IRHT

Enquêtes menées sous les derniers capétiens

> Procès entre la ville et les Dominicains de Millau

Archives nationales, J 896, n°7

Enquête

[1]

Anno Domini millesimo ducentesimo CC. nonagesimo VIII, die veneris post festum Epiphanie Domini, nos Petrus de Combis, tenens locum discreti viri domini Raimundi de Petrucia, judicis Amiliavi, et Poncius de Heraudeto, notarius, recepimus quasdam patentes litteras nobilis viri domini senescalli Ruthenensis, ejus sigillo sigillatas, quarum tenor talis est :

Guillelmus de Combrosio, miles, senescallus Ruthenensis, dilectis nostris magistris Raimundo de Petrucia, judici Amiliavi, vel ejus locum tenenti, et Poncio de Heraudeto, notario, salutem et dilectionem sinceram. Litteras regias nos recepisse noveritis in hac verba ;

Philippus Dei gratia Francorum rex senescallo Ruthenensi salutem. Cum prout accepimus ad instanciam fratrum Predicatorum ville nostre Amiliavi vobis mandaverimus ut per quasdam carrerias sive vicos dicte ville pontes sive transitus fieri facere permitteretis eosdem, si sine dampno et incommoditate nostra et dicte ville id fieri posset, et ex parte consulum dicte ville nobis extiterit intimatum quod dicti pontes sive transitus sine prejudicio et dampno nostro non modico et destructione dicte ville fieri non possent, per carrerias antedictas, et licet super hiis quedam informatio facta fuerit et curie nostre remissa et tradita, ipsi tamen consules ad hec vocati non fuerint nos ipsius informationis suspendentes effectum, mandamus vobis quatenus super predictis, vocato procuratore nostro, dictis consulibus et aliis evocandis inquiratis veritatem, inquestam quam inde feceritis judicandam cum informatione predicta sub sigillo vestro conclusam ad proximo futurum Parlamentum nobis fideliter remissur , non permittentes per dictos fratres Predicatores in predictis aliquid nova fieri vel etiam attemptari.

Actum Parisius die XIIIIa junii, anno Domini millesimo CCo nonagesimo VIIIo.

Verum cum ardius senescallie nostre Ruthenensis negociis inpediti ad dictam villam Amiliavi ad exsequendum contenta in dictis litteris personaliter ad presens accedere nequeamus, vobis mandamus et committimus quatenus ad dictum locum personaliter accedentes, vice nostra et loco nostri, contenta in predictis litteris regiis, vocatis procuratore regio, dictis consulibus et aliis qui evocandi fuerint, juxta continentiam litterarum hujusmodi cum diligencia compleatis, et informationem seu inquestam quam inde feceritis nobis quam cicius commode poteretis afferatis vel inclusam sub sigillis vestris fideliter transmittatis. Datum Villefranche die dominica post festum Circuncisionis Domini, anno ejusdem millesimo nonagesimo VIIIo.

Quas quidem litteras dominus Guillelmus Peregrini, miles, magister Durandus Calveti, Armandus de Sancto Affricano et Johannes Boderre, consules ville predicte Amiliavi, in castro domini regis dicti loci in nostra presentia constituti, nobis presentaverunt pro se et aliis conconsulibus suis et universitate sua personaliter comparentes, et requirentes nos dictos commissarios, instancia quanta possunt, ut contenta in ipsis litteris debite exequamur. Unde nos dicti commissarii contenta in ipsis litteris volentes debite exsequi, citari fecimus et vocari coram nobis dictos fratres Predicatores ad eorum domicilium, vigore dicte commissionis per Raimundum Gentiels, servientem curie, qui asseruit ipsos fratres citasse, licet prior et subprior eorum dicerentur esse absentes.

Quibus die et loco venit et comparuit ad hec specialiter evocatus coram nobis dictis commissariis, magister B. Lhie, deffensor domini regis, offerens se paratum jus regium defendere et instruere in premissis, quathenus ipsum presens negocium tangit vel tangere potest, constituens et substituens idem deffensor loco sui apud acta ad prosequendum presens negocium, quando ipsum abesse contigerit, Raimundum Perrini, bajulum Amiliavi, dans eidem plenam et liberam potestatem etc., ratum etc., obligans etc., relevans etc., et juris sollempnitate adhibita que decet in talibus adhiberi. Venit etiam et comparuit dictis die et loco incontinenti coram nobis prefatis commissariis fr. B. de Rupe, de ordine Predicatorum, locum tenens, ut dixit fr. B. de Serris, subprioris dictorum fratrum de Amiliavo, presentibus etiam fr. Petro Carolh, Guilhelmo Pelhicerii et Petro Aldrani, ejusdem ordinis, et salvo et protestato per ipsum fr. B. quod non intendit consentire alicui aprisie facte seu faciende contra ipsum vel contra fratres suos nec in nos tanquam in commissarios vel judices suos seu in dictum dominum senescallum seu alios curiales aliquathenus consentire nisi quathenus de jure teneretur et, salvo alias jure suo et suis exceptionibus et defentionibus loco et tempore proponendis, petiit copiam dictarum litterarum dicti domini senescalli et diem sibi assignari ad deliberandum super litteris antedictis.

