[1]

Isti sunt testes producti per magistrum Petrum de Latilhiaco et dominum Radulphum de Bruilliaco contra sindicos Fanijovis et consules dicte ville, examinati per Symonem Suavis, cantorem ecclesie Agennensis, et magistrum Johannem Antonii, judicem ordinarium Caturcensem.

I. Anno Domini M^oCC^o nonagesimo octavo, die jovis post festum beati Luche euvangeliste, Raimundus Vita, notarius curie appellationum Tholose, cujus juramentum receptum fuerat per venerabiles dominos dominum decanum Turonensem, archidiaconum Brugensem in ecclesia Tornacensi et per dominum Gaufridum de Vindocinio, militem, die mercurii post festum beati Dyonisii, anno quo supra, deposuit ut sequitur.

Et primo, interrogatus super primo art., videlicet si syndici et consules dicti loci Fanijovis composuerunt non coacti set spontanei cum dominis P. et R. ad summam 15000 l.t. super casalagiis etc. prout in dicto articulo plenius continetur, dixit se vidisse et audivisse anno preterito inter festa Omnium Sanctorum et Nativitatis Domini, post multos tractatus habitos inter dictos dominos P. et R. et dictos sindicos et consules super compositione dicte ville facienda, finaliter consules Fanijovis et syndici finaverunt et composuerunt cum dictis dominis pro liberatione homagiorum feodorum nobilium et abusu monetarum prehibitarum et aliis ad 15000 l.t. quas dicti consules et sindici gratis et sponte, prout sibi videbatur, obtulerunt et solvere promiserunt domino regi certis terminis. Quam quidem compositionem et financiam ipse testis, ut dixit, scripsit in quadam papiru domini regis in qua scribebat alias financias.

Interrogatus qualiter scit quod predicti consules et sindici gratis et non coacti dictam fecerunt compositionem seu financiam, dixit quia sic sibi videbatur et faciebant bonum vultum nec reclamabant nec contradicebant, nam si contradixissent non scripsisset illam compositionem, cum sit notarius publicus, ut dixit.

Interrogatus an dicti consules et syndici vel alii homines dicte ville arrestarentur Tholose in aula regia Tholose vel alibi ab hoc ut compellerentur dictam compositionem facere, dixit quod non, quod ipse recordetur. Et si forte arrestati fuerunt aliqui, fuerunt arrestati quia nolebant solvere questas eis inpositas de decima parte bonorum suorum ut hominibus domini regis.

Interrogatus an in dicta villa Fanijovis fuissent compulsi homines dicte ville per captionem bonorum suorum et hostiorum clausuram vel aliis modis ad hoc compellerentur (sic) componere, dixit se nescire, quia tunc non fuit ibi. Dixit tamen quod Raimundus Durandi fuit ibi missus cum rotulis questarum hominum domini regis dicte ville ad compellendum eos eas solvere. Et si fuerunt pignorati vel hostia clausa per dictum Raimundum Durandi, credit quod pro dictis questis solvendis illud fecit, et non ex alia causa, quia mandatum dicti Raimundi non extendebat se ad aliud nisi ad dictas questas levandas ab hominibus dicte ville quorum nomina in rotulis dicto Raimundo traditis continebantur.

Item dixit interrogatus quod facta dicta financia dicti consules et syndici tradiderunt dictis dominis P. et R. articulos quos cum instancia pluries sibi concedi et concordari ac super hiis liberam sibi tradidi petierunt pretextu compositionis predicte.

Interrogatus quid in dictis articulis continebatur, dixit quod liberatio predictorum et quedam alia in eis contenta de quibus nor recolit set dixit se habere dictos articulos in scriptis et paratus est illos ostendere quando petentur ab eo.

Interrogatus de nominibus consulum et syndicorum qui fecerunt financiam predictam, dixit quod Petrus Gairini et Sycardus de Carvicia qui erant tunc consules et syndici dicte ville et Guillelmus Johannis junior et plures alii de quorum nominibus non recordatur.

Interrogatus de die compositionis predicte, dixit se non recordari nisi ut supra deposuit.

Interrogatus de loco in quo facta et concessa fuit dicta compositio, dixit quod in capella beati Martini, Tholose, juxta aulam novam domini regis.

Item dixit quod post dictam compositionem bene per tres menses dum dominus Petrus de Latilhiaco iret in Franciam, Petrus Gairini, Guillelmus Johannis junior et Petrus Arnaldi sequti fuerunt eum usque ad Villam Murum, et in crastinum mane, cum essent in hospicio Raimundi Largeti, in quo tunc erat hospitatus dictus dominus Radulphus in dicta villa de Vilamuro petierunt corrigi et sibi concedi articulos per eos traditos ut haberent literam sue compositionis et cum idem testis non portasset secum articulos primo per eos traditos, dicti Petrus Garini, Guillelmus Johannis et Petrus Arnaldi tradiderunt dictis dominis alios articulos primis articulis consimiles, ut dicebant, quos quidem articulos ipsi domini, presentibus dictis tradentibus, legerunt, videlicet dictus dominus Petrus presente domino Radulpho, et ibidem fuerunt correcti et concordati per dictos dominos, assentientibus dictis P. Garini, Guillelmo Johannis, Petro Arnaldi predictis. Et dicti domini mandaverunt ipsi testi qui loquitur quod secundum articulos sic correctos quos eidem testi tradiderunt faceret literam dicte compositionis.

Interrogatus de tempore quo predicta facta fuerunt apud Villam Murum, dixit quod circa Mediam Quadragesimam, prout sibi videtur, aliter non recolit de certa die.

Interrogatus de assistentibus ad predicta, dixit quod ipse testis qui loquitur, magister Guillelmus et magister Raimundus de Gauderiis, Raimundus Durandi, Petrus Dudeti, fr. Jacobus, hospitalarius de Renevilla et partes predicte, et multi alii de quorum nominibus non recordatur.

Interrogatus super secundo art., videlicet si unquam aliquis de dicta villa ante dictam compositionem fuit arrestatus nisi quia volebant solvere eis impositas de mandato domini regis, dixit se nichil scire, nisi prout deposuit in articulo precedenti.

Interrogatus si post dictam compositionem aliqui fuerunt capti vel arrestati ut facerent primam solutionem dicte compositionis dixit quod sic, silicet dicti Sycardus de Carvicia et Petrus Arnaldi, consules dicte ville Fanijovis, elapso primo termino prime solutionis in dicta compositione prolocuto seu assignato, quia dictam solutionem non compleverant, sicut dixit testis qui loquitur. Et dixit quod ita tunc dicebatur. Dixit etiam se vidisse uti in Tholosano quod debitores domini regis capiebantur et arrestabantur persone eorum pro debitis domini regis ex quo erant in mora solvendi, et de hoc etiam vidit uti duodecim anni sunt in pluribus et de pluribus personis et debitis de quorum nominibus et numero ad plenum non recordatur.

