Guillaume V le Grand, duc d'Aquitaine, donne à l'abbé Gausbert et aux moines de Bourgueil divers biens dont les villages d'Auzay, Gragay, Didonne, ainsi que deux églises à Saint-Nazaire et Saint-Pierre d'Angoulin, en Aunis.

l.1 [[chrisme] INCOMPRE]HENSIBILIS OMNIPOTENTIS DEI MIS[ERICORDIA GENUS HU]MANUM ITA HONORARE [DISPOSUIT,
l.2 uti pro t]errenis caelestia, pro peritur[is sine fine ma]nentia misericordi manu mercari
l.3 [conced]ere cuilibet mortalium dignaretu[r. Quocirca] ego, in Dei nom[ine], GUILLELMUS dux
l.4 Aquitanorum peccatorum meorum consc[ius, verum pie]tatis et clementie Dei non inmemor,
l.5 unacum venerabili genitrice mea EMMA, ac kariss[ima uxore m]ea ADELMODI, percogn[it]um fore volo noti-
l.6-ciae omnium sanctae aecclesiae fidelium, tam presentium [quam et futu]rorum, quoniam complacuit voluntati nostrae
l.7 pro amore pii conditoris, et remuneratoris omnium a[d monaster]ium Sancti Petri quod est situm in pago Ande-
l.8-gavensi, in villa Burguliensi, aliquid de rebus proprieta[tis nostrae] condonare scilicet villam Oziacum
l.9 vocabulo cum ecclesia in honore sancti Hilarii in eadem vi[lla supradicta]. Villam etiam Gradai nuncupatam, cum aliis
l.10 his nominibus vocitatis, hoc est, Valrei, Podi[um, Caninu]m, Didone, Lemovicinaria, Ulmeda, et Aloda.
l.11 Trado nihilhominus atque transfundo in jus et domi[na]tionem monachorum ejusdem loci acclesiam Sancti
l.12 CRISTOFORI que est supra Longam Aquam, cum tota ipsa villa : villam quoque que nominatur Brolium Aldefe-
l.13-rii, cum his omnibus que in eis sunt, vel pertinere videntur. Ecclesias siquidem duas eodem loco perpetualiter
l.14 delegamus, que sunt in pago Pictavensi, in territorio Alniensi, in loco qui dicitur Ingolinus super fractam
l.15 ripam. Est autem una ex his aeclesiis in honore sancti Nazarii, altera vero in honore sancti PETRI.
l.16 Haec autem omnia et superius memorata, delegamus atque condonamus in jus
l.17 et potestatem domni abbatis GAUZBERTI, ac monacorum tam presentium quam etiam futurorum
l.18 in prelibati principis apostolorum PETRI Burguliensi coenobio degentium, quatinus teneant
l.19 atque possideant eadem ipsa cum omni integritate et emelioratione : cum decimis scilicet
l.20 ad supradictas acclesias pertinentibus, terris, cultis et incultis, silvis, pratis, pascuis,
l.21 aquis aquarumque decursibus, farinariis, mobilibus et inmobilibus, perviis et exitibus
l.22 atque mancipiis utriusque sexus desuper commanentibus, omnibusque utilitatibus
l.23 ad idipsum pertinentibus. Si vero fuerit ab hodierna die, et deinceps aliquis de heredibus
l.24 nostris, sive aliqua intromissa persona, que contra hanc auctoritatem, aliquam calumniam, vel
l.25 repetitionem generare presumpserit, maledictio Domini super eum veniat et gloriam sanctorum non videat,
l.26 sed nisi resipuerit et ad emendationem non venerit gehennalibus poenis deputatus cruciatus perpetua-
l.27-liter debitos persolvat. Ut vero haec auctoritas a nobis facta esse credatur, manu propria eam
l.28 firmavimus, manibusque fidelium nostrorum corroborari fideliter rogavimus.
l.29 [croix] Signum sanctae crucis WILLELMI comitis, Aquitanorum ducis.
l.30 Signum EMMAE nobilis comitissae, genitricis ipsius.
l.31 Signum Adelmodis venerabilis conjugis prelibati ducis.
l.32 Signum GISLEBERTI episcopi. Signum Gauzcelmi fratris ejus.
l.33 Signum Manasse similiter fratris ejus. Signum Isemberti fratris ipsorum.
l.34 Signum Bosonis vicecomitis. Signum Cadilonis vicecomitis.
l.35 Signum Bertramni. Signum Girberti. Signum Ansemari.
l.36 Signum Gunterii. Signum Lamberti. Signum Giroardi.
l.37 Signum Emenonis. Signum Aymerici. Signum item Aymerici.
l.38 Signum Eboli. Signum Fredrici. Signum Tetbaldi. Signum item Tetbaldi.
l.39 DATA EST HEC AUCTORITAS IN CIVITATE PICTAVA, S[UB DI]E NONARUM OCTOBRIUM, ANNO DOMINICE
l.40 INCARNATIONIS MILLESIMO, REGNANTE ROT[BE]RTO FRANCORUM REGE ANNO VIII.

1

BESLY (J.), Histoire des Comtes de Poictou et Ducs de Guyenne, Paris, 1647, p. 356-357.

GOUPIL de BOUILLE (J.), Cartulaire de Bourgueil, Château-la-Vallière, 1983, B 2.

TOCK (Benoît-Michel), COURTOIS (Michèle), GASSE-GRANDJEAN (Marie-José), La diplomatique française du Haut Moyen Age. Inventaire des chartes originales antérieures à 1121 conservées en France, 2 vol., Brepols, 2001 (Artem), t. 1, p. 104-110, n° 12 (fac-similé, traduction, étude).