Quas protestationes nos dicti commissarii minime admittentes in quantum presentem processum possent infringere seu anullari vel eidem aliter derogari, nisi et prout de jure fuerint admittende, concessimus eidem fratri B. copiam dictorum litterarum predicti domini senescalli et eidem diem et horam assignavimus coram nobis in eodem castro in vesperis ad procedendum super premissis ut fuerit rationis, necnon dictis consulibus et defensori eandem horam assignavimus ad procedendum amplius debite super istis et instruendum nos juxta contenta1 in litteris antedictis.

Qua hora comparuerunt dicti consules et defensor ut supra comparuerant, petentes ut supra. Item comparuit dictus fr. B. de Rupe et proposuit et in scriptis reddidit que sequntur :

Coram vobis dominis magistris Raimundo de Petrucia et Poncio de Heraudeto, notariis, vel coram locum tenente dicti domini judicis qui dicitis vos commissarios domini Guillelmi de Combrosio, militis, senescalli Ruthenensis, proponit et protestatur fr. B. de Rupe, tenens locum subprioris fratrum Predicatorum Amiliavi quod per aliquam compositionem nec per aliqua que dicat excipiat vel proponat, petat vel optineat vel per aliqua que fiant vel dicantur vel ordinentur pro ipso fratre B. et domo et conventu fratrum Predicatorum non vult nec intendit renunciare aliquatenus juris exceptionibus nec defensionibus nec privilegiis suis et dicti conventus, nec consentire in vos nec quemquam vestrum ut in commissarios judices seu inquisitores vel alias quocumque modo jurisdictionem habentes, nec in locum presentem et ejus pertinencias sibi et suis merito suspectos et ut suspectis recusatos, nec renunciare aliquibus appellationibus a parte sua factis, sed salvo omni jure suo et citra consensum petit sibi fieri copiam in scriptis jurisdictionis quam asseritis vos habere, si qua est, et diem competentem ad deliberandum sibi super hoc concedi, protestato quod potencia adversariorum ipse nec pars sua non potest habere in dictis loco et pertinenciis consilium, nec potest nec audet hic litigari nec juribus nec de fensionibus suis uti ut deceret.

Et post predicta dicti consules, nominibus quibus supra, et prefatus defensor domini regis, protestato quod non intendunt consentire dictis protestatis et propositis per dictos Predicatores, quathenus contra ipsos faciunt et partem suam postulaverunt et requisiverunt ut supra reddiderunt nobis dictis commissariis quandam papiri cedulam continentem articulos quorum articulorum talis est :

Intendunt probare consules ville Amiliavi quod si concederetur fratribus Predicatoribus domus Hugonis Vitalis cum 20 tesis in longitudine et 10 in latitudine et cum aliis locis eisdem necessariis ad suas officinas et cum pontibus quos ipsi fratres nituntur facere super carrerias dicte ville, ipsa villa deterioraretur et deformaretur eo quia, si predicta fierent, ipsi fratres occuparent quasi quartam partem ville domibus et hedifficiis constructam infra muros quasi in meliori loco dicte ville cum loco quem tenent occupatum et comprehenderent et clauderent plures vicos et 4 carrerias militares et publicas si facerent clausuram circumquaque, ut consueverunt facere in aliis locis, ubi habent domos.

Item quod dicta villa parva est et stricta et destruerentur 100 hospicia et plura burgensium et aliarum bonarum personarum ipsius ville antequam haberent suas officinas eisdem fratribus necessarias, tam ex dictis tesis quam alio loco quem tenent occupatum.

Item quod si fierent dicti pontes aufferrent prospectum et visum hospiciis convicinis et obfuscarentur ita quod homicidia possent perpetrari ratione obfuscationis predicte et latrocinia et excessus, maxime propter longitudinem poncium qui comprehenderent duas carrerias rectas et publicas.

Item quod dicta villa in magna parte ejusdem destrueretur et deformaretur propter ruinas hedifficiorum que facerent dicti fratres in dicto loco.

Item quod vicini habitantes juxta ipsos non poterunt ibidem remanere propter clausuram ipsorum et propter fetores qui ibidem fient et locus ille solitarius efficeretur.

Item quod locus ubi sunt et quem petunt et qui esset ei necessarius valet 5000 l.t. vel circa, et postea esset totaliter exemptus a talliis et collectis ibidem faciendis pro negociis domini regis et dicte ville, ita quod dicti consules nec dicta communitas neque dominus noster rex unquam magnum haberet aliquid subsidium de predictis et sic oporteret illud quod subportant et subportare solebant dicta hospicia ad dictos fratres perventa et pervenienda et que intendunt occupare quod sustinerent dicti consules et homines dicte ville et dominus noster rex.