Interrogatus super tercio art., videlicet quod a dictis P. et R. litteras impetraverunt ut a levatione questarum et exequtione in questarum in dicta illa pendentium etc. respondit etc. esse vera, hoc exepto quod non recordatur quod esset mandatum cessare ab exequtione inquestarum in dicta villa pendentium pretextu compositionis predicte vel aliter.

Interrogatus quomodo scit predicta, dixit quia ipse testis qui loquitur scripsit litteram et fecit sigillari in qua mandabatur Raimundo Durandi quod cessaret a levatione questarum hominum de Fanijovis quia compositionem fecerant de 15000 l.t. Dixit etiam quod vidit et audivit quod consules Fanijovis et plures alii homines dicte ville, venientes apud Venasvillam prope Villam Franquam, ubi tunc erat dominus Radulphus et ipse testis cum eo, obligaverunt se gratis ad deponendum penes thesaurarium Tholosanum peccuniam pro termino primo dicte compositionis debitam, ita quod, nisi dominus rex de sui gratia eis remitteret festo Assentionis Domini preterito proximo lapso quod cederet in solutum dicte compositionis, et de predictis Raimundus Durandi, notarius Avinionis, fecit publicum instrumentum.

Interrogatus de tempore quo se obligaverunt ad deponendum peccuniam, dixit quod bene octo vel decem dies ante Ramos Palmarum vel circa, aliter de die non recolit, set dixit quod de die poterit apparere per instrumentum super dicto deposito tunc faciendo confectum.

Interrogatus de assistentibus, dixit quod ipse testis qui loquitur, magister Raimundus de Gauderiis, Raimundus Durandi, Petrus Dudeti et dictus dominus Radulphus et multi consules et alii homines dicte ville qui pro dicta depositione se obligaverunt modo quo supra, de quorum nominibus non recordatur set, ut dixit, eorum nomina scripta sunt in dicto instrumento etc.

Interrogatus super fama, dixit se nichil scire.

Interrogatus super omnibus etc.

II. Ysarnus Porcelli, notarius, qui moratur apud Auriacum, etatis sexaginta duorum annorum vel circiter, examinatus die supradicta, qui juraverat in presentia dominorum, et die mercurii post festum beati Dyonisii, productus super primo et secundo art. tantummodo per dictos dominos P. de Latilliaco et R. interr. videlicet si sciat quod dicti consules et sindici Fanijovis gratis, spontanea voluntate, non coacti, compositionem fecerunt cum predictis P. et R. ad summam 15000 l.t., dixit quod sic, ut apparebat1.

Interrogatus qualiter scit, dixit quia fuit presens quadam die, in sero, juxta portam, a parte int., audivit quod illi qui dicebantur syndici et consules Fanijovis quesiverunt a domino Radulpho de Bruilhiaco et a magistro Guillelmo de Gauderiis dicentes ita :

Vos, domini, et nos alii de Fanijovis, quid faciemus ? Et tunc dixit magister Guillelmus de Gauderiis : Estis vos concordes in illa summa 15000 l.t. ? Qui consules et sindici, ut dicebatur, responderunt quod sic et quod facerent voluntatem dominorum. Et tunc dicti dominus R. de Bruilliaco et Guillelmus de Gauderiis qui ibant ad hospitia sua arrestaverunt se et, habito simul colloquio in secreto, dixerunt eis quod redirent in crastinum mane, et quod loquerentur cum domino Petro de Latilhiaco, qui non erat presens, super isto negocio.

Item dixit quod in crastino, ante prandium, dicti consules et syndici redierunt et intraverunt in capellam beati Martini que est juxta aulam domini regis Tholose, in qua capella erant dominus P. de Latilhiaco, dominus R. de Bruilhiaco, magister G. de Gauderiis et ipse testis qui loquitur, prout dixit, et plures alii de quorum nominibus non recolit de omnibus, de quibusdam tamen recolit, videlicet de Raimundo Vita, de Guillelmo Boneti et de Petro de Trivio et de quibusdam aliis quos longum esset nominare, et vidit et audivit quod illi qui se gerebant pro consulibus dicte ville predictam compositionem fecerunt cum magistris et dominis superius nominatis, videlicet de 15000 l.t. dandis domino regi pro casalagiis etc. Et dictam compositionem fecerunt scribi per manum dicti magistri Raimundi Vita in papiru domini regis in qua alie compositiones scribebantur.

Interrogatus qualiter scit, dixit quia sic vidit et audivit et presens interfuit.

Item interrogatus qualiter scit quod spontanei et sine coactione fecissent hujusmodi compositionem, dixit quia sic sibi videbatur prima facie, nam ipsi faciebant bonum vultum et habebant bona verba et dulcia, et modeste et alacriter loquebantur.

Interrogatus si scit quod dicti syndici et consules vel aliqui alii homines de dicta villa fuissent capti vel arrestati vel per captionem bonorum vel alias compulsi ad faciendum hujusmodi compositionem, dixit quod non, quod ipse sciret. Dixit tamen se audivisse dici quod Raimundus Durandi et quidam alii servientes fuerant in dicta villa de Fanjaos de mandato, ut dicebatur, dominorum P. et R., pro pignorando et arrestando et alias compellendo homines domini regis ad solvendum questas dictis hominibus inpositas per dominos supradictos, et alia de causa non compellebantur nec pignorabantur, quod ipse sciat.

Interrogatus de tempore quo fuit facta predicta compositio, dixit quod inter festum Omnium Sanctorum et Natale Domini proxime preteritum, aliter de certa die non recolit.

Interrogatus quo tempore dicti homines pro questis regis pignorabantur, dixit quod ante tempus conpositionis, ut dicebatur.

Interrogatus an post tempus compositionis dicti homines fuerint pignorati vel arrestati aliqua causa, dixit quod non, quod ipse sciat, hoc salvo quod audivit dici quod, cum dicti homines non solverant illud quod debebant domino regi, ratione dicte compositionis, pro primo termino, compellebantur ad solvendum bene et rigide, videlicet quia quidam de predictis hominibus dicte ville fuerant arrestati Tholose pro deffectu dicte solutionis, ut dicebatur ; aliter nescit quia non vidit eos arrestari.

Interrogatus super fine secundi art., videlicet super eo quod dicitur quod cum aliqua pecunia debetur domino regi pro questis vel alio modo si non solvatur debitum, quod licet, de jure, usu et consuetudine Tholose, illud debitum exigere per arrestationem corporum et captionem pignorum, dixit quod iste articulus verus est prout jacet, hoc exepto quod ipse nescit utrum ita sit de jure.

