Les évêques, réunis en synode à Soissons, confirment le partage des biens de l'abbaye de Saint-Denis entre l'abbé et les religieux.

l.1 ANNO AB INCARNATIONE DOMINI DCCCLXII, INDICTIONE X, REGNI VERO GLORIOSISSIMI DOMNI NOSTRI REGIS KAROLI XXIII, EVOCATIS NOBIS EPISCOPIS, QUORUM NOMINA SUBSCRIPTIONIBUS IN FINE DECLARANTUR,
l.2 diversarum provinciarum et urbium ad regalem synodum, etiam diu in tractatu rerum ecclesiasticarum occupatis in loco qui vocatur Pystis, rursusque, a regia potestate, Suessonica urbe conductis, pro causis quibuslibet ecclesiae audiendis, dilecti filii nostri monachi ex monasterio pretiosorum martyrum
l.3 Dionysii, Rustici et Eleutherii, assistente reverentissimo et carissimo nobis abbate ejusdem coenobii Hludovuico, et petitiones eorum suo consensu firmante, ac pro eorum commodis nos humiliter deprecante, supplicaverunt unanimitatem nostram quo adversus cupidorum insidias eos praemuniremus ac auctoritate ecclesiastica
l.4 fulciremus, ne forte aliquando subsidii corporalis penuria sancti propositi dispendium animae eorum paterentur, sed potius divinae gratiae affluentia et regia munificentia largiente, nostrae quoque mediocritatis non nichil suffragante diligentia, suppetentibus necessariis, absque ulla excusatione, valerent
l.5 implere, quod bonorum omnium auctori voverunt. Denique Hilduinus, venerabilis abba ipsius monasterii, ad eorum stipendiis necessaria, quondam testamentum concessionis, sub nomine privilegii, eis benigne largitus fuerat, quod subscriptionibus synodalium episcoporum plene admodum roborari fecerat, clementer
l.6 divae recordationis Hludovuico serenissimo augusto annuente, de quibus et ipse piissimus caesar, flagitante eodem Hilduino abbate, ipsis fratribus regale praeceptum imperatorio jure firmaverat, inibi ad liquidum denominatis, unde stipendialis necessitas eis generaliter subministrari debuisset.
l.7 Quod privilegium, quia, ob regni divisionem et diversarum incommoditatum rationem ac temporis insperati variatam mutabilitatem, sub constituta lege ex integro servari non poterat, placuit Hludovuico venerabili abbati, pro commoditate ipsorum fratrum, cum consensu episcoporum, petentibus eisdem fratribus, quasdam villas concedere
l.8 ad necessitates eorum supplendas, quae, ex edicto caesaris Hludovuici et privilegio abbatis Hilduini, minus plene persolvi poterant. Contulit siquidem eis Hludovuicus abba villas videlicet Cormilias in pago Parisiaco sitam, itemque Cormilias in pago Vilcasino cum omni integritate sicut Gailenus regia donatione
l.9 eandem villam adeptus partibus sancti Dionysii rebus de ipsa casa Dei in commutatione acceptis ex integro condonavit, villam quoque Vuarniacum in eodem pago sitam, duasque villas Ferriciacum et Linerolas in pago Milidunensi sitas, quas villas acceperunt memorati fratres pro sigale modiis mille trecentis et pro pensis
l.10 trecentis triginta de caseo et pro quadraginta modiis saponis et pro ducentis modiis salis cum ipso modio qui solvitur in salinis, et pro viginti modiis adipis, nam modii quindecim ex adipe a parte abbatis solvuntur, et pro viginti libris argenti quae pro lignario solvebantur, et pro legumine modiis trecentis, et pro decem
l.11 libris argenti quae pro picaria solvebantur, et pro trecentis sexaginta modiis bracii ad siceram componendam, et pro ducentis unctis ad cordovesos eorum et coria componenda, et pro butyri sextariis triginta et pro horto qui tam aestate quam hieme sub statuta mensura eis solvebatur, et pro consolatione carnium in famulos
