Paris, AN, AE II 131 (K 21 n° 8/A)

<< < / > >>

Numéro2143

Fiabilité de l'actenon suspecté

Genrediplôme

Date02/08/1113(fiabilité :étude diplomatique)

LieuChâlons-en-Champagne(lat :Catalaunis, in palatio publice)

DiocèseParis

RégionIle-de-France

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau sceau plaqué

Etat de la traditionoriginal

Hauteur à gauche721   mm

Hauteur à droite712   mm

Largeur en haut578   mm

Largeur en bas603   mm

AuteurLouis VI, roi  de  FRANCE

BénéficiaireAbbaye  de  SAINT-VICTOR  de  PARIS

Regeste

Louis VI, roi de France, fonde l'église de Saint-Victor, près de Paris, pour y installer des chanoines réguliers. Il octroie aux chanoines le droit d'élire librement leur abbé, auquel l'évêque de Paris ne pourra pas refuser la consécration, et leur cède différents biens et bénéfices.

Fac-similé

Texte

l.1 IN NOMINE SANCTȨ ET INDIVIDUȨ TRINITATIS.
l.2 Quoniam, Deo disponente, bona quȩ temporaliter agimus, et contra adversarium nostrum arma sunt inexpugnabilia et ȩternȩ hereditatis indubitanter nobis adquirunt premia, ratio consulit, necessitas
l.3 exigit ut, dum tempus habemus, bonum ad [omnes, m]axime aute[m ad do]m[estic]os fidei, operemur, ut pauperes spiritu nostrȩ largitatis munificentia n[ecess]itatis optineant remedium, et nostra fragilitas, eorum orationibus
l.4 adjuta, in districto examine judicem sibi misericordem i[nve]niat, a[c propici]um. Elemosina enim, [teste] scriptura, et oratio justi assidu[a vic]iorum inc[ent]iva extinguere et Deum, cujus imaginem portamus, valet
l.5 inoffensum reddere, in cujus manus durum et horrendum est inci[dere. I]llustris vero memoriȩ antecessores nostri, quorum excellenti[a, quorum] virtute, regnum Francorum usque in hodiernam diem floruit, ad laudem
l.6 et gloriam Dei, cui servire regnare est, multas in regno nostro ȩcclesias fundaverunt et immensis eas donariis honorare decreverunt, [elemosi]nis quidem peccata redimentes et amicos in ȩterna tabernacula
l.7 facientes. Ego igitur LUDOVICUS, Dei gratia Francorum rex, antecessorum nostrorum exemplis informatus et, accusante conscientia, diem extremi examinis ante oculos reducens, ob remedium animȩ nostrȩ,
l.8 pro salute etiam patris nostri Philippi regis et antecessorum nostrorum, in ȩcclesia beati VICTORIS quȩ juxta Parisiorum civitatem sita est, consultu quidem archiepiscoporum et episcoporum et optimatum regni nostri, canonicos
l.9 regulariter viventes ordinari volui, qui videlicet tam pro nobis quam pro salute regni nostri Dei misericordiam implorarent, et memoriam nostri, et nostrorum antecessorum in suis orationibus haberent.
l.10 Et ne cura temporalis necessitudinis fratrum spiritale propositum ad exteriorum sollicitudinem inclinaret, eandem prefatam ȩcclesiam nostrȩ largitatis beneficio dotavi et ditavi. Convenientibus vero in unum CATHALAUNI
l.11 archiepiscopis, episcopis, comitibus et cȩteris nostri regni optimatibus, communi assensu diffinivimus, quatinus predicti canonici de grege suo vel de alia ȩcclesia quem vellent sibi abbatem eligerent, ita tamen quod in illa abbatis
l.12 electione nec regis assensum quererent nec regis auctoritatem ullatenus expectarent, nulliusque alterius personȩ voluntatem vel laudem attenderent, sed quem Deus eis concederet, inconsulto, ut diximus, rege vel qualibet
l.13 alia persona canonice eligerent, et Parisiensi episcopo inrefragabiliter consecrandum offerrent. Promulgavimus etiam in eodem conventu villas, predia et cȩtera beneficia, quȩ ad usum canonicorum prefatȩ contulimus ȩcclesiȩ,
l.14 et hȩc omnia perpetuo jure, perpetua libertate eis habenda concessimus, nichil potestatis, nichil nostri juris reservantes nobis, sed omnia, quȩ ad nos pertinere videbantur, eis omnino emancipantes, hȩc scilicet: PUTEOLIS
l.15 villam, quȩ est in territorio NANTONENSI, cum servis et ancillis, cum feodis militum, cum terris cultis et incultis, cum vineis et silvis, cum omnibus ad eam pertinentibus; mercatum etiam in eadem villa fieri per singulas
l.16 ebdomadas regia potestate in perpetuum annuimus; aquam etiam quȩ proxima est eidem villȩ, quȩ scilicet aqua ESSONIA vocatur; omnia, inquam, ista quemadmodum possidebam, eis perpetuo possidenda concessimus;
l.17 ORGENIACUM etiam, quod in territorio Milidunensi situm est, cum servis et ancillis et cȩteris omnibus, quȩ ibidem possidebam, huic dono adjunximus; unum etiam ex molendinis nostris, qui sunt apud Veteres
l.18 STAMPAS, predictis canonicis perpetuo possidendum tradidimus; apud CORBELLAS etiam, juxta Castrum NANTONIS, viginti arpennos pratorum; et viaturam de BUSSIACO, quam a TESCELINO Bunocensi
l.19 comparavimus et quicquid apud idem BUSSIACUM, quod juxta LIRICANTUM situm est, habebam; BUCIACUM insuper villam, quȩ in territorio Aurelianensi sita est, cum servis et ancillis, cum omnibus appendiciis suis;