Interrogatus qualiter scit quod liceat de usu et consuetudine debita regis exigere modo predicto, dixit quia sic vidit uti pluries et diversis temporibus, tempore domini Alphonsi, tunc comitis Pictavie, Tholose, et etiam tempore domini nostri regis.

Interrogatus super omnibus etc.

III. Radulphus de La Landa2 de episcopatu Constanciensi, de parrochia Sancti Petri de Velleyo, qui dixit se moram contrahere Parisius et esse domesticum et familiarem domini Radulfi de Bruillio et uxoratum et clericum et etatis triginta annorum vel circa, ut credit, examinatus die supradicta, qui etiam juravit in presencia magistrorum et dominorum, die mercurii post festum beati Dyonisii, interrogatus super primo art. etc. dixit quod quadam die post prandium, consules et syndici dicti loci Fanijovis, ut dicebatur, statim dubitavit utrum esset ante prandium vel post, petierunt a domino Radulpho de Bruilhiaco quid facerent super eo quod petebatur ab eisdem et rogaverunt eum ut haberet de ipsis misericordiam. Et dictus dominus Radulphus petit ab eis quid vellent dare domino regi ut haberent financiam seu compositionem cum eodem. Qui dicti consules et syndici obtulerunt pro financia facienda 15000 l.t. et tunc dictus dominus Radulphus respondit quod super hoc loqueretur cum domino Petro de Latilhiaco, et dixit eis quod ipse redirent in die crastina et quod ipse laboraret ad expeditionem eorum.

Item dixit quod in die crastina, ante prandium, prout sibi videtur, dicti consules et syndici venerunt in capellam beati Martini juxta aulam domini regis Tholose, et dictam compositionem in sero precedenti prolocutam de dictis 15000 l.t. ratam habuerunt, prout sibi videtur.

Interrogatus per que verba ratificaverunt dictam compositionem, dixit se non recordari, set vidit et audivit quod dicti consules et syndici, nomine dicte compositionis quam faciebant, nomina sua propria scribi faciebant in quadam papiru per magistrum Raimundum Vita, et testis qui loquitur nomina consolatum (sic) qui in dicta papiru scribebantur extrahebat de dicta papiru et posuit in quodam rotulo suo.

Interrogatus quid scribebat in dicto rotulo, dixit quod scribebat consules et pro quanta summa peccunie faciebat compositionem

Interrogatus quare hoc scribebat, dixit quia dominus Radulphus de Bruilhiaco volebat habere penes se, et dictam financiam dictarum 15000 l.t. scripsit in rotulo suo.

Interrogatus de tempore, dixit quod ante Natale Domini, anno preterito, circa festum Omnium Sanctorum ut sibi videtur. Interrogatus de die, dixit se non recordari.

Interrogatus qualiter scit ea que predixit, dixit quia sic vidit et audivit et presens interfuit.

Interrogatus an dicti consules dictam compositionem fecerint inducti ad hoc per metum vel per arrestationem corporum vel captionem bonorum vel per aliam violenciam, dixit quod non.

Interrogatus qualiter scit, dixit quia, dum essent apud Tholosam pro financia facienda, videbat eos ire ad domos suas et per villam libere et sine inpedimento quod eis fieret, quod ipse sciret.

Interrogatus ad quid venerant dicti consules apud Tholosam, dixit quod ad hoc venerant ut finarent cum magistris de questis que pro domino rege petebantur ab hominibus dicte ville.

Interrogatus an tota villa teneretur ad questas, dixit quod nescit si sint aliqui liberi a dicta questa set generaliter pro tota financia petebatur.

Item dixit quod predictam compositionem fecerunt dicti consules spontanea voluntate, prout sibi videtur. Interrogatus quare sibi videbatur, dixit quia non vidit aliquem reclamantem vel contradicentem dicte compositioni, inmo bono vultu et ylari, prout sibi videbatur, dictam compositionem fecerunt, et ea facta grates retulerunt domino Radulpho de Bruilhiaco super dicta compositione.

Interrogatus utrum compositionem predictam homines dicte ville fuissent aliqua ratione pignorati vel expulsi de domibus, vel fuissent posite garnisiones in domibus eorum, dixit se nescire. Credit tamen quod aliqui servientes missi fuerant ad dictam villam pro recipiendis questis dictis hominibus inpositis seu debitis domino regi, et bene credit quod si aliqui fuerunt rebelles in solvendo dictas questas, quod fuerint pignorati vel compulsi.

Interrogatus an post compositionem aliquis (sic) de dictis hominibus arrestati vel pignorati fuerunt ex aliqua causa, dixit quod transacto primo termino, quo debuit solvi domino regi pars peccunie in compositione contente, quod ob deffectum solutionis, quia dicti homines non solvebant, vidit quosdam ex eis arrestatos in aula domini regis Tholose.

Interrogatus quis arrestavit, dixit se nescire, set credit quod per thesaurarios domini regis fuerint arrestati.

Interrogatus de nominibus dictorum arrestatorum, dixit se non recolere, exepto uno qui vocabatur Sycardus de Laval ut sibi videtur.

Interrogatus super fine primi art., videlicet an dicti consules quosdam articulos in scriptis tradiderunt quos peterent concordari et super hiis litteram sibi dari pretextu compositionis predicte, dixit quod vidit et audivit et presens interfuit quod dicti consules sequti fuerunt magistrum Petrum de Latilhiaco quando ibat in Franciam, prima vice qua ivit post dictam compositionem in Franciam, et, quadam die de qua tamen pro certo non recolit, fuit tamen in secunda obdomada (sic) Quadragesime proximo preterite, ante prandium, prout sibi videtur, dicti consules venerunt in domum ubi erat hospithatus dominus Radulphus de Bruilhiaco, de nomine tamen domus vel hospitii non recolit, in qua domo presens erat dominus Petrus de Latilhiaco cum dicto domino R. et dixerunt ita domino Petro de Latilhiaco ; Domine, vos abitis in Franciam et articuli nostri super nostra compositione non sunt adhuc concordati. Velitis eos pro Deo concordare. Et tunc predicti duo domini presentibus magistro Guillelmo de Gauderiis, magistro Johanne de Alberia et teste qui loquitur et pluribus aliis, de quorum nominibus non recolit, petierunt dictos articulos sibi ostendi. Et tunc dicti consules dictos articulos tradiderunt et fuerunt ibidem dicti articuli lecti et auditi, et tunc predicti domini aliquos de dictis art. amoveri fecerunt et alios concesserunt. Dixit etiam quod dictus magister Petrus de Latilhiaco manu propria dictos articulos correxit. Et tunc ibidem fuerunt dicti art. tam per dictos dominos quam per dictos consules concordati et etiam approbati. Dixit etiam quod dominus Petrus de Latilhiaco dixit eis : Domini consules ecce3 notarius qui scribet vobis litteram vestram super compositione quam fecistis. Et tunc dicti consules a dictis P. et R. cum ylari facie, prout sibi videbatur, recesserunt.