l.12 eorum per tres festivitates et initio quadragesime, et pro centum massis ferri, et pro falcibus atque furcis ferreis centum, et pro sartatectis domorum et operimentis quarum partem ipsi fratres reemendare debent et reliqua pars ex parte abbatis sicut in regali continetur precepto. Quas necessitates hae
l.13 quinque villae excludunt. A parte vero abbatis solvenda sunt illis annuatim de tritico puro modii duo milia centum. Et in potum cotidiane refectionis vineae a longo tempore censitae quae sunt in Diogilo, in Graulido, in Petraficta et Cormiliis, in Montiniaco et Monticellis, et vineae in ipso
l.14 monasterio. Si vindemia fefellerit in eisdem vineis ut ad duorum milium quingentorum modiorum numerus ex eis non valeat perveniri, tunc de vino puro idem numerus percomplebitur ab abbate in fratrum et hospitum usus in refectorio edentium. Bracii etiam tres de spelta secundum consuetudinem
l.15 per modios triginta in tribus festivitatibus. Volatilia autem inter Pascha et Nativitatem Domini de subscriptis villis cum integritate quae super annum ex eis unacum censu qui in volatilibus de molendinis et cambis debet exire cum pulpastis et aupastis, sicut a longo tempore mos fuit, sive indominicatȩ sive in bene-
l.16-ficium fuerint constitutum est dari, est de Novigente supra Sequanam, Belna, Tibernione, Tauriaco, Vitriaco, Ruberido, Vuasconevalle, Salice, Braogilo, Blanziaco, Fraxnido, Alnido, Novavilla, Leudone curte, Adricovillare, Arniaco, Stirpiniaco, Buriis, Belniaco, Drausiaco, Pantlosio,
l.17 Marca, Cuviniolo, Vuairiaco, Melniaco, Ferrariis, Mairiu, Auriniaco, Rotnino, Campiniaco, Gaunissa, Gunsane villa, Fontanido, Cormiliis, Latuero, Villerolo, Villare, Latiniaco, Masciaco, Linerolas, Ferriciaco, Viriaco, Clippiaco supra Sequanam. De Simpliaciaco etiam in Cinnomanico
l.18 sitam solvendae sunt illis aut anseres centum aut pro eis de argento libra una. De melle secundum consuetudinem de Tibrillo carra duo de modiis sedecim. Et de frugibus arborum duae partes de prefatis villis et aliis in testamento caesaris nominatim adnotatis, circuli vero et carpentarii ad vasa vinaria
l.19 preparanda tempore congruo administrandi sunt sufficienter, tres etiam porci saginati et mille centum ova per tres festivitates, ad Distrinum. Item etiam alii duo porci saginati per duas festivitatem, id est natalis Domini et Paschae, ad volatilia eorum preparanda, quinque etiam modia frumenti purissimi ad polentam
l.20 faciendam, de Madria. De Madriaco tantum ex duvis quantum sufficit ad unum pontonem faciendum a carpentariis abbatis in cellario per vindemiam deservituris, et de Madria similiter. Operarii ad eorum vineas colligendas tempore suo de villis a multo tempore constitutis, necnon et torcularia prememoratorum
l.21 locorum juxta solitam consuetudinem ex villis abbatiae reemendentur, et quae dari ibidem fratribus laborantibus fuerat consuetudo dentur. Vascula quoque ad opus fratrum in cellario persolvenda de villis secundum antiquam consuetudinem, id est Ardrico villare et Leudone curte et Novavilla et Viriaco, juxta
l.22 statutum numerum. Refectiones fratribus quas piae memoriae Hludovuicus abba nobiliter ordinavit atque constituit de prefixis ministerialibus in festivitatibus sanctorum quorum corpora in hoc loco sunt humata, hoc est sancti Dionysii, sancti Yppoliti, sancti Innocentii, sancti Cucuphatis atque anniversario Dagoberti
l.23 regis ex Auriciaco de rebus ecclesiae inrefragabiliter eis subministrentur. Caritates etiam in anniversariis regum et abbatum de cellario abbatis juxta solitum accomodentur. Item refectiones fratribus de rebus ecclesiae ac thesauri veluti Hilduinus ordinaverit subministrendas, hoc est Purificatione
