Au cours d'un synode tenu à Chalon-sur-Saône, Pierre Damien, légat pontifical et évêque d'Ostie, règle, au bénéfice de Cluny, un problème de juridiction entre Hugues, abbé de Cluny, et Drogon, évêque de Mâcon.

l.1 SYNODALIS DIFFINITIO INTER DOMNUM ABBATEM HUGONEM CLUNIA-
l.2-CENSEM ET EPISCOPUM DROGONEM MATISCENSEM.
l.3 In nomine sanctȩ et individuȩ Trinitatis. Temporibus domni Alexandri summi pontificis et universalis papȩ secundi necnon
l.4 regnante Heinrici imperatoris filio Heinrico, Philippo etiam rege Francorum, anno ab incarnacione Domini
l.5 millesimo sexagesimo IIIo, novum quid Cluniacensi monasterio contigit, quod ad posteritatis memoriam scedule duximus annotari.
l.6 Drogo scilicet reverentissimus aeclesiȩ Matiscencis episcopus, domesticorum suorum et praecipue clericorum suasione pellectus, et ut
l.7 ita fateat, eis jugiter insufflantibus igne diri fomitis inflamatus, super idem monasterium temptabat jus potestatis arripere,
l.8 locumque sibi dominationis quantulumcumque contra sedis apostolicȩ privilegia vendicare. Vallatus plane cuneis militum, stipatus agmi-
l.9-nibus armatorum velut praedicandi gratia vel etiam juditii synodalis obtentu, ad Beati Maioli confessoris Christi basilicam usque
l.10 pervenit, sed resistencium sibimet infractus obstaculo intrare non potuit. Hoc itaque temptabat ut jugum monasterio novȩ
l.11 usurpationis induceret, sicque postmodum ex occasione quodammodo superductȩ consuetudinis litigaret. Tunc Hugo venera-
l.12-bilis abbas ejusdem cȩnobii, nimirum non modo religiosus, sed et cautus et prudens ut revera possessor ingenuus,
l.13 jugum hoc degeneris servitutis exhorruit, et tamquam leprȩ malȩ consuetudinis noviter obrepenti medicamento
l.14 contradictionis occurrit, caputque serpentis qui moliebatur ingredi, vivatioris ingenii pede contrivit. Romanam
l.15 itaque synodum inpiger adiit, querelam suam coram sancto concilio fidelis relator exposuit, novoque periculo
l.16 sancti loci ruinam procul dubio minitanti, ut obviaretur oravit. Cumque sinistrum hoc nuncium eorum maxime, qui sanius
l.17 sapiebant corda percelleret, et tantȩ religionis tamque celebris famȩ locum ne quantumlibet a libertatis suȩ statu corru-
l.18-eret, piȩ compassionis studio formidarent: inter cȩteros Petrus Damianus, Ostiensis episcopus, se protinus obtulit, seseque ad sub-
l.19-veniendum monasterio, per tam longi, tam asperi, tam duri itineris pericula destinavit. Enimvero apud Cabilo-
l.20-nensem civitatem, ex auctoritate apostolicȩ sedis synodum congregavit: nonnulla quae perperam videbantur esse praesumpta
l.21 canonicae sanctionis vigore correxit, quȩque potuit, juxta aeclesiasticae disciplinȩ regulam servanda constituit
l.22 causamque Cluniacensis monasterii, pro qua praesertim componenda devenerat, divina auxiliante clementia optimo
l.23 judicialis calculi fine conclusit. Nam in conspectu tocius sancti concilii lectum est monimentum, quod comes ille
l.24 Willelmus primus sancti loci fundator et oblator instituit, ubi videlicet preter Romanum pontificem
l.25 nullum jus, nullumque dominium cuicumque mortalium, vel cuilibet prorsus aecclesiȩ dereliquit. Lecta quoque nichilo-
l.26-minus sunt sedis apostolicȩ privilegia, de tuitione, munitione, ac praefati monasterii perpetua libertate, per suc-
l.27-cedentium sibimet Romanorum pontificum vicissitudines instituta. Inquisiti sunt omnes episcopi si pri-
l.28-vilegia quae audierant, rata decernerent, omnes uno ore concorditer laudaverunt, atque ut perpetuo
l.29 servanda atque inlibata permaneant, comuni juditio decreverunt. Et tamquam non hoc juditium sub praeco-
l.30-nii comunis acclamatione sufficeret, viritim unusquisque consulitur, ipse quoque singillatim Matiscensis
l.31 inquiritur, qui nimirum non minus quam ceteri omnes episcopi, rata privilegia, et inviolabili ac perpetuo jure
l.32 servanda libere cunctis audientibus profitetur. Et quia in eisdem privilegiis, hoc inter cetera, sub
l.33 anathematis intentacione cautum est, ne cuilibet episcoporum liceat, in praefati cenobii monachos
l.34 excomunicationis promulgare sentenciam, episcopus autem non absolute, sicut se funditus excusabat,
l.35 excomunicationis jaculum intulit, sed ita ut perhibebat, ira comotus ait. Si qui sunt mei juris in
l.36 illo monasterio, quos michi liceat excomunicare, illos excomunico. Cum igitur in hac excomuni-
l.37-catione praedictum episcopum, licet ignorantem, contra privilegia Romanȩ aecclesiae quomodolibet aegisse con-
l.38-vinceret, ille autem privilegiorum tenorem ac seriem se legisse, vel agnovisse, constantissime propulsaret.