Interrogatus qualiter scit predicta, dixit ut prius, quod quia presens erat et sic vidit et audivit.

Interrogatus si sciat quod dicti consules litteram dicte compositionis a dicto notario vel a dictis dominis postmodum petierint, dixit se nescire, nec ante dictam diem, nec post dictam diem nec etiam ipsa die.

Interrogatus quis erat dictus notarius, dixit quod Raimundus Vita.

Interrogatus super fine secundi art., quod pro questis et aliis debitis domini regis si non soluta fuerint termino quo solvi debebantur possint debitores compelli per captionem bonorum seu arrestationem corporum vel aliter ad solvendum dictas questas vel alia debita de jure, consuetudine vel usu Tholosano, dixit quod si de jure vel consuetudine hoc debeat fieri se nescire. Dixit tamen quod de usu fit ita. Interrogatus qualiter scit, dixit quia Tholose et in quibusdam aliis partibus Tholosanis vidit multociens sic fieri.

Interrogatus super tercio art. (v. supra), dixit se nichil scire. Item interrogatus super illis que secuntur in dicto art., videlicet utrum consules predicti se obligaverint gratis ad deponendum penes thesaurarium Tholosanum peccunia pro primo termino dicte compositionis debitam, ita quod nisi etc., dixit art. esse verum. Interrogatus quomodo scit, dixit quod in predicta obligatione presens fuit et eam fieri vidit, non tamen recordatur utrum super hoc facta fuerit littera seu carta.

Dixit etiam quod dicti consules se obligaverunt seu promiserunt quod, nisi deponerent dictam pecuniam pro primo termino debitam penes predictum thesaurarium Tholosanum infra proximum Pascha, quod ipsi in Paschate vel die crastiha venirent Tholose in aulam domini regis et se ponerent in arresto in aula predicta.

Interrogatus si predictam inmediate promissionem fecerint dicti consules spontanei vel coacti, dixit quod spontanei. Interrogatus qualiter scit, dixit se vidisse et audivisse quod ipsi consules venerunt ad dominum Radulphum de Bruilhiaco apud Venarvila in quadam grangia monsaterii de Prolhano, et rogaverunt instanter dictum dominum R. ut eis faceret gratiam de dicto deposito faciendo sicut fecerat hominibus de Castro Novo, et sic cum quadam gravitate fecit eis gratiam supradictam et mandavit quod servientes et garnisiones que erant in domibus eorum in villa Fanijovis pro deffectu solutionis pro primo termino dicte compositionis amoverentur, et vidit quod dicti consules gavisi fuerunt super illa gratia sibi facta, prout sibi videbatur.

Interrogatus super omnibus etc.

IV. Jaquetus de Pomerio, domesticus et familiaris domini Radulphi de Bruilhiaco, uxoratus, etatis 30 annorum vel circiter, ut dixit, juratus in presentia dominorum magistrorum, videlicet domini .. decani Turonensis et domini archidiaconi Brugiensis, die veneris post festum beati Luche euvangeliste, et eadem die examinatus super art. traditis per magistrum Petrum de Latilhiaco et dominum Radulphum de Bruilhiaco contra syndicos et consules de Fanijovis, deposuit ut sequitur.

Super primo art. interr., videlicet super compositione 15000 l.t. etc., dixit quod vidit et audivit et presens interfuit quod cum consules de Fanojovis per aliquos dies fuissent Tholose pro financia facienda cum dictis P. et R. pro domino rege, quadam die, sero, de qua non recolit, sed fuit, prout dixit, inter festum Omnium Sanctorum et Natale Domini, certius tamen de die non recolit, dicti consules optulerunt domino Radulpho de Bruilhiaco in capella Sancti Martini juxta aulam domini regis Tholose 15000 l.t. pro compositione etc., quam compositionem dictus dominus R. illa hora noluit acceptare, et postmodum, eodem sero, cum dictus dominus R. iret ad domum suam, et esset adhuc in domo regis versus portam, sequti fuerunt ipsum dicti consules, rogantes ipsum ut dictam compositionem acceptaret. Qui respondit quod ibi non erat presens magister Petrus de Latilhiaco et quod non acceptaret compositionem nisi eo presente, et quod redirent in mane et quod dictam compositionem faceret acceptari si consentiret dictus magister P.

Item dixit quod in crastina die, ante prandium, venerunt dicti consules in capellam Sancti Martini etc. et invenerunt in dicta capella dictos dominos P. et R. et erant ibidem presentes magister Guillelmus de Gauderiis, magister Radulphus de Landa, magister Raimundus Vita, notarius, Jacobus Porcelli et plures alii de quorum nominibus non recolit quo ad presens, et ipsemet testis qui loquitur, qui custodiebat hostium capelle intra capellam. Et tunc, cum tractarentur de compositione eorum, dicti consules a dicta summa quam prius obtulerant voluerunt aliquantulum resilire, dicentes quod illa summa esset eis nimium honerosa. Et tunc dixit dominus Radulphus de Bruilhiaco quod a dicta summa nunquam de cetero resiliret seu recederet et quod si vellent spontanea voluntate in dicta summa consentire libenter dicte compositioni consentiret. Quo audito dicti consules et plures alii homines de dicta villa Fanijovis, quorum omnium ignorat propria nomina, se traxerunt ad partem, et, cum inter se consilium habuissent, redierunt ad dictos P. et R. et cum ipsis composuerunt pacifice pro dicta summa 15000 l.t. Qua compositione facta inter partes predictas, dicti consules fecerunt nomina sua poni in scripto per magistrum Raimundum Vita qui dicta nomina scripsit in papiru sua.

Item dixit quod dicti consules petierunt sibi dari literam de compositione predicta et tradiderunt art. super quibus volebant dictam literam sibi dari, et petierunt dictos art. concordari, nec fuit ibidem facta littera dicte compositionis, quod ipse sciat, set traditi fuerunt dicti art. ad custodiendum magistro Raimundo Vita, notario.

Interrogatus qualiter scit predicta que deposuit, dixit quia sic vidit et audivit et presens interfuit.

Interrogatus an pro dicta compositione facienda essent compulsi dicti consules et alii homines dicte ville per arrestationem corporum et captionem bonorum vel alias, dixit quod non, quod ipse sciverit, tamen bene scit, quia sic vidit et audivit, quod Raimundus Durandi et plures alii servientes missi fuerunt per dictos dominos P. et R. ad dictam villam Fanijovis et ad plures alias villas pro pignorando et compellendo dictos homines dicte ville et aliarum villarum ad solvendum questas sibi inpositas et debitas domino regi per homines suos. Et ipsemet qui loquitur missus fuit, ut dixit, in consimili officio per predictos dominos P. et R. in tota castellania Sancti Felicis.