l.24 sanctae Mariae, Assumptionis, ejusdem nativitatis, missa sancti Petri apostoli, anniversario Hludovuici imperatoris, festivitate omnium sanctorum dieque depositionis suae decernimus. Ex superiori vero curte similiter in anniversariis domni Karoli imperatoris et Hildegardis reginae ac dominae Berte
l.25 sicut ipsa de rebus a se datis rationabiliter ordinavit. A parte vero fratrum in festivitatibus sancti Hilari confessoris et sancti Sebastiani martyris de rebus eorum sibimet ipsis a decano refectiones ministrentur. Ad vestimenta etiam et calciamenta comparanda seu omnes eorum necessitates tam infirmorum quam senum secundum
l.26 regulam sancti Benedicti procurandas, concessit eis villas regalis sublimitas de duobus preceptis senioris scilicet nostri ac genitoris ejus rationabiliter ordinatas quarum vocabula sunt: Murnum ut antiquitus vocabatur, nunc autem Cella Sancti Dionysii, Novigentum supra fluvium Iserae cum integritate sua,
l.27 Tosonis vallem cum Flaviaco et omnibus appendiciis suis, excoepto Hainulfi villa et Maidumo et Temeriaca curte, quae tria loca in commutationem cum aliis villis pro Cormeliis donaverunt, cellulam Sancti Martini in monte Jocundiaco sitam, villam Pratariam cum suis omnibus et Pratariolam cum omnibus ad se
l.28 pertinentibus excepto Sichadi curte, quam cum medietate de Baliolo et Muscella et Monte Lupicino et Rocconis curte cum aliis locis in commutationem pro Novigente dederunt, Nucitum superiorem cum appendiciis suis, Francorum villam, Mafflare, Bedolitum quam Teutgildis per precariam a parte fratrum tenet,
l.29 villarem et omne teloneum atque censum quod de mercato annuali per festivitatem sancti Dionysii exire consuevit, necnon et Trimilidum ac Villam pictam cum integritate, omnibus appendiciis ad eas pertinentibus, Majoris villulam cum integritate, in ipso vico mansum I ad vacariam et altarum ad fratrum infirmorum
l.30 necessitates necnon masionile in Saveia monte, villam Exonam cum integritate tam in censu quam in appendiciis suis, villam quoque Belnam in pago Vastinensi sitam cum redditibus suis et beneficiolo quod Fulcardus tenet quam de Vascone villa et de clauso vinearum in Spinogilo sito commu-
l.31-taverunt. Similiter et mansos seu vineas quas franci homines in eadem Belna ad usus fratrum delegaverunt. Et mansos in Vaniculis quos Aglardus per precariam habuit. Villam etiam Novigentum supra Sequanam in pago Morinensi sitam cum omni integritate, quam de suprascriptis locis commutaverunt, et solitum censum
l.32 de venna quae est super fluvium Loch. In pago Tellau piscatorium in tellis cum omnibus sibi pertinentibus. In pago etiam ipso villam quae dicitur Britnevallis et mansa supra mare quae appellantur Mares cum integritate. Supra Sequanam vero capellam Sancti Audoeni cum integritate ad retia piscatoria
l.33 emendanda vel ordinanda cum manso uno in Bonogilo. In Alvernis mansos duos, in Fagido de colonica Novae villae mansum unum, in Vilcasino et in colonia de Avisnis ex Ferrariis in Belloacense mansum unum. Et in Campiniaco mansos duos ad piscationem. In Rotminse, in Bracio mansos quattuor,
l.34 et in pago Pontiu censum de platesiis et anguillis Somnensibus vel Hanonibus. Et de Flandris censum de multonibus et formaticis ac bubus reliquoque censu sicut consuetudo fuit. Villam quoque quae appellatur Mansus Adalingi in pago Pinciacense quam Hincmarus venerabilis archiepiscopus Remensis ecclesiae
l.35 nostrae firmationis consors et ipsius preclari monasterii devotus alumnus in jus proprium a regali munificentia consecutus fuerat. Et idem per consensum regium fratribus in eodem loco infirmis benigne contulerat, ordine quo in privilegio a se inde confirmato sed et in precepto a rege sibi largito ordinabiliter continetur.
