Litige entre Albert, abbé de Marmoutier, et Sigebrand, seigneur de Chemillé, réclamant l'application d'un accord prétendumment passé avec son père Pierre lors de la fondation du prieuré de Saint-Pierre de Chemillé, concernant l'institution dans ce lieu d'un abbé aussitôt que les ressources de la maison suffiraient à l'entretien de douze moines. L'affaire doit être réglée par le jugement du fer chaud à Chalonnes mais Sigebrand le récuse sans donner de raison. Les moines considèrent cette conduite comme un aveu de son tort.

l.1 Nosse debetis qui futuri estis posteri nostri, quod cellae nostrae de Camiliaco
l.2 abbatem a nobis institui petiit Sigebrannus ipsius castri possessor, asserens patrem suum
l.3 nomine Petrum conventionem hanc fecisse nobiscum quando cellam illam loco huic scilicet
l.4 Majori Monasterio construendam donavit, ut ex quo XII inibi monachi vivere possent
l.5 abbas ibidem institueretur. Quod cum domnus abbas noster Albertus, cum quo predictus Petrus donationis suae
l.6 rationem confecit omnem, rationabiliter abnueret atque prolata cartula donationis illius, de
l.7 instituendo unquam ibi abbate nichil intra partes convenisse probaret, ille tamen ab assertione
l.8 sua compesci nec sic adquiesceret, ad hoc tandem perducta res est, ut consuetudinario calidi
l.9 ferri judicio probari facere domnus abbas promitteret, falsum esse quod Sigebrannus assereret. Vadiatum
l.10 est itaque judicium, et ad portandum locus designatus et terminus. Ad quem terminum cum fuisset domnus
l.11 abbas paratus, ille non fuit. Postea altera dies ad istud sub hac conditione determinata fuit, ut
l.12 quilibet amborum altero tunc esset imparato paratus, compellari inde non deberet ulterius. Die igitur pla-
l.13-cita, ad condictum locum qui fuit Calumna, domnus abbas venit. Tarde licet, venit et Sigebrannus. Ade-
l.14-rat etiam Eusebius Andecavensis episcopus. Traditus est homo ad portandum judicium atque susceptus,
l.15 et in diem tertium de more servatus. Eo die tertio scilicet calefactum est judiciale ferrum, homo presto
l.16 fuit ad portandum, et tota ad finiendum causa parata. Tunc Sigebrannus judicium istud non se
l.17 recepturum esse dixit. Cur tamen recusaret, rationem ullam afferre non potuit, neque causari aliter
l.18 sibi tunc ad portandum oblatum quam fuerat primitus vadiatum. Cur ergo recusaverit, viderit
l.19 ipse. Nos ita cellulam nostram adversus omnem in posterum abatiae calumniam munivimus,
l.20 testibus quam plurimis, et nominatim istis, [colonne1] Eusebius episcopus, Landricus archidiaconus, Fulcodius capellanus, Petrus de Monte Johannȩ, Rainardus senescallus, [colonne2] Adraldus prepositus, Herveus sartor, Arnulfus clericus, Guarinus clericus, Ansegisus qui oblatus est ad judicium, [colonne3] Gualo monachus prior cellae, Gualterius monachus, Rodulfus monachus, Mainardus monachus, David monachus.

1