Interrogatus an tempore compositionis dicti consules essent arrestati Tholose pro dicta compositione facienda, dixit quod non, quod sciret, sed bene vidit et audivit aliquociens quod, cum dicti consules de compositione tractaret et dici consules non possent concordare cum dictis P. et R., bene dicebant dicti P. et R. dictis consulibus dicte ville : Si non vultis nobiscum componere, aliter solvatis questas vobis inpositas et vos arrestamus quousque solveritis dictas questas, et si sint aliqui qui questas non debeant, illi secure recedant.

Interrogatus si aliis de causis essent illi vel aliqui alii arestati, dixit quod non, quod ipse sciat.

Interrogatus super secundo art., videlicet si sciverit quod dicti consules vel homines dicte ville compulsi fuerint vel arrestati vel pignorati quacunque de causa post predictam conpositionem, dixit quod sic.

Interrogatus qualiter scit, dixit quod, cum predicti consules et homines dicte ville non solvissent peccuniam debitam domino regi pro primo termino in dicta compositione contento, dicti domini P. et R. comiserunt Raimundo Durandi quod ipse mitteret servientes, prout sibi expediens videretur, ad pignorandum et compellendum consules et homines dicte ville ad solvendum dictam peccuniam debitam domino regi pro primo termino jam elapso in dicta compositione contento. Dixit etiam quod nulla alia de causa dicti homines debuerunt pignorati nec compelli, quia aliud non erat datum in mandatis illi Raimundo Durandi nec aliis servientibus, quod tamen ipse sciret.

Interrogatus super fine dicti art., videlicet an liceat domino regi vel ejus officialibus de jure vel de consuetudine vel de usu pignorare vel arrestare debitores domini regis pro suis debitis non solutis termino competenti, dixit se nescire quid est jus vel consuetudo, sed de usu bene vidit hoc fieri in Normannia, unde est oriundus, sed de usu Tholose dixit se nichil scire.

Interrogatus super tertio art., videlicet super depositione cujusdam summe peccunie facienda apud thesaurarios Tholose, dixit dictum art. continere veritatem, hoc exepto quia nescit an de levatione questarum vel exequtione inquestarum propter hoc deberet cessari, et an super hoc litteras impetraverint. Illud nescit.

Interrogatus qualiter scit, dixit quod presens fuit et vidit et audivit quando dicti consules venerunt ad dominum R. et rogaverunt ipsum ut faceret amoveri servientes qui erant in villa Fanijovis pro compellendo homines pro deffectu solutionis primi termini. Qui dominus Radulphus hoc concessit eisdem sub hac forma quod peccuniam debitam pro primo termino deponerent apud thesaurarios Tholose infra proximum sequens Pascha, alioquin in die Pasche vel in crastino venirent in aulam domini ..regis Tholose et se ponerent in arresto.

Interrogatus de loco, dixit quod hoc factum fuit in quadam grangia que dicitur Verartvilla que est prope Villam Franquam in Tholosano.

Interrogatus de personis presentibus, dixit quod Guillelmus de Gauderiis, Raimundus Durandi, Radulphus de Landa, et ipse testis qui loquitur et plures alii de quorum nominibus non recolit.

Interrogatus de tempore, dixit quod hoc fuit circa festum beate Marie in martio, certius tamen de die non recolit.

Interrogatus super omnibus etc.

V. Petrus Raimundi Lombardi, notarius uxoratus apud Tholosam, qui juravit in presentia dominorum et magistrorum, videlicet domini .. decani et domini archidiaconi et domini Gaufridi de Vindocinio, militis, die mercurii post octabas beati Michaelis, etatis 28 annorum vel circiter, ut dicebat, examinatus die veneris post festum beati Luche euvangeliste, productus ex parte dominorum P. et R. contra syndicos et consules Fani Jovis, deposuit ut sequitur.

Interrogatus an sciverit vel sciat quod consules et syndici de villa Fanijovis composuerunt cum predictis P. et R. super cazalagiis etc. pro summa 15000 l.t., respondit quod nec de financia facta cum dictis P. et R. nec de summa contenta in ea, si qua fuit aliquid scit.

Dixit tamen quod vidit compositionem de qua queritur scriptam per manum magistri Raimundi Vita.

Interrogatus qualiter scit quod per manum ejus scripta fuisset, dixit quia sic sibi videbatur quia cognoscit scripturam factam per manum dicti notarii, et quia vidit quod alias compositiones scribebat, ut dixit, et aliter dixit se nescire.

Interrogatus utrum dicti sindici et consules art. compositionis de qua supra fit mentio tradiderint predictis P. et R. et cum instancia petierint eos concordari et super hoc literam sibi tradi4, respondit quod sic.

Interrogatus quomodo hoc scit, respondit quia vidit et audivit et presens interfuit quod dicti consules, vel qui pro consulibus de villa Fanijovis se gerebant dicebant quod in illa cedula quam pre manibus habebant et dictis dominis P. et R. presentabant continebantur articuli quos petebant in conpositione predicta inscribi seu inferi.

Interrogatus quid continebatur in illa cedula, dixit se nescire, credit tamen quod essent articuli in dicta cedula quos petebant concordari propter hoc quia dicti consules hoc dicebant5.

Interrogatus de tempore – de loco id.

Interrogatus de assistentibus, dixit quod predicti consules qui predictam cedulam tradiderunt, ut dixit, et predictus dominus Radulphus, magister Guillelmus de Gauderiis et magister Raimundus Vita et plures alii de quorum nominibus non recordatur ad plenum6.

Interrogatus super secundo art. etc., dixit se nichil scire. Bene tamen vidit uti officiales domini regis quod debitores regis qui non solvunt seu non solverunt termino competenti debita domini regis compellebant ad solvendum predicta debita per arrestationem et captionem personarum dictorum debitorum et bonorum eorundem, a decem annis citra.

Interrogatus super tercio art. etc., dixit se nichil scire.

.

VI. Magister Guilhelmus de Gauderiis, clericus uxoratus, qui moratur apud Tholosam, juratus in presentia dominorum die mercurii in octabis beati Micaelis, etatis, 46 annorum vel circa, et examinatus die mercurii jovis (sic) post festum beati Martini yemalis, testis productus etc.

Interrogatus super primo art. dixit quod quidam qui se dicebant consules et homines Fanijovis, videlicet Sycardus de Carnesia qui se gerebat pro consule Fanijovis et quidam alii de dicta villa, usque ad numerum decem, prout sibi videtur, quorum nomina dixit se ignorare, conposuerunt gratis spontanei cum dominis P. et R. ad summam 15000 l.t. super casalagiis etc., post quam conpositionem art. dictis P. et R. in scriptis tradiderunt quod cum instancia pluries sibi concedi et concordari ac super hiis literas sibi tradi petierunt pretextu dicte conpositionis.

