Pépin II, roi d'Aquitaine, confirme à Saint-Florent de Saumur les privilèges concédés par ses prédécesseurs.

l.1 [[chrisme] Pippinus, divina ordinante majestatis gratia, Aquitanorum rex. Cum petitionibus fidelium nostrorum justis et rationabilibus maximeque servorum Dei quorum provisu ordo monasticus regitur ac vigilanti custodia gubernatur ob divini cultus amorem favemus, procul dubio non tantum temporaliter ad presens nostri fastigium pertinere credimus, sed etiam supernum donum nobis a Domino impertiri non dubitamus. Proinde comperiat omnium sanctae Dei ecclesiae fidelium nostrorum, videlicet presentium sive futurorum, industria quia vir venerabilis adeo nobis dilectissimus Dido, abba ex monasterio quod vulgari nomine dicitur Glomna super alveum Ligeris sito, in quo sanctus confessor opimus Florentius corpore humatus jacet, quod est situm in pago Pictavo, veniens ad nostram regiam magnificenciam obtulit obtutibus nostris inprevaricabilia precepta predecessorum nostrorum regum, videlicet Hludovici imperatoris atque genitoris nostri, filii sui, quondam Pippini regis necnon et avunculi nostri invictissimi Karoli, in quibus decernitur qualiter eundem monasterium sub nostrorum ditione atque inmunitate tenuerunt]. Ideoque deprecatus est ut, veluti ipsi, eundem monasterium et congregationem [ibidem Deo] sub regulari habi[tu servientem
l.5 ac rebus omnibus vel hominibus inibi juste et legaliter presenti tempore aspicientibus vel pertinentibus sub nostra regali defensione ac inmunitatis tuitione reciperemus. Cujus petitionem favorabili clementia denegare noluimus utpote Dei servo juste petenti et ob animae nostrae emolumentum liberaliter adquievimus. Unde hos nostrae magnitudinis regales apices fieri decrevimus, per quos rata] inviolabilisque omnibus seculis ejus maneat petitio, sive per hanc nostrae precepti[onis auctoritatem, ob
l.6 amorem Dei venerationemque sanctorum maximeque illius cujus patrocinia ibidem presentialiter adsunt, ut nostra suis intercessionibus sublevet crimina et quandoque post digressum hujus aevi ad beatitudinem aeterni regni nos faciat pervenire, statuimus, quod et perpetualiter observandum a successoribus nostris rogamus et obsecramus, scilicet ut prefatum monasterium deince]ps s[ub regulari, sicut a]ntiquitus, ordine consistat, et nemo ab eodem ordine eundem locum quocumque modo deviare presuma[t,
l.7 sed in omnibus adjutor et defensor monachorum ibidem Deo servientium esse studeat, et nemo umquam canonicorum aut laicorum ibi abba constituatur, neque ullus comes in ipso monasterio ullum sibi inperium vindicare presumat. Quod qui fecerit, anathema sit ! Sed, sicut sepedictum est, ipse locus cum omni suo grege regularem degens vitam, ut venerabilis abba prefatus, Dido nomine], apud magnificentiam regiae dignitatis nostram obtinuit, sic perseverabil[iter] in omnibus seculis
l.8 [sub regali maneat defensio]ne c[u]m omnib[us suis] rebus [quas Ansaldus et Gautbertus abbates ejusdem loci sub suorum potestatibus tenuerunt, necnon et inca]rtat[io]nibus omn[ium bonorum hominum quas idem habuerunt et in antea divina pietas auxit cum omnibus juste et rationabiliter ibidem aspicientibus atque immu]nitatis tui[tione], ita ut [nullus judex] puplicus nec [quislibet ex judiciaria potestate neque vicarius aut] centenarius
l.9 seu missus noster discurrens nec quisquam comes in eisdem rebus potestatem exercendi ingrediatur nec aliquid i[m]perare presumat, sed per hanc nostram auctoritatem confirmamus ut, sicut sub defensione ac tuitione predecessorum nostrorum regum idem monasterium ac res ad se pertinentes con[stitit, ita deinceps cum rebus quas divina] pietas in jure ipsius loci augere voluerit, sub nostra regali defensione perpetualiter consistat.
l.10 Si vero in eadem inmunitate reus repertus fuerit vel dictus, a nemine distringatur nisi a jamdicti loci mundatario, nisi forte exinde ipsius latronis fuerit ejectio ; nec quisquam judicum ad causas audiendas vel freda aut tributa exigenda aut mansiones seu paradas faciendas necnon et fidejussores toll[endo]s [aut hom]ines tam ingenuos quam et servos supra terr[am] ipsius commanentes distringendos vel ullas redibitiones nec illicitas occasiones
l.11 requirendas, nostris neque futuris temporibus ingredi audeat vel quae supramemorati sumus paenitus [exig]ere p[re]sumat. Sed quicquid exinde fiscus noster [exige]re poterit, totum nos pro aeternae retributionis proemio in lumi[naribu]s ejusdem ecclesi[a]e et receptionem pauperum a[tque] stipendiis servoru[m Christi ibide]m Deo famulantium concedimus. Et, sicut res fis[co]rum nostrorum a nostris defenduntur aut inquiruntur advocatis, ita et res ejusdem monasterii
l.12 ab advocatis propriis defendantur sive inquirantur et, ob nostrae magnitudinis amorem, ejusdem monasterii advocatis tortum dimittimus. Concedimus etiam immo et per hanc regiam nostram auctoritatem confirmamus ut naves ejusdem loci onera deferentes per quoscumque alveos discurrentes nullus cespaticum seu ripaticum vel pulveraticum aut herbaticum necnon teloneum ab eis exquire[re] audeat, sed secure ubique per regnum nostrum discurre valeant.
l.13 Cum vero divina vocatione jamdictus abba ex hac luce migraverit, quamdiu ipsi monachi inter se tales invenerint qui eos secundum regulam sancti Benedicti pastorali cura regere valeant, habeant potestatem eligendi ex se abbates. Et ut haec nostrae preceptionis auctoritas semper inviolabilis om[nibu]s seculis valeat permanere, monogramma nostrum inserere curavimus ac de anuli nostri impressione insigniri subter jussimus.
l.14 SIGNUM PIPPINI [monogramme] PRAECELLENTISSIMI REGIS.
l.15 [chrisme] JOSEPH SUBDIACONUS AD VICEM GULFARDI RECOGNOVIT ET SUBSCRIPSIT [ruche_notes_tironiennes] [Joseph subdiaconus ad vicem Gulfardi recognovit et subscripsit. Beraldus impetravit.] [sceau]
l.16 Data VI kalendas junii, indictione X, anno VIIII regnante Pippino inclito rege. Actum Floriniaco villa super Carum sita, in generali placito. In Dei nomine, feliciter. AMHN, [amen].

Recueil des historiens des Gaules et de la France (Bouquet, RHF), Paris, 1737-1904, 24 vol. in folio, t. 8, p. 360, n° 7.

LEVILLAIN (Léon), Recueil des actes de Pépin I^er et de Pépin II, rois d’Aquitaine (814-848), Paris, 1926, p. 207-214, n° 53.

LOT (F.), LAUER (Ph.), Diplomata Karolinorum. Recueil de reproductions en fac-similé des actes originaux des souverains carolingiens conservés dans les archives et bibliothèques de France, 10 vol., Paris, 1936-1949, t. 8, pl. 23 (fac-similé).