Tours, AD Indre-et-Loire, H 303 n° 4

<< < / > >>

Numéro1476

Fiabilité de l'actenon suspecté

Genrenotice

Date1126(fiabilité :étude diplomatique)

Lieunon identifié

DiocèseTours

RégionCentre

Supportparchemin

Chirographienon

Sceau non scellé

Etat de la traditionoriginal

Hauteur à gauche515   mm

Hauteur à droite496   mm

Largeur en haut137   mm

Largeur en bas163   mm

AuteurRobert Papaboeuf, seigneur  de  RILLE

BénéficiaireAbbaye  de  MARMOUTIER

Regeste

Réglement d'un désaccord entre Robert Papaboeuf, seigneur de Rillé, et les moines de Marmoutier à propos de l'église castrale de Saint-Loup de Rillé et de serfs.

Fac-similé

Texte

l.1 Cum Rotbertus cognomento Papa Bovem, dominus Relliaci castri multotiens multas
l.2 et magnas injurias fecisset monachis Majoris Monasterii Deo servientibus in
l.3 ȩcclesia sancti Lupi in eodem castro, et hominibus eorum, in tantum ut ipsis fugientibus
l.4 terra eorum pȩne in solitudinem verteretur, cumque monachi vel pro Deo vel pro inopia
l.5 justitiȩ, tanta mala aliquandiu sine extraneo clamore tolerassent, tandem
l.6 ipse Rotbertus non fractus patientia monachorum, nec Deo nec sancto Lupo reveren-
l.7-tiam portans, ipso die festivitatis sancti Lupi accepit duos homines sancti Mar-
l.8-tini et monachorum ejus in eodem castro, dicens eos et eorum generationem suam esse
l.9 debere, nullo tamen clamore inde prius facto, ad ipsos monachos vel ad abba-
l.10-tem eorum. Monachi vero tantum dedecus sibi factum, immo Deo et sancto Martino
l.11 sanctoque Lupo in die festivitatis ejus, patienter tolerare jam ultra nec valen-
l.12-tes nec volentes, prius quidem ipsum Rotbertum requisierunt, et de ipso apud ipsum
l.13 conquesti sunt. Sed cum nichil juris vel boni responsi ab eo accepissent,
l.14 hac necessitate coacti ad comitem Fulconem et comitissam Aremburgim nomine,
l.15 filiam comitis Heliȩ, suam proclamationem pertulerunt. Quod ipsi audientes, [qui]
l.16 [jus]titiȩ amatores valde erant, zelo domus Dei commoti sunt, et inter mona-
l.17-chos et Rotbertum placitandi in sua prȩsentia, certum locum certumque terminum
l.18 posuerunt. Quid plura? Venit utraque pars ad castellum comitis Balgiacum,
l.19 et se ibi comiti et comitissȩ prasentaverunt. Sed quia comes quibusdam suis propriis nego-
l.20-tiis tunc occupatus erat, causȩ illi tractandȩ non affuit, sed comitissȩ vicem
l.21 suam et locum committens, ut ipsa cum suis baronibus causam juste definiret impera-
l.22-vit. Dixerunt ergo monachi, Rotbertum duos supradictos homines sancti Martini, id est
l.23 Gaufredus atque Frotgerius cognomento Abifol, in die festivitatis sancti Lupi
l.24 sine clamore sicut supradictum est accepisse, nec abbatem nec monachos inde ei
l.25 justitiam denegasse, addentes, quod eorum ȩcclesia eosdem homines et eorum genera-
l.26-tionem plus quam XXX annis solute et quiete jure possessionis ȩcclesiasticȩ
l.27 tenuisset, et Rotbertus eos ipsos in eodem suo castro commanere diu videns non
l.28 clamasset. Quod cum ipse denegare non posset, precepit comitissa baronibus
l.29 suis ut facerent inde judicium. Quo inter se tractato, dixit Girardus Paganus
l.30 pro aliis, hoc curiam comitis judicare, quod quia Rotbertus homines supradictos sine cla-
l.31-more acceperat, quos per tot annos monachos in pace tenuisse ipso vidente p[......]-
l.32-gare non poterat, deberet eosdem monachos reddere, et deinde ad abbatem ab
l.33 abbate vero ad comitem si opus esset deberet clamorem perferre. Sic omni et de omnibus,
l.34 et de omnibus aliis elemosinis quȩ essent in terra comitis et comitissȩ, esse faciendum
l.35 asserebant, eo quod ipsi essent domini et principes terrȩ, et ideo quicumque elemosi-
l.36-nas dedissent, datȩ statim sub eorum defensionem devenirent. Igitur tam justo judicio
l.37 Rotberto non valente contraire, Harduinus de sancto Medardo cujus filiam ipse Rot-
l.38-bertus uxorem habebat, et qui de judicibus unus erat, et multi alii amici ejus, mediatores
l.39 inter monachos et eum, pacem fieri quesierunt. Que hoc modo facta est. Equum quend[am]
l.40 quem monachi Rotberto prestiterant, dimiserunt ei in pace, et omnes anteriores
l.41 querelas, tam Rotbertus monachis quam Rotberto monachi dimiserunt, excepto quod
l.42 Rotbertus redderet monachis usque ad proxime futurum pascha, capam unam de pallin
l.43 quam ipse acceptam de ȩcclesia sancti Lupi invadiaverat. Quod et ipsa comitissa in
l.44 manu accepit. Clamavit etiam Rotbertus monachis solutos et quietos in perpetuum
l.45 homines supradictos et totam cognationem eorum, et quod deinceps nichil acciperet
l.46 a monachis neque ab ullis hominibus eorum per violentiam. Sed si quid haberet con-
l.47-tra eos, prius eis ostenderet, et si non emendarent, ad abbatem clamaret, de-
l.48-inde ad comitem et ad comitissam, si abbas a justitia deficeret. Hoc ita judi-
l.49-catum et concessum, et confirmatum, audierunt et viderunt, ex parte tam Rotberti quam
l.50 monachorum, in primis ipsa comitissa, deinde barones ejus, Harduinus de sancto Medardo,
l.51 Girardus Paganus, Gaufredus de Ramo Forti, Rainaldus Framaldi, Girusius de Mon-
l.52-te Forti, Erneisus butellarius, et multi alii. Monachi vero, Rotbertus archidiaconus,
l.53 Briccius de Blesi, Hugo hospitalarius, Fulbertus prior Boceii et famuli eorum:
l.54 Gaudinus, Johannes frater Nicholai, Girardus famulus de Relliaco et alii.

Notes

2

Responsable

M. Courtois

Comment citer cette notice

Acte n°1476 dans Chartes originales antérieures à 1121 conservées en France , Cédric GIRAUD, Jean-Baptiste RENAULT et Benoît-Michel TOCK, éds., Nancy : Centre de Médiévistique Jean Schneider; éds électronique : Orléans : Institut de Recherche et d'Histoire des Textes, 2010. (Telma). En abrégé, citer : « Charte Artem/CMJS n°1476»[En ligne] http://www.cn-telma.fr/originaux/charte1476/. Date de mise à jour : 29/03/12.