Interrogatus qualiter scit etc. dixit quia presens fuit et hoc vidit et audivit nec vidit metum vel violenciam eis inferri nisi quod audivit quandoque quod dominus R. dixit magistro Sycardo de Carnessia, qui se gerebat pro consule, prout sibi videtur, quod esset ibi dictus magister Sicardus et quibusdam aliis hominibus dicte ville quorum nomina dixit se ignorare, usque ad dictum numerum, sicut credit, dixit eis7 quod non exirent de intus quousque solvissent questas.

Interrogatus per quos die fuerunt ibi arrestati, dixit quod credit quod per duos dies, tamen singulis diebus dictarum duarum dierum dabatur eis licentia, tam in hora prandii quam in nocte, eundi ad domos suas in quibus erant ospitati Tholose.

Interrogatus qua de causa arrestabantur, dixit hac de causa ut solverent questas sibi impositas, quas questas testis qui loquitur dixit esse8 decimam partem bonorum secundum tenorem litere regie que dirigebatur domino senescallo Tholosano.

Interrogatus utrum tempore facte dicte conpositionis dicti homines essent in arresto predicto, dixit quod sic per modum qui sequitur, videlicet quod quadam die de mane dominus R. dixerat dictis hominibus ne exirent de intus donec solvissent questas, post que, eadem die, hora prandii, licenciavit eos ut pranderent in domibus suis, et quod post prandium redirent et essent in eodem statu ; post que, sero dicte diei, ipsis hominibus existentibus in aula regia, prout supra, et dictus dominus R. et ipse qui loquitur cum eo recederent ad domos suas et essent quasi in exitu dicte domus sive aule regie, dicti homines dixerunt testi qui loquitur, qui sequebatur dictum dominum R. : A, domine Guilhelme, quid faciemus nos ? Et ipse testis qui loquitur9 dixit eis : Per Deum videtur michi quod vos non possitis transire pro minus quam pro 15000 l.t. . Et tunc dicti homines dixerunt seu aliqui ex eis : Domine placet nobis, ex quo pro minori non possumus. Et ibidem ipse qui loquitur vocavit dominum R. qui reversus fuit ad eum et dixit eidem domino R. quod placebat dictis hominibus quod darent domino regi 15000 l.t., et tunc dictus dominus R. dixit eis : Domini, placet vobis dare domino regi 15000 l.t. ? Et ipsi responderunt quod sic et ibidem dominus R. dixit ipsis hominibus quod redirent in crastinum mane in capella beati Martini et interim idem dominus R. et ipse qui loquitur loquti essent cum domino P. de Latilhi, qui erat intentionis recipiendi ab eis 16000 l.t. et moderarent eum in quantum possent quod concordaret in recipiendis dictis 15000 l.t. ab eis. Post que in crastinum, convenientibus omnibus in capella predicta, fuit concordatum inter dictos dominos et dictos homines quod acciperentur a dictis hominibus dicte 15000 l.t. nomine compositionis.

Interrogatus de tempore, dixit quod fuit in yemme proximo preterita, die dixit se certius non recordari.

Interrogatus de loco, dixit ut supra deposuit.

Interrogatus si aliter sciat quod gratis et spontanei fecissent predicti homines conpositionem predictam, dixit quod, prout sibi videtur, gratis et spontanei faciebant, quia non vidit nec audivit, tempore facte compositionis, quod aliquis predictorum hominum in aliquo reclamaret vel contradiceret conpositioni predicte nec quod aliquis lacrimaretur seu faceret malum vultum. Credit tamen quod dicti homines fecissent libenter conpositionem pro minori summa quam sit summa predicta.

Item dixit super dicto art. quod fuit presens ipse qui loquitur quando predicti homines tradiderunt art. de quibus supra fit mentio, de die tamen non recolit, sed fuit, prout sibi videtur, infra quindecim dies post tempus dicte conpositionis, et ipsemet qui loquitur cum predicto Sicardo de Carnessia concordavit dictos art. traditos per dictos homines et postmodum dictis dominis tradidit.

Interrogatus quid in dictis art. continebatur, dixit quod continebatur ibi, inter cetera, quod essent inmunes ab homagiis et ab abusu monetarum prohibitarum, deffectu exercituum minus sufficienter servitorum, et ab amortisatione feudorum miliatarium (sic) et quodam aque ductu pro utilitate dicte ville, de inquestis pendentibus, quod ab eis essent inmunes, de quibus inquestis non posset subsequi omnium bonorum publicatio ; de aliis contentis in dictis art. dixit se non recordari ad presens.

Interrogatus an predicta peterentur a singularibus hominibus dicte ville vel generaliter ab omnibus seu communiter, dixit quod a singularibus personis petebantur queste et feuda militaria tantum, alia in dictis articulis contenta non vidit nec audivit quod peterentur ab eis, sed bene fuit presens et vidit et audivit quod questa et feuda militaria petebantur a quibusdam singularibus personis eorundem.

Interrogatus quare ergo predicti homines faciebant conpositionem generalem pro omnibus hominibus dicti loci, cum a quibusdam tantummodo et singulariter peterentur predicta. Respondit se nescire cum ignoret conciencias et concilia eorum, tamen credit quod ipsi requirebant fieri conpositiones generales ut concederentur eis ea que continebantur in art. eorundem.

Interrogatus super secundo art., dixit quod nescivit quod ante conpositionem aliquis de dicta villa fuit arrestatus per dictos dominos P. et R., nisi ut supra dixit. Post conpositionem vero, adveniente primo termino solutionis dicte conpositionis, et etiam primo termino elapso, vidit et audivit quod dictus dominus R. de Brulhi arrestavit in aula domini regis Tholose seu arrestari precepit dictum10 magistrum Sicardum de Carnessia et quendam alium cujus nomen ignorat, quia non solverant pecuniam promissam pro primo art. conpositionis. Dixit eciam licere de consuetudine seu usu Tholosano capere debitores regios pro solutionibus faciendis dictorum debitorum, et sic vidit pluries fieri seu uti.

Interrogatus super tertio et cultimo art., dixit quod audivit dici ea que in dicto art. continentur, aliter dixit se nescire.

Interrogatus super omnibus etc.

VII. Guillelmus Boneti, Burdegualensis, notarius Sancti Felicis in Tholosano, ibidem uxoratus, etatis quinquaginta annorum, vel circiter, ut dixit, juratus in presencia dominorum die mercurii post octabas beati Micaelis, examinatus die veneris post festum beati Martini yemalis, testis productus etc.