l.36 Villam etiam Marogilum in pago Meldensi sitam, quam Adalardus comes dudum a rege in jus proprium optinuerat, precariamque pro ipsa accepta de rebus sancti Dionysii a Hludovuico abbate, ipsi sancto loco condonaverat. Quam idem Hludovuicus abba preter expensas annuales supradictas, in refectorio fratrum ac receptione hospitum
l.37 in eodem venientium speciali dono perpetualiter ministraturam superaddiderat in piscibus et ovis comparandis. Villam quoque Scindelicias in pago Parisiaco sitam, a largitate domini nostri regis Karoli condonatam in fratrum refectionibus et refectorio eorundem semper deservituram ordine sicut in regali percepto ac condonatione
l.38 rationabiliter continetur. Villam quin etiam Madriniacum quam regalis altitudo per suae mansuetudinis preceptum eisdem fratribus ad cellam construendam et locum refugii olim condonaverat. De qua etiam villa ordinamus atque constituimus cum consensu domini nostri regis Karoli et abbatis Hludovuici ac fratrum ut, postquam,
l.39 Deo donante, quandoque constructa fuerit et rationabiliter ordinata, de hac regis donatione aliisque auxiliis fratrum quicquid extra fabricam cellulae de redditibus villae Madriniaco ac laboratu vel censu remanserit, totum in usus fratrum, sicut idem dominus rex ordinavit, deputetur. Cum vero necesse fuerit
l.40 ad restaurandam cellulam omnia iterum retorqueantur. Quin pariter villam quae vocatur Morinciaca curte, in pago Camliacensi supra fluvium Iserae sitam, quam Leutoni fideli nostro dudum dominus noster Karolus rex per mansuetudinis suae preceptum jure proprietatis concesserat, idemque Leuto sua ordinatione per regis
l.41 consensum eandem fratribus delegaverat cum omnibus appendiciis suis, veluti ex integro ei regalis sublimitas condonaverat, in refectorio fratrum hospitumque, in eodem receptionem perpetualiter ministraturam, veluti constitutum est in precepto domini nostri regis Karoli, censemus et ordinamus.
l.42 Has ergo villas cum redditibus et appendiciis suis vel mancipiis sive cum omnibus quae per precarias aut per beneficia exinde homines retinent, regale sequentes preceptum, eis confirmamus ad supplendas videlicet vestimentorum calcimentorumque, stramentorumque lectorum vel omnium necessitatum suarum indigentias qualiter omnes servi Dei
l.43 ibidem omni tempore degentes absque ulla penuria vel aliqua occasione abbatis omnipotenti Deo cum omni observatione regulari pleniter et perfecte deservire queant, ita ut fratrum provisione vel ejus qui vicem abbatis vel decani regulariter in eo loco tenuerit, discreta in omnibus observatione tam villae supramemoratȩ quam redditus
l.44 earum ad fratrum usus perpetim cedantur et quicquid exinde pro oportunitate fratrum vel utilitate communi eis visum fuerit faciant. Et pro consuetudine religionis atque devotionis inter tres festivitates videlicet natalis Domini et venerabilis Paschae ac missa sancti Dionysii abbati ipsius loci causa honoris sex libras
l.45 argenti donent et non amplius, ab eis loco exenii quicumque abbates requirant, omnesque successores nostros et ipsius sancti loci futuros prelatos regnique dignitate sublimatos per omnipotentem Dominum, qui verbo suo cuncta creavit et oris sui spiritu universa formavit, humiliter exoramus ut, quod salubri consilio egimus, nichil
l.46 subtrahere aut minuere faciant, aut aliquid de his villis ad usus suos retorqueant vel alicui in beneficium tribuant sed neque servitia ex eis exactent, seu paraveredos aut expensas ad seniorum vel hospitum susceptiones requirant neque de villis in aliqua re exactiones aut mansionaticos exigant preter
l.47 consuetudinarias operationes ex his villis sicut in domini Hludovuici imperatoris testamento et super eodem privilegio episcopali habetur expressum, ubicumque necesse fuerit perquiri potest. De omnibus siquidem quae in speciales usus fratrum ceduntur, quocumque vel quantum obsequi facere debeant, in his sunt adnotata.
