Le duc Guillaume, abbé de Saint-Hilaire, empêche la dissipation des bien de l'abbaye Saint-Hilaire de Poitiers.

l.1 [chrisme] SI QUIS CUI REGENDARUM RERUM CURA COMMISSA EST, EA QUE SUAE DICIONI SUBJECTA SUNT NON EQUO MODERAMINE DISPONIT, ET PER NECLEGENCIAM SIVE INCURIAM EA PAULATIM IN PEJUS RUERE ET AD DETERIORA RETRO
l.2 fluere patitur, noverit se superni judicis iram incurrisse, sueque animȩ ruinam preparasse. Igitur ego Wilelmus dux Aquitanorum, qui inter cetera bona que michi superna benignitas indigno concessit, etiam abbatiae
l.3 sancti Hylarii vice abbatis presidere videor, cum multa mala ad damnum loci usitata comperio et ab ipsis qui res ecclesiasticas administrare debent beneficia vel casamenta pravo commercio distracta, et ab utilitate loci
l.4 prorsus alienata video; propter timorem Dei et ipsius sancti reverenciam, fideli canonicorum prece exoratus, decerno ut haec eadem mala, tamquam nociva gramina de tritico sub privilegii titulo resecata actenus pereant,
l.5 et inde cartam per apostolicae auctoritatis manum sub anathematis vinculo roborandam scribi jussi, ne deinceps ab usque hac hora sit aliquis prepositus sancti Hylarii sive quilibet ejusdem aecclesiae rerum administrator, qui
l.6 aecclesias, villas, predia, prata, vineas et quicquid ad usum communitatis pertinet, audeat vendere aut in beneficium dare aut aliqua arte permutare, sive in suam propriaetatem redigere preter commune consilium
l.7 et voluntatem canonicorum, sicut in sequentibus monstrabimus. Quod si quis aliter presumpserit facere et bona sibi commissa a loco sancto defraudare, mihi, qui dominus patriae et abbas loci Dei gratia existo, duriter prius emendet, et
l.8 deinceps dignitate private tamdiu excommunicatus permaneat, quamdiu ad judicium canonicorum Deo sanctoque Hylario rem perditam restauret, ac satisfaccionem faciat. Quod si aliquit apertum in commune fratrum devenerit,
l.9 tale sit consilium eorum atque voluntas, ut illud propriaetati sive communitati suae addant, nec jam id alicui laicae personȩ sive extraneo vel longinquo canonico in casamentum habere consenciant; sed si talis persona extite-
l.10-rit qui aecclesiam frequentet, et sit utilis in loco, ad quem consilium et auxilium alii capiant, si per amorem et gratiam requisierit et honestatem suam sive profectum aperte monstraverit, huic tali, si volunt reliqui canonici
l.11 pariter illud beneficium consenciant accepto ab heodem honore consueto vel praemio si perdonare illud praemium noluerint: tali condicione ut, quamdiu advixerit statutum censum persolvat, post mortem autem ejus
l.12 in commune fratrum redeat. Mansos rusticorum sive suburbanorum sub ac condicione ligamus, quia rusticus rustico, burgensis burgensi succedet. Sed de casamentis vel beneficiis tam laicorum quam clericorum que aliqua
l.13 forte racione aperta fuerint, dico quod, si in hac re vel in aliis consiliis communis canonicorum sentencia non fuerit, illa pars vincat quamlibet paucior, que saniore vel meliore consilio usa fuerit. Nec umquam sit canoni-
l.14-corum aliquis ita cervicatus vel superbus pro potencia sua vel nobilitate qui per interminacionem violenciae suae extorquere nitatur, quod per gratiam canonicorum et loci profectum non merebitur, de communitate canoni-
l.15-corum locor, de hoc aut quod ad donum abbatis pertinet, alia racio est. Nam haec que praemissa sunt de ministris loci et de fratrum communitate si quis aliter perturbaverit, omni tempore excommunicatus et a Deo separatus
l.16 maneat, nisi ad satisfaccionem coram Deo et sancto Hylario et canonicis aecclesiae venerit. Tali ergo racione istud privilegium firmavi aliusque compluribus bonis firmandum tradidi, ut mei inposteri successores
l.17 qui sancti Hylarii extiterint abbates in eadem astipulacione perpetuo ac stabiliter maneant. Hoc privilegium firmatum est III nonas augusti, peractis mille XV annis ab incarnatione
l.18 Domini nostri, regnante rege ROTBERTO in Francia. Signum GISLEBERTI episcopi, sub excommunicatione et dampnatione illius, qui hoc privilegium praesumserit infrangere. S. Willelmi comitis et abbatis
l.19 S. ejus filii Willelmi. S. Willelmi Engolisme comitis. S. Alduini ejus filii. S. Odonis. S. Cadilonis vicecomitis. S. Odolrici vicecomitis. S. Engelelmi. S. Stephani. S. Petri ejus filii.
l.20 S. Isemberti. S. Cadilonis. S. Beraldi. Hec sunt signa canonicorum sancti HILARII. S. Salomonis cantoris. S. Rainonis subdecani. S. Gilonis prepositi. S. Willelmi prepositi. S. Gauzfridi prepositi.
l.21 S. Letardi. S. Constantini. S. Gauzcelmi. S. Durandi. S. Ugonis. S. Gauslini. S. Gauzfridi. S. Arnaldi. S. Adraldi. S. Bernefridi. S. Bernardi. S. Letgerii. S. Willelmi abbatis.
l.22 S. Rainonis. S. Achardi.