l.20 hȩc omnia, inquam, eisdem canonicis plena libertate perpetuo optinenda annuimus; apud FONTANETUM etiam, in territorio Parisiensi, terram duabus carrucis sufficientem et quinque hospites et Xcem solidos census
l.21 in eadem villa, partim a supradictis hospitibus, partim ab alia terra; et ibidem torcular unum et dimidium cum pressuris ad ea pertinentibus; et apud MUSTERIOLUM, quod est juxta idem Fontanetum, terram unius
l.22 carrucȩ cum uno hospite prefatȩ contulimus ȩcclesiȩ. Preterea sciendum est quod canonici SANCTI SEVERINI de Castro NANTONIS, apud URIACUM villam, terram, servos et ancillas antiquitus possidebant, medietatem cujus
l.23 possessionis predecessori nostro, regi videlicet PHILIPPO, sano usi consilio, concessere, hac scilicet commutatione quod idem PHILIPPUS, noster predecessor, pro hac concessione eisdem CANONICIS SANCTI SEVERINI omnes
l.24 consuetudines, quas apud BROLIUM, eorundem canonicorum villam juxta PUTEOLIS sitam, juste vel injuste optinere videbatur, preter corvatas ter in anno, omnino remisit. Preter hȩc etiam apud predictum URIACUM terram
l.25 ad fiscum nostrum pertinentem possidebamus, quam scilicet terram cum medietate supradictȩ possessionis, cum predictis etiam corvatis, prefatȩ Sancti VICTORIS, ȩcclesiȩ plena libertate in perpetuum habenda tradidimus. Notum etiam
l.26 omnibus fieri volumus quia ȩcclesiam beatȩ MARIȨ de PUTEOLIS et altare de AMPONIVILLA cum toto atrio, cum medietate magnȩ decimȩ, cum terra insuper nostri juris in eadem AMPONIVILLA existente, panes etiam ad altare
l.27 de ESKAGOSA pertinentes, omnia quidem ista sicut optinebamus, prememoratis canonicis regularibus ex integro possidenda concessimus. Ut autem prefata Sancti VICTORIS ȩcclesia prescripta nostrȩ largitatis beneficia
l.28 legitimo haberet dono, legitimo optineret ordine, ea quȩ regii juris, quȩ nostrȩ erant procul dubio potestatis, eidem ȩcclesiȩ inviolabiliter optinenda nostra manu tradidimus. Ecclesias vero et quȩ juris ȩcclesiastici
l.29 sunt, in manu DAINBERTI, SENONENSIS archiepiscopi, reddidimus; ipse autem utilitati fratrum providens, pretaxatis regularibus eadem omnino concessit. Confirmatum est etiam in supradicto episcoporum ac procerum
l.30 nostrorum conventu, quod quicumque alodia sua, quȩ sub nostra tutela sunt, vel quicquid quod ad fiscum vel feodum nostrum attinet, eisdem regularibus impertiri voluerit, diligenter annuimus et regia auctoritate confirmamus. Annuimus
l.31 etiam quod, si aliquos ex servis vel ancillis suis prefati canonici manumittere voluerint, nostro super hoc assensu minime requisito, quos vel quot voluerint servos vel ancillas jugo servitutis absolvant et perpetuȩ
l.32 libertati tradant, remota scilicet omni calumpnia, et sopita totius retractionis molestia. Illud insuper summopere determinavimus et determinando diffinivimus, quod omnia quȩ superior continet pagina eo jure,
l.33 ea libertate qua tenuimus, predicta Sancti VICTORIS ȩcclesia in ȩternum possideat et hoc preceptum nostrum, quod nostri nominis caractere signavimus, insignum et argumentum perpetuȩ firmitatis optineat, in supradictis tamen
l.34 omnibus salva auctoritate, salvo jure, salva debita oboedientia Senonensis archiepiscopi et Parisiensis episcopi. [colonne1] [croix] Dainberti, Senonensis archiepiscopi. [colonne2] [croix] Signum Rudulfi, Remorum archiepiscopi. [croix] S. Ludovici regis. [croix] Signum Lisiardi, episcopi Suessionensis. [colonne3] [croix] Signum Ivonis, Carnotensis episcopi. [croix] Signum Manasse, Meldensis episcopi. Signum Humberti, Silvanectensis episcopi. [colonne4] Signum Gualonis, Parisiensis episcopi. [croix] Signum Johannis, Aurelianensis episcopi. [croix] Signum Godefridi, Ambianensis episcopi. [croix] Signum Autisiodorensis episcopi, Humbaudi. [croix] Signum Philippi, Trecensis episcopi. Auctum Catalaunis in palatio publice, anno incarnationis dominicȩ MCXIII, anno vero regni nostri V. Data per manum domni Stephani cancellarii. S. Anselli, tunc temporis dapiferi nostri. S. Hugonis constabularii. S. Widonis camerarii. S. Gisleberti buticularii. [sceau].

Bibliographie

TARDIF (Jules), Monuments historiques - Paris, 1866, (Archives de l'Empire. Inventaires et documents), p. 204-205, n° 357.

LASTEYRIE (Robert de), Cartulaire général de Paris, 1 vol., Paris, 1887, t. 1, p. 187-189, n° 163.

DUFOUR (Jean), Recueil des actes de Louis VI, roi de France : 1108-1137, Paris : De Boccard, 1992-1994, 4 vol. (Chartes et diplômes relatifs à l'histoire de France), t. 1, p. 173-180, n° 80.

Responsable

M. Courtois

Comment citer cette notice

Acte n°2143 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°2143»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte2143/. Date de mise à jour : 29/03/12.