Interrogatus super primo art., dixit quod vidit aliquociens quod Sycardus de Carnessia, Guillelmus Johannis et quidam alii homines Fanijovis, ut dicebant, tractabant de conpositione facienda super casalagiis etc., aliter nescit quia non vidit eos tradi nec scit quid in dictis art. continetur, et tandem, qua die circa festum beati Andree proximo preteritum, de qua die dixit se certis non recordari, vidit et audivit in sero dicte diei, valde tarde, quod cum dominus R. de Brull. recederet de domo domini regis Tholose cum magna societate que eum sequebatur et esset ad exitum aule domini regis, subtus domum in qua gaulerius dicti castri moratur, quod magister Guilhelmus de Gauderiis dixit domino R. : Domine, hic sunt isti domini de Fanijovis et dicunt quod concordant inter se de conpositione in 15000 l.t. . Et tunc dictus dominus R. remanssit aliquantum et dixit eis : Domini, magister P. non vult recipere minus 16000 l.t., et si nos possumus concordare cum eo de illis 15000 l.t., et si placet vobis, super hoc loqueremur cum eo. Qui responderunt quod placebat eis. Et tunc dictus dominus R. dixit eis Eatis cum Dei benedictione et cras mane redeatis. Et quid factum fuit in die crastina nescit, quod non fuit presens dicte conpositioni. Dixit tamen quod secunda vel tercia die sequenti, prout sibi videtur, vidit quod in capella beati Martini juxta aulam domini regis Tholose erat in dicta capella dominus R., magister G. de Gauderiis et plures alii11 homines Fanijovis, et audivit quod dicebant inter se quod conposuerant cum dominis pro 15000 l.t. Dixit tamen se nichil aliud scire de dicta conpositione.

Interrogatus si sciat quod dicti homines Fani Jovis gratis et spontanei fecerunt dictam conpositionem, respondit se nescire, credit tamen quod gratis hoc fecerunt quia non vidit eos conpelli nec incarcerari nec minas eis inferri nisi de12 questis levandis prodicta conpositione facienda, aliter se dixit nescire quod gratis et spontanei hoc fecerunt.

Interrogatus super fine dicti art., dixit se nichil scire quia non vidit dictos art. tradi, quod sibi videatur vel recordetur.

Interrogatus an queste peterentur ab aliquibus hominibus dicte ville tantummodo vel generaliter ab omnibus, dixit quod a quibusdam tantummodo petebantur. Interrogatus qualiter scit, dixit quod pluries audivit quod dicti homines de Fanijovis dicebant, dum tractabatur de conpositione quod solverent illi de Fanijovis qui erant homines condicionati et alii non ; et tunc13 dictus R. respondebat quod de illis erat intentio sua et non de aliis.

Item interrogatus quare dicti homines fecerunt conpositionem generalem pro omnibus hominibus dicte ville, cum quibusdam tantummodo queste peterentur, dixit se nescire quia non novit intentiones seu concilia eorundem, set credit quod hoc fecerunt eo quod villa remaneret in statu meliori et sine brigua, et quia alie universitates de Tholosano faciebant generales conpositiones.

Interrogatus super secundo art., dixit se nichil scire quia nunquam scivit nec vidit quod dicti homines pignorarentur nec arrestarentur sive ante conpositionem sive post.

Interrogatus super tercio et ultimo art. dixit se nichil scire quia nunquam vidit literas de quibus fit mentio in dicto art. nec interfuit illi obliguationi qua dicuntur dicti homines se obliguasse ad deponendum quandam summam pecunie menes thesaurarios Tholose. Dixit tamen quod de usu Tholosano vidit pro questis homagiorum14 et aliis debitis domini regis, quandoque homines arrestari et eorum bona capi tam per thesaurios Tholose quam per alios officiales domini regis. De nominibus dictorum pignoratorum sive arrestatorum non recolit.

Interrogatus super omnibus aliis etc.

VIII Raymundus Durandi, qui moratur apud Avinionem in Tholosano, notarius, uxoratus ibidem, etatis 35 annorum, ut dixit, juratus in presencia dominorum die mercurii post octabas beati Micaelis, examinatus die veneris post festum beati Martini yemalis.

Interrogatus super primo art., dixit se non interfuisse conpositioni ; nam, tempore quo facta fuit dicta conpositio, ipse testis qui loquitur missus fuerat, prout dixit, per dominos P. et R. ad villam Fanijovis ad conpellendum et pignorandum plures homines dicte ville pro questis eisden (sic) inpositis, et, cum pignorasset ibidem ex causa predicta quosdam ex dictis hominibus usque ad numerum sex vel octo, adportavit ei quasdam literas Thomas Guarini sindicus dicti loci, ex parte dicte domini R., in quibus literis continebatur quod statim visis litteris, cessaret a cohercione et pignoratione hominum Fanijovis ; nam consules et homines dicti loci afinaverant seu conposuerant cum dominis P. et R. ad summam 15000 l.t. Quibus visis et lectis cessavit a conpulsione predicta.

Item dixit quod per octo vel per decem dies, ut sibi videtur, antequam dictas litteras recepisset, cum esset in villa predicta, cum pluribus servientibus, pro questis levandis, rogaverunt ipsum Thomas Guarini, sindicus dicte ville, Arnaldus Grimaldi, consul dicte ville, et Guilhelmus Johannis, major dierum, Guilhelmus Guarini et plures alii dicte ville ut cessaret a conpulsione facienda de levando questas predictas. Nam ipsi15 habebant consules suos et quosdam alios homines apud Tholosam ad tractandum cum dominis P. et R. de conpositione facienda, et quod in brevi audirent rumores de ipsis. Et ipse testis qui loquitur cessavit, ut dixit, a dicta conpulsione facienda per sex dies vel per octo.

Interrogatus si scit quod consules dicti loci vel homines tradiderint dictis dominis P. et R. quosdam art. et eos petierint concordari et sibi concedi, dixit quod sic, quia vidit et audivit, quasdam die inter festum beati Andree et Natale Domini, de qua cercius non recolit, quod Sicardus de Carnessia et quidam alius de dicta ville, cujus nomen dixit se ignorare, tradidit art. supradictos magistro Guilhelmo de Gauderiis, presente domino R. et teste qui loquitur, Petro Dudeti, Raymundo Vita et pluribus aliis de quorum nominibus non recolit, presentes dictos art. concordari, super quibus posset fieri litera et eis tradi et dari, et illos art. legit magister G. et eos correxit, aliquos cancellando et aliquos dimittendo.

