Henri III, empereur, confirme les privilèges de l'église de Metz.

l.1 [chrisme] IN NOMINE SANCTAE ET INDIVIDUAE TRINITATIS, HEINRICUS, DIVINA FAVENTE CLEMENTIA ROMANORUM IMPERATOR AUGUSTUS. SI LIBERALITATIS NOSTRAE
l.2 munere locis Deo dicatis quiddam conferimus beneficii et necessitates ȩcclȩsiasticas juxta peticiones sacerdotum nostro relevamus juvamine, atque imperiali tuemur munimine, id nobis et ad
l.3 mortalem vitam temporaliter transigendam, et ad ȩternam feliciter obtinendam profuturum liquido credimus. Noverit interea sagacitas seu utilitas omnium fidelium nostrorum tam presentium quam et futurorum qualiter vir venerabilis tercius
l.4 ADELBERO, sanctȩ Metensis ecclesiȩ episcopus, obtulit obtutibus nostris auctoritatem inmunitatis antecessorum nostrorum regum Karoli imperatoris, seu Ludovuici filii ejus, ac Ottonum imperatorum, in qua erat insertum quod non solum idem antecessores
l.5 nostri verum etiam predecessores eorum reges videlicet Francorum ȩcclesiȩ Sancti STEPHANI prothomartiris cujus nomine et honore ipsa dicata est ȩcclesia, cui etiam auctore Deo ipse ADELBERO episcopus preest sub suo nomine et defensione cum monas-
l.6-teriis et cellulis, vicis et castellis sibi subjectis et rebus vel hominibus ad se pertinentibus vel aspicientibus consistere fecerant, et eorum inmunitatum auctoritatibus actenus ab inquietudine judiciariȩ potestatis eadem munita atque defensa fu-
l.7-isset ȩcclesia. Sed pro rei firmitate postulavit excellentiam culminis nostri ut predecessorum nostrorum regum seu imperatorum pietatem sequentes hujuscemodi nostrȩ inmunitatis preceptum ob amorem Dei et reverentiam ipsius sancti loci circa ipsam ȩcclesiam fieri cen-
l.8-seremus. Cujus peticionem benigne suscipientes, ob amorem Dei et reverentiam sancti prothomartiris Christi STEPHANI libenter assensum usquequaque libuit prebere. Quapropter volumus atque decernimus ut omnes res ejusdem ȩcclesiȩ cum hominibus juste sibi subjectis
l.9 sub nostrȩ defensionis munimine, modis omnibus consistant. Prȩcipientes ergo jubemus ut nullus judex publicus aut quilibet ordinis rei publicȩ procurator ad causas judiciario more audiendas in ȩcclesias, castella, vicos, parrochias, villas vel agros tam
l.10 ultra quam citra Renum et Rodanum, seu reliquas possessiones, quas vel nunc in quibuslibet provinciis aut territoriis imperii nostri juste et legaliter tenet, vel deinceps in jure ipsius ȩcclesiȩ Dei pietas voluerit augeri ingredi presumat, neque freda aut mansiones vel paratas exige-
l.11-re aut fidejussores tollere aut homines tam ingenuos quam servos super terram ipsius commanentes distringere nec ullas publicas sanctiones aut redibitiones vel inlicitas occasiones requirere quibus predicta ecclesia sibique subjecti aliquod injuste patiantur incom-
l.12-modum nostris futurisque temporibus quisquam tam temerarius existat, qui id faciendi inlicitam potestatem sibi adtribuere audeat, sed liceat memorato presuli suisque successoribus res predictȩ ȩcclesiȩ cum omnibus sibi subjectis et rebus vel hominibus ad se aspicientibus vel per-
l.13-tinentibus sub tuicionis atque inmunitatis nostrȩ defensione remota totius judiciariȩ potestatis inquietudine quiȩto ordine possidere, et nostro fideliter parere imperio, atque pro nostra incolomitate seu etiam totius imperii a Deo nobis collati et ejus clementissima miseratio-
l.14-ne per inmensum conservandi unacum abbatibus et reliquis ordinibus populoque sibi subj[ecto] Dei inmensam clementiam jugiter exorare. Et quicquid de prefatȩ rebus ȩcclesiȩ jus nostri exigere poterat, in integrum eidem concessimus ȩcclesiȩ, scilicet ut perpetuo tempore ejus ad peragendum Dei servicium augmen-
l.15-tum et supplementum fiat, specialiter tamen de fredis conjectis atque teloneis navalibus cȩterisque omnibus teloneis, et de cunctis ad eandem ȩcclesiam jure et legaliter pertinentibus, sicut antecessores nostri constituerunt, ita et nos nostra imperiali auctoritate modis omnibus confirma-
l.16-mus. Et ut hȩc nostra imperialis confirmatio stabilis et inconvulsa omni permaneat aevo, hanc cartam inde conscriptam, manuque propria ut subtus videtur corroborantes, sigilli nostri inpressione jussimus insigniri.
l.17 SIGNUM DOMNI HEINRICI TERCII REGIS INVICTISSIMI [monogramme] SECUNDI ROMANORUM IMPERATORIS AUGUSTI (MPR) [sceau].
l.18 VUINITHERIUS CANCELLARIUS VICE LIUTBOLDI ARCHICANCELLARII ET ARCHIEPISCOPI RECOGNOVIT (RUI).
l.19 Data IIII idus MAI, anno dominicȩ incarnationis millesimo LII, indictione V, anno autem domni HEINRICI tercii regis imperatoris secundi, ordinationis ejus XXIIII, regni vero XIII, imperii autem
l.20 VI. In nomine Domini, actum ARGENTINAE, feliciter. AMEN.

Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa, Paris, 1715-1785 et 1856-1865, 16 vol., t. 13, Pr, col. 396, n° 27.

STUDER (Raymond), Catalogue des documents des Archives de la Moselle antérieures à 1101, in Annuaire de la Société d'histoire et d'archéologie de la Lorraine, 1923, p. 123-141, p. 137, n° 91.

BRESSLAU (H.) et KEHR (P.), Die Urkunden Heinrichs III., Berlin, 1931 (MGH Diplomata regum et imperatorum Germaniae, 5), n° 287.