l.48 Superius namque scripta ad CL fratrum numerum constituta sunt ex quo nichil cuiquam abbatum licebit umquam subtrahere, augere vero si forte voluerit, multiplicatis ad usus eorum opibus, multiplicentur et servitii divini cultores, annualis etiam mundatio Crodoldi fluminis de villis ad hoc ex multo
l.49 tempore ordinatis inexcusabiliter fiat. Vineas quas in coenobio habent aliasque in potum refectionis eorum deputatas vinitores de villis ab antiquo denominatis bene excolendo componant. Obnixe denique nos quos sancta ecclesia habet pontifices et ego Hludovuicus ipsius sancti coenobii abba omnes
l.50 successores nostros istius sanctae ecclesiae futuros prelatos obsecramus ut, quod salubri et necessaria devotione, ob Dei amorem et istorum sanctorum honorem ac animarum salvationem firmavimus, inviolabiliter perpetim observare procurent. Et si aliter, quod absit, iniqua seculi cupiditate seu alicujus pravi
l.51 consiliatoris hortatu fecerint se ante tribunal domini nostri Jhesu Christi in die terribilis et justi ejus examinis, in conspectu sanctae et intemeratȩ ac semper Virginis genetricis ejusdem Dei omnipotentis, omniumque virtutum caelestium sanctique apostolorum principis, seu istorum gloriosissimorum martyrum in quorum
l.52 honore monasterium est istud constructum, necnon et sancti Benedicti, hujus sanctae professionis institutoris, cunctorumque Dei electorum, dampnabiliter judicandum cognoscat, sicut econtra, quod optamus potius et oramus, mercedem aeternae beatitudinis sua diligentia noverit recepturam, si in hoc pietatis
l.53 opere pro fideli observantia portionem studuerit adipisci. Flagitaverunt igitur saepedicti fratres sicut supra tetigimus ut post e dictu m regium contineat nominatim praedia et omnium sumptuum rationes annuatim ab abbate prebendorum quod a regia potestate domini nostri Karoli et a largitione serenissimi
l.54 Hludovuici augusti ejus genitoris dudum optinuissent omnibus necessariis ex his duobus preceptis in unum collectis nostrae auctoritatis privilegium mererentur ut regali et ecclesiastico freti favore securius Domino militarent quorum petitionem omnino necessariam justamque judicantes
l.55 universa quae domini regis Karoli edictum comprehendit atque indulget opitulante Deo rata et inviolata semperque servanda decernimus usui famulorum ejus profutura et ad reddendum intentius debitum obsequium eos accensura sicut oportet veros ejus cultores. Quod si quis tanti regis,
l.56 immo Dei beneficium nostramque benivolentiam fraudolenter ac violenter imminuere, vel potius subvertere praesumpserit, et sui periculi competenter admonitus non ilico feralis cupiditas ausum rejecerit, et in statum priorem cuncta redire permiserit, eum velut rapacem
l.57 atque sacrilegum a populi Dei societate justo atque tremendo anathemate separamus, nisi digna paenitentia et subsequenti emendatione quae perpere egit, correxerit. Hoc autem nostrum decretum, sicut est, ut verum esse credatur, et firmissime ab omnibus
l.58 catholicae fidei teneatur praesentibus ac futuris, subscriptionibus propriis cuncti roborare studuimus. Et ut idem faciant in celebrandis deinceps synodalibus conciliis, omnes nostri ordinis obsecramus.
l.59 [croix] Ego Vuanilo, munere divino Sennensis episcopus, prius per advocatum, postea per memetipsum subscripsi.
