Léon IX, pape, confirme à Udon, évêque de Toul, et à son église, la possession de son Eglise et le comté de Toul.

l.1 LEO, episcopus, servus servorum Dei, Udoni, episcopo sanctȩ Tullensis ecclesiȩ, et per eum omnibus successoribus suis salutem et apostolicam benedictionem. Si utilitatibus sanctȩ matri ecclesiȩ famulantium opem ferimus, ob celestis recompensationis
l.2 munus profecto id nostrȩ saluti accrescere indubitanter speramus, et cum eorum sancta devotio ad divinum cultum per nos ferventius augmentatur, non minimam porcionem in eorum retributionis mercede ab eterno
l.3 judice nos suscepturos confidimus. Quapropter UDO fili carissimȩ equum et salutare visum fuit nobis, ut beneficia tam ecclesiastica quam secularia ad episcopalem mensam ecclesiȩ Tullensis pertinentia, et ipsius dignitati obe-
l.4-dientia apostolicȩ auctoritatis scuto muniremus eaque libera et inviolabilia ab omnibus cujuscumque condicionis vel professionis fuerint, permanere decerneremus. Ea igitur auctoritate qua in terris licet indigni,
l.5 vice tamen fungimur beatissimi apostoli principis apostolorum Petri confirmamus, et roboramus per hanc nostri privilegii paginam, hec de quibus judicium erit sequens littera, que ex antiquo usque ad nostra tempora
l.6 sine calumnia audivimus, et cognovimus inconcussa, scilicet abbatiam Sancti Apri cum omnibus appendiciis, et abbatiam Sancti Mansueti cum universis adjacentiis, abbatiam etiam Mediani Monasterii sitam in comitatu Cal-
l.7-montensi, in Vosago, super fluvium Rabasonem, dicatam in honore sancti Petri, cum omnibus appendiciis ejus, quam antecessor noster Gauzlinus venerabilis antistes illius misere servituti et desolationi paterne condescendens,
l.8 et ad relevandam paupertatem monachorum qui per potentiam secularis maliciȩ jam exulaverant maxima honestate sui et sapientia ab avo et genitore domni Ottonis imperatoris impetravit ad augmentum
l.9 Tullensis ecclesiȩ, qua similiter domnus Otto imperator sanctum Gerardum predecessorem nostrum reinvestivit cum omni integritate, ut absque contradictione alicujus, dominio Tullensis ecclesiȩ tenenda perpetualiter reformaretur.
l.10 Et simul statuimus, et confirmamus, cum denominatis superius abbatiis, abbatiam que dicitur Buxerias, dicatam in honore sanctȩ Dei genitricis et virginis Mariȩ et abbatiam Sanctȩ Mennȩ virginis, loco qui dicitur
l.11 Portus Suavis, et abbatiam Sanctorum martirum Bertarii et Ataleni, loco qui dicitur Blederici Villa. Similiter confirmamus tibi fili Udo carissime et ecclesiȩ tuȩ abbatiam Sancti Petri et Sancti Bercharii
l.12 in saltu Dervensi sitam, et abbatiam Sancti Gengulfi Verone cum appendiciis, curias enim cum omnibus appendiciis earum, ad servitium et mensam episcopalem pertinentes, etiam confirmamus scilicet quandam curiam Bercheim
l.13 quam Gauzlinus episcopus tantum ad usum suum et successorum suorum a predictis regibus satis sibi necessariam et ecclesiȩ suȩ suscepit et quiete tenuit, et successoribus episcopis reliquit, mercatum etiam
l.14 illius curiae cum banno et moneta que tibi fili carissime gloriosus imperator Henricus et ecclesiȩ tuȩ perpetualiter contulit. Confirmamus etiam abbatiam Sancti Salvatoris cum omnibus possessionibus suis,
l.15 curiam etiam Bodonis Monasterii cum omnibus ad eam pertinentibus, curiam etiam de Berga, curiam de Liberduno, curiam de Luciaco, curiam de Scrupulo, curiam de Brureio, curiam de Buckileio, curiam de Babani