Item quod dictos burgenses oporteret de necessitate, si concederetur dictis fratribus quod petunt, exire de dicta villa et se transferre ad alienam jurisdictionem vel nova hedifficia facere extra villam per campos et relinquere dictis fratribus antiqua hospicia antiquorum parencium eorundem.

Item quod 18 fontes vel putei sunt infra locum eis necessarium de quibus villa propter incendia vel aliud se postea non juvaret, de quibus quosdam claudere inceperunt.

Item quod domos et palacia tam bonorum et divitum burgensium quam ministralium et artificum sunt constructe et constructi in loco quem dicti fratres nituntur occupare.

Item quod extra muros dicte ville sunt plura bona loca et honesta in quibus ipsi fratres poterunt inhabitare honestius quam infra muros predictos et cum minore dispendio ipsius domini regis et ville sue memorate.

Item quod extra muros dicte ville alii ordines paupertatis commorantur, videlicet fratres Minores et Carmelini et sorores Minorisse.

Item quod si predicti arcus et pontes fierent et predicti fratres occuparent predictas 20 tesas in longitudine et 10 in latitudine, villa prelibata deformaretur in totum, quod fieri prohibetur a jure, et dampnum et injuria fieret hominibus dicte ville ac inferretur.

Item quod consules predicte ville sunt et fuerunt in possessione seu quasi, ab antiquo tempore citra, cujus in contrarium memoria hominum non existit, ampliandi, restringendi et removendi in totum et reparandi ac etiam mutandi carrerias publicas, meniana et protectus et arctus et pontes supra carrerias existentes propter dicte ville pulcritudinem et ad ejus decorem et utilitatem, et premissa possederunt seu quasi per tempus supradictum.

Item quod nullus habitans in dicta villa nec alius quilibet forensis potest facere arcus sive pontes supra carrerias publicas dicte ville nisi de voluntate predictorum consulum, et hoc habent dicti consules ex longissimo et antiquo usu et consuetudine confirmato, et confirmata eisdem per predictum dominum nostrum regem et ejus predecessores.

Item quod in littera dictis Predicatoribus concessa per dictum dominum nostrum regem continetur quod ipsi possunt facere dictos pontes et acquirere dictas tezas sine dampno et injuria alicujus.

Item quod si dictos pontes facerent et ipsas tezas acquirerent, dampnum et injuria fieret eidem ville.

Item quod ipsi Predicatores reducerent domum valentem 100 l.t. ad unum ortum qui valet 100 s. tantum, et sic patet cuilibet evidenter dampnum, injuria et deformatio ipsius ville si fieret quod dicti procuratores petunt.

Item quod ad instantiam dictorum consulum est et fuit manus regis apposita in domo que fuit Hugonis Vitalis in qua dicti fratres Predicatores nituntur facere oratorium. Volve a tergo tali signo

vo Item quod dominus senescallus Ruthenensis, causa cognita, apposuit manum in domibus que fuerunt condam Hugonis Vitalis antequam dicti Predicatores ibi celebrassent, ac etiam judex Amiliavi.

Item quod nonobstante dicta manus appositione que adhuc exstat in dictis domibus, in contemptum et vituperium dicti domini regis, spreta ejus regia magestate, ipsi Predicatores celebraverunt in dictis domibus, licet pluries prohibitum fuisset eisdem Predicatoribus, ex parte dicti domini regis ne, exstante predicta manu regia, in dictis domibus aliquid ibidem facere attemptarent nec ipsas domos intrarent.

Item quod, cum ipsi Predicatores fecissent unum bescalinum sive protectum supra carreriam publicam, contra prohibitionem eisdem factam per dictum dominum senescallum et per curiales Amiliavi, et contra usus et libertates ipsius ville et dictorum consulum, et in prejudicium ejusdem, et predicti curiales vellent diruere dictum bescalinum sive protecium, predicti Predicatores fuguaverunt predictos curiales et eos atrociter percusserunt cum lapidibus, ita quod quosdam eis vulnerassent et interfecissent nisi fuissent armati, impediendo exsequtionem faciendam super dirutione predicti bescalmi in vituperium et contemptum regie magestatis.

Et postulaverunt et requisiverunt, nominibus quibus supra, dictam informationem sive inquisitionem fieri super contentis in dicta littera regia cum testibus per eos producendis juxta continentiam predictorum articulorum et juxta alia diligenter, prout videbitur discretioni dictorum commissariorum.

Et nominaverunt in testes Durandum de Olmeriis, Guillelmum Candacii, Guillelmum de Luzensone, Berengerium Guiraldi, Bertholomeum et Guillelmum Roserii, R. Rosselli, B. Portanovas, R. de Amiliavo, Ademarium Sabaterii, dominum Berengarium de Vonco, militem, Raimundum Martini et Petrum Martini, fratres, Astrugum de Ranco, B. Montanha, P. