Guillaume V le Grand, duc d'Aquitaine et comte de Poitiers, à la prière de sa mère Emma, donne à l'abbaye de Bourgueil, Brétignolles, Faymoreau et une terre voisine située près de la rivière de Vendée.

l.1 [chrisme] INMENSA OMNIPOTENTIS DEI MISERICORDIA DIVICIAS CLEMENTIȨ SUȨ HUMANO GENERI MULTIPLICI DONO CONTULIT,
l.2 dum de terrenis caelestia, de perituris sine fine manentia, felici commercio mercari concessit. Quod mente devo-
l.3-ta considerans, ego WILLELMUS, Aquitanorum dux, Pictavorum vero comes, ad locum principis apostolorum PETRI, quod vocatur
l.4 Burgulium, aliquid de rebus proprietatis meae condonare disposui, hortante me ac deprecante venerabili genitricȩ mea EMMA,
l.5 quȩ hoc ipsum nobiliter fundavit et multipliciter adhornavit. Igitur desertum quoddam trium silvarum in pago
l.6 situm Pictavensi, antiquitus nuncupatum Brittanniola nidum vulturis, ubi a venerabili abbate GAUZBERTO capella in honore
l.7 Dei genitricis ac virginis MARIAE constructa habetur, atque Famen Morelli usque in fluvium Vendeiȩ dono ac trado coenobii Bur-
l.8-guliensis fratribus ut habeant licentiam inibi excolendi, edificandi, plantandi, construendi et jure perpetuo possidendi, cum
l.9 decimis omnibusque utilitatibus ad idipsum pertinentibus. Scilicet terris cultis et incultis, vineis, silvis, pratis, pascuis, aquis
l.10 aquarumque decursibus, farinariis, mobilibus et inmobilibus, perviis et exitibus, cunctis quoque adjacentiis suis. Simili etiam modo
l.11 concedo Sancti Petri Burguliensis coenobii monachis, super fluvium Vendeiae cum decimis, farinariis, omnibusque utilitatibus
l.12 suis quandam terram non longe a jamdicta Fame Morelli. Haec vero omnia prelibata ea ratione trado atque trans-
l.13-fundo in speciales usus fratrum in coenobio Burguliensi degentium ut habeant et possideant ea in sempiternum absque ullius
l.14 personae diminutione vel inquietudine et misericordis Dei clementia pro mea genitricis quoque meae ac uxoris propriae
l.15 vel filiorum meorum, si Deus eos mihi dederit, salute perpetua, studeant implorare. Insuper non solum in istis prenomi-
l.16-natis apostoli Petri terris set etiam in omnibus prefati coenobii Burguliensis potestatis vel terris ultra boscum positis, nullus
l.17 ministerialis publicus, nec prepositus, nec venator, nec vicarius, neque equorum custodes, neque pro sanguine, pro homicidio, pro furto,
l.18 pro rapto, pro incendio, pro teloneo, id est venda, pro pascuario arietum, porcorum et vaccarum, vel aliqua repetundarum legum, consuetudine
l.19 introeundi habeat potestatem. Insuper et coloni qui eas terras incolunt, ita sint ab omnibus publicis negotiis absoluti ut
l.20 nec ad castella facienda, vel biduanum aliquid reddere, vel ipsi, vel boves eorum cogantur. Si vero aliquis ex he-
l.21-redibus vel proheredibus nostris, sive alicujus potestatis persona, hujus nostrȩ bonȩ voluntatis donum qualibet occasione,
l.22 vel violentia infringere temptaverit maledictio Domini super eum veniat et gloriam sanctorum non videat, set clavi-
l.23-ger aethereus apostolus Petrus regni caelestis januam illi claudat et cum diabolo ac ministris ejus perpetuȩ
l.24 gehennȩ supplicia sine fine sustineat, nisi, quantocius ad emendationem venerit, invasa restituerit
l.25 atque neglecta digna satisfactione correxerit.
l.26 SIGNUM SANCTE CRUCIS WILLELMI COMITIS AQUITANORUM [croix] DUCIS.
l.27 Signum EMMȨ, comitissȩ genitricis ejus. Signum Adalmode, uxoris ipsius. Signum Isli Santonensis episcopi.
l.28 Signum Fulconis comitis. Signum Odonis Sancti Martini decani. Signum Gauzfredi thessaurarii.
l.29 Signum Savarici vicecomitis. Signum Gauzfredi vicecomitis. Signum Bosonis comitis.
l.30 Signum item Bosonis vicecomitis. Signum Kadilonis vicecomitis. Signum Gauzfredi. Signum Tetbaldi.
l.31 Signum Giraldi. Signum Girberti. Signum Eboli. Signum Ansemari. Signum Fredrici clerici.
l.32 Signum Guillelmi. Signum Giroardi. Signum Bernardi. Signum Amalrici. Signum Gunterii. Signum Aymerici.
l.33 ACTUM MALLIACENSI MONASTERIO IN PSOLLEMPNITATE SANCTI JOHANNIS APOSTOLI ET EVANGELISTAE,
l.34 ANNO DOMINICE INCARNATIONIS MILLESIMO IIII, REGNANTE ROTBERTO REGE ANNO XIII.
l.35 OCBERTHOYS MYKROS THAPYNOS APODEMIYC ET EXOGA [scripsit] KAI [subscripsit].

BESLY (J.), Histoire des Comtes de Poictou et Ducs de Guyenne, Paris, 1647, p. 353-355.

GUILLOT (Olivier), Le comte d'Anjou et son entourage au XIe siècle, 2 vol., Paris, 1972, 1 : Etude et appendices. 2. Catalogue d'actes et index, t. 2, p. 33-34, n° 22.