l.16 Villa, curiam de Salvineio, curiam de Parneio, supra Mosam, curiam de Blaviniaco, villam Caldeniacum, cum omnibus appendiciis earum, silvis, pratis, vineis, pascuis, aquarum decursibus, terris cultis et
l.17 incultis, mancipiis, curiam etiam de Achiriaco, non longe multum a valle Sancti Deodati sitam cum omnibus ad eam pertinentibus. Confirmamus similiter sanctȩ Tullensi ecclesiȩ cenobium Sancti Deodati que olim abbatia extitit,
l.18 et Galilea dicebatur, sitam in Vosago saltu, in territorio undique Tullensis ecclesie debitam funditus ab ipso fundatore ex antiquitate ipsius fundationis ipsi Tullensi ecclesiȩ, quam olim episcopi predecessores
l.19 nostri per reclamationem predecessoris nostri sancti Gerardi a domino Ottone rege recuperaverunt, et cum integritate tenuerunt, habentes inde ex hoc regale preceptum et apostolicum Romane sedis privilegium
l.20 que per incuriam et odium, et maxime Lotharii regis excommunicati zelo, et ira et invidia a loco Tullensi usurpativa fraude sublata fuerat, et in beneficium concessa laicorum comitatum Tullensem
l.21 ad sedis Tullensis potestatem omnino pertinere confirmamus, quem jamdictus episcopus Gauzlinus ab avo et genitore domni Ottonis imperatoris integre obtinuit, casamenta ecclesiȩ nullus casatorum in alodium
l.22 transferat, quia contra legem Dei hoc esset et sacrilegium. Hec omnia prenominata dum sanctȩ Tullensis ecclesiȩ frater et episcopus fuimus, vidimus inconcussa, legitima possessione tenuimus et quieta. Confirmamus
l.23 etiam non nominata, adquisita vel adquirenda que per legitimum tenorem vel donationem poterit retinere Tullensis ecclesia. Confirmamus igitur et statuimus sub obtestatione justi judicii Dei ut nulla persona cujus-
l.24-cumque dignitatis condicionis professionis, sexus fuerint contra hunc nostrȩ apostolicȩ auctoritatis privilegium et confirmationem venire pertemptet, vel audeat, quod quicumque ausus presumpserit ultione divina
l.25 et auctoritate apostolorum Petri et Pauli, et nostro apostolico anathemate usque ad condignam satisfactionem extra ecclesiam fidelium Christi percussus permaneat, qui vero custodierit nostra benedictione sanctificetur,
l.26 et aeterne vite particeps efficiatur. AMEN.
l.27 Anno dominicȩ incarnationis MoLoI. Datum Romȩ VIIIo kalendas aprilis.
l.28 [rota] Anno apostolatus domni Leonis VIIII papae IIo [benevalete] (KOM).
l.29 [sceau].

JAFFE-LOEWENFELD, n° 4255.

BENOIT-PICARD (Père), Histoire ecclésiastique et politique de la ville et du diocèse de Toul, Toul, 1707, p. 126-128.

CALMET (Dom Augustin), Histoire de Lorraine.- Nancy : Leseure, 1745-1757.- 7 vol., t. 2, Pr, col. 298.

CHOUX (abbé Jacques), L'épiscopat de Pibon : 1069-1107.- Nancy : Société d'Archéologie Lorraine, 1952, p. 23-24.

PARISSE (Michel), Bullaire de la Lorraine : jusqu'à 1198.- Nancy : Société d'Histoire et d'Archéologie de la Lorraine, 1969, (Annuaire de la Société d'Histoire et d'Archéologie de la Lorraine, t-à-p n° 69), p. 16, n° 40.

Chartes originales antérieures à 1121 conservées dans le département de la Meurthe-et-Moselle, Nancy, 1977, (Cahiers du CRAL ; 28), p. 63-66.

CHOUX (Jacques), Les bulles de Léon IX pour l'église de Toul, in Lotharingia, t. 2 (1990), p. 5-19, p. 17-19, n° 5.