l.60 [croix] Baltmundus archidiaconus, ad vicem domni et patris mei Vuanilonis, Senonum urbis archiepiscopi, subscripsi. [chrisme] Hincmarus sanctae metropolis ecclesiae Remorum episcopus subscripsi. [colonne1] [chrisme] Herardus Turonensis ecclesiae episcopus subscripsi. [croix] Vuanilo humilis Rotomagorum episcopus subscripsi. [croix] Erpuinus episcopus ecclesiae Silvaenectensis subscripsi. [croix] Helmeradus Ambianensis ecclesiae episcopus subscripsi. [croix] Hildegarius Meldensis ecclesiae episcopus subscripsi. [croix] Otmundus diaconus, ad vicem domni et patris mei Aneae Parisii episcopi subscripsi. RELEGENS EGO IPSE AENEAS PARISII EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] Ego quidem Hairardus Lixoviensis episcopus subscripsi. [chrisme] FRECULFUS SANCTONICENSIS ECCLESIAE EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [colonne2] [chrisme] Vualtbertus Abrincatensis ecclesiae episcopus subscripsi. [chrisme] Actardus Namneticae ecclesiae episcopus subscripsi. [croix] Hildebrandus Sagensis episcopus subscripsi. [croix] Guntbertus Ebrocensis ecclesiae episcopus subscripsi. [chrisme] INGENALDUS PICTAVORUM HUMILIS EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] DODO ANDEGAVENSIS EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] HELIAS GRATUITA DEI DISPOSITIONE EQUALISINORUM EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] Guilibertus Catalaunorum episcopus subscripsi. [colonne3] [chrisme] Folchricus indignus episcopus ecclesiae Augustae Tricorum subscripsi. [chrisme] RAGINELMUS TORNACENSIS ECCLESIAE EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [croix] RODULFUS BITURICENSIS EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] Hincmarus sanctae Laudunensis ecclesiae episcopus subscripsi. [croix] Erchenraus Catalaunorum episcopus subscripsi. Odo Bellovagorum episcopus subscripsi. [chrisme] Hunfridus Morinensis episcopus subscripsi. [chrisme] Isaac sanctae Lingonensis ecclesiae indignus episcopus subscripsi. [chrisme] Christianus Autissiodorensis episcopus subscripsi. [chrisme] Frotharius Burdegalensis episcopus subscripsi. [chrisme] In Dei nomine, ego Lupus abbas monasterii Ferrariensis subscripsi. [chrisme] BERNARDUS ABBAS SANCTI BENEDICTI SUBSCRIPSI. [notes_tironiennes] Frodoinus indignus abba Corbionensis monasterii subscripsi. [chrisme] Engelgarus abba monasterii Sancti Karleffi subscripsi. [croix] GAUSELMUS ABBA MONASTERII SANCTȨ CRUCIS SUBSCRIPSI. Guilhelmus abba Karrofensis monasterii subscripsi. [chrisme] Rimbertus humilis abba Floriacensis monasterioli subscripsi. [colonne4] [croix] Hludovuicus abba subscripsi [ruche]. [chrisme] JONAS HUMILIS EDUORUM EPISCOPUS SUBSCRIPSI [ruche]. [chrisme] Godelsadus Cabilonensium episcopus subscripsi. [chrisme] Braidingus Matiscensium ecclesiae extim[...] episcopus subscripsi. [chrisme] AGIUS HUMILIS AURELIANORUM EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] Angilmodus Suessonicae aecclesiae indignus episcopus subscripsi. [chrisme] GISLEBERTUS KARNUTENSIS AECCLESIAE EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [croix] ERLUINUS CONSTANTIANAE ECCLESIAE EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] Vulfadus Resbacensis monasterii abba subscripsi. [chrisme] ADDO NEVERNENSIS ECCLESIAE EPISCOPUS SUBSCRIPSI. [chrisme] Odo abba Fossatensis monasterii subscripsi. [chrisme] GUALTARIUS HUMILIS EPISCOPUS AURELIANORUM SUBSCRIPSI. [chrisme] ARNULFUS ABBA MONASTERII SANCTI SABINI SUBSCRIPSI.