l.39 Tandem sancto decernente concilio, ad hunc decisionis finem causa perducta est, ut praefatus episcopus propria manu
l.40 super sanctis aeuvangeliis superposita juraret, sicque sedis apostolicȩ legato, sanctoque concilio satisfaceret.
l.41 INDICULUM SACRAMENTI.
l.42 Audiat, inquit, domnus Petrus Ostiensis episcopus, et omnis sancta synodus, quia eo die quo Cluniacum
l.43 commotus adveni, non hoc in contemptu, sive despectu sedis apostolicȩ. vel domni Alexandri Romani
l.44 pontificis egi, et privilegiorum quae modo in auribus nostris lecta sunt tenorem ac seriem, tunc ad liquidum
l.45 non cognovi, si me Deus adjuvet et ista sancta evangelia. Post eum quoque quatuor aeclesiae ejusdem clerici, in conspectu omnium accesserunt, et jurejuran-
l.46-do quod ille juraverat, super eadem aeuvangelia firmaverunt. Duo autem de septenario numero qui ad
l.47 jurandum a sancto concilio praefixus fuerat, non petente Matiscensi, sed donante domno Ostiensi episcopo re-
l.48-manserunt. Ilico praefatus Matiscensis episcopus pavimento prostratus veniam petiit, seseque peccasse confessus
l.49 septem dierum pȩnitenciam in pane et aqua jejunaturus accepit. Postera autem die, eodem sancto residente
l.50 concilio, clericis suis vesanȩ ac procaciter insistentibus, idem episcopus petiit ut suae quoque aeclesiȩ privilegium, quod a
l.51 papa dudum Agapito constitutum fuerat, legeretur. In quo nimirum nichil pene preter jus atque consu-
l.52-etudinem uniuscujusque aeclesiae videbatur peculiariter insitum, sed quod omnibus sanctis locis communi dinos-
l.53-citur jure concessum, videlicet ut ne vel ea quae sui juris jam erant, vel deinceps futura erant
l.54 quispiam violentus invaderet, sed sua omnia rector aeclesiȩ in pacis ac tranquillitatis otio possideret.
l.55 Hoc itaque privilegium omnes episcopi in tanto concilio sine causa lectum esse dicentes, unanimiter decreverunt
l.56 nichil hoc praejudicare privilegiis monasterii quae pridie coram omnibus lecta fuerant, nichil minuere
l.57 de his quae in illis legebantur, ab apostolice sedis liberalitate concessa. Sic itaque per synodale concilium perpe-
l.58-tua monasterii libertate firmata, sanctumque locum soli subjacere Romanȩ aeclesiȩ communi sanctorum episcoporum de-
l.59-cernente sentencia, mox inter episcopum et abbatem omnis controversiȩ querela sopitur: omnis animositatis
l.60 atque discidii scissura componitur, et inter utrumque spiritalem videlicet virum firma pax in fraternitatȩ caritatis
l.61 glutino reformatur. Hec igitur per ordinem brevi sermone digessimus, ut purissimȩ relationis
l.62 rivum, quem nostris temporibus transimus, in posteros etiam per veritatis alveum fideli poculo transfundamus.