Item dixit se vidisse et audivisse, cum magister P. de Latill. arripuisset iter suum eundi Parisius, quod quidam consules vel homines dicte ville, videlicet P. Guarini, P. Arnaldi, consules, Guilhelmus Johannis, junior, sequti fuerunt dominum P. predictum usque ad Villammuri, quadam die in Quadragesima, circa quindecim dies post introitum Quadragesime proximo preterite, de die tamen cercius non recolit, et petierunt a dominis P. et R. in aula domus in qua hospitatus erat dominus R. de Brylliaco, ut ipsi facerent amoveri servientes a domibus hominum dicte ville, qui servientes conpellebant eos ad solutionem pecunie promisse pro primo termino conpositionis predicte. Et erant ibi, prout dicebatur, 40 servientes qui dictos homines compellebant, prout dicebant consules supradicti. Qui domini P. et R. responderunt quod non amoverentur dicti servientes, ymmo et alii mitterentur quousque solvissent pecuniam promissam pro primo termino conpositionis predicte. Et tunc dicti consules sic dixerunt : Domini, qualiter solveremus cum non habeamus adhuc literam firmitatis conpositionis predicte, faciatis nobis literam predictam dari cum art. concessis, et parati erimus solvere. Et tunc interrogavit dictus magister Petrus quis habebat dictos art., et cum diceret magister R. Vita quod dictos art. non haberet, Petrus Guarini, consul dicte ville, dictos art. tradidit dicto magistro Petro qui dictos art. vidit et legit in presentia dictorum consulum, presente domino R., et quosdam de dictis art. cancellavit et quosdam alios dimisit non cancellatos, corrigendo eosdem, et, licet dicti consules quosdam alios art. peterent sibi concedi, quos dicebant dicti domini P. et R. non esse concedendos, cum non fuissent concessi in conpositione jam facta, nec de ipsis fuisset tractatum, tandem dicti art. sic per dominum P. correcti, concordati remanserunt inter partes predictas, et tunc dicti consules petierunt ut dicti art. traderentur Raymundo Vita, notario, ut eos scriberet et eis traderet literam conpositionis secundum tenorem dictorum art. et quod dicta litera sigillaretur sigillo domini R., ut possent eam deferre Parisius ad sigillandum sigillo domini P., et postmodum ad confirmandum per dominum nostrum regem. Et hoc, ad requisitionem dictorum consulum, fuit preceptum dicto R. Vita per dictum dominum P.

Interrogatus de loco et tempore, deposuit ut supra.

Interrogatus de presentibus, dixit quod dominus Blaynus Lupi, vicarius Tholose, magister R. de Gauderiis et magister Guillelmus ejus frater, P. Dudeti et dicti domini R. et P. et magister R. Vita, et ipse testis qui loquitur et plures alii etc.

Interrogatus an ab omnibus hominibus dicte ville vel a quibusdam particulariter peterentur queste predicte, respondit quod a quibusdam particulariter et non ab omnibus.

Interrogatus quare ergo consules dicti loci fecerunt conpositionem generalem pro omnibus hominibus dicte ville, dixit se nescire pro certo, credit tamen, prout dixit, quod hac de causa faciebant quod multi erant descendentes per aliquam lineam consanguinitatis vel affinitatis ab illis quibus inposite fuerant queste predicte, et timebant sibi ne tunc vel alias possent, ratione generis, ab eis vel eorum heredibus peti queste ratione predicta. Item credit quod alia ratione moti fuerunt ad faciendum conpositionem generalem, quia videbant quod ville circumvicine seu universitates dictarum villarum faciebant conpositionem generalem.

Item, propter alios art. qui generaliter vel quasi videbantur tangere omnes homines, vel saltem, pro majori parte, homines dicte ville, utpote de emendis que petebantur ab eis, ratione exercitus domini regis minus suficienter sequti vel serviti, vel ratione receptionis monete prohibite.

Item ratione quarundam inquestam ibidem pendencium super diversis criminibus, ut ab eis desisteretur ad plenum, pro quibus tamen non poterat subsequi omnium bonorum publicatio seu confiscatio de consuetudine vel de jure. Et ratione feudorum militarium que petebantur a quibusdam hominibus dicte ville, ab illis videlicet qui de dicta feuda acquisiverant a 50 annis citra.

Et hoc dixit se scire quia vidit art. concordatos et scriptos de quibus super facta est mentio, et plures alios tradi predictis dominis.

Interrogatus super secundo art. videlicet etc., dixit proposita in dicto art. esse vera. Interrogatus qualiter scit, dixit quod presens fuit in dictis pignorationibus et ante conpositionem et post conpositionem. Interrogatus si liceat de usu, jure et consuetudine Tholose pignorare debitores domini regis pro questis vel aliis debitis domini regis vel eorum corpora arrestare, dixit quod se usu ita vidit fieri tempore domini Alphonsi, comitis Tholosani condam, quando levabatur vicesima pars bonorum ab hominibus suis de corpore et casalagio, vel pro16 altera dictarum conditionum, vidit similiter uti dicta cohertione tempore domini nostri regis et pluribus alii temporibus et locis diversis et in pluribus personis de quibus pro parte non recolit, de aliis logum esset narrare.

Interrogatus super tertio et ultimo art., dixit quod pretextu quarundam literarum missarum dicto testi ex parte domini R., prout in superioribus facta est mentio, cessatum fuit a levatione questarum sed an cessatum fuit a prosecutione inquestarum pendencium, dixit se nichil scire.

Interrogatus super fine dicti art., dixit dictum art. veritatem habere. Interrogatus qualiter scit, dixit quia vidit et presens fuit, et instrumentum depositionis faciende, sicut publicus notarius, inquisivit et in formam publicam redegit, ut dixit, super deposicione facienda predicta, prout condiciones dicte depositionis faciende in dicto instrumento dixit contineri.

Dixit eciam dictus testis qui loquitur quod, quadam die, secunda vel tertia post Epiphaniam Domini proxime transactam, aliter certius non recolit de die, cum ipse testis qui loquitur apud Pulcrum Podium esset et faceret pignorari17 homines de Forcia Hugonis de Rivis pro questis eisdem inpositis, venerunt aliqui homines in dicto loco pignorati per dictum testem qui loquitur et obtulerunt ei literas consulum Fanijovis in quibus continebatur quod cum ipsi consules Fanijovis adfinassent seu conposuissent cum dominis P. et R., tam pro hominibus Fanijovis quam pro hominibus de Forcia Hugonis de Rivis et deberent gaudere dicti homines de Fortia Hugonis de Rivis commodo et utilitate dicte conpositionis, quod pignora capta restitueret idem testis dictis hominibus et quod ipsos occasione questarum ulterius nullatenus molestaret. Ad quorum rogationem dictus testis pignora capta restituit et cessavit a conpulsione hominum predictorum.

Interrogatus de loco et tempore18 quo sibi fuit tradita litera, dixit ut supra.

Interrogatus de presentibus, dixit quod ipse qui loquitur et P. Dudeti, Symon de Pihshalop, Johannes de Crespeyo, Robinus de Moyeus, et plures alii quorum nomina longum esset narrare.

Interrogatus super omnibus aliis et singulis etc., dixit nichil aliud scire quam supra deposuit.