. S. Garini prepositi Sancti Carauni. S. Galeranni abbatis Sancti Andree. S. Radulfi diaconi. S. Bernardi capicerii. S. Guillelmi Morn.. S. Gausberti canonici. S. Guillelmi subdiaconi. S. Fulberti subdiaconi. S. Gosleni archidiaconi. S. Ansgerii archidiaconi. S. Zacharie archidiaconi. S. Hugonis prepositi nepos decani. S. Garini presbiteri. S. Seranni prepositi. [colonne2] S. Radulfi diaconi. S. Herberti Bel.. S. Rotberti diaconi. S. magistri Bernardi. S. Hainrici prepositi. S. Pagani subdiaconi. S. Herberti subdiaconi. S. Guillelmi Majoris Monasterii abbatis. S. Guillelmi Sancti Petri abbatis. S. Stephani Sancti Johannis abbatis. S. Fromundi Majoris Monasterii prioris. S. Hermanni Sancti Johannis prioris. S. Guillelmi Redonensis monachi. S. Hervei Carnotensis prioris. S. Evani sacriste. S. Petri bajuli. S. Petri Laidet. S. Rotberti Sparnonensis prioris. S. Hervei Choin. prioris. S. Rainaldi notarii. S. Laurentii bajuli. S. Rainaldi canonici. S. Hilgodi canonici. S. Salomonis canonici. S. Gunfredi canonici. S. Ingerrici majoris Chamartii. [colonne3] S. Pagani camerarii. S. Arraldi camerarii. S. Radulfi militis. S. Johannis mariscalpi. S. Rotberti Tuagal. S. Gaudini militis. S. Rainberti famuli. S. Barbete famuli. S. Johannis presbiteri Parciacensis. S. Billoti famuli. Datum Carnot. per manum Wlgrini cancellarii, anno ab incarnatione Domini M°CXVIIII, indictione XII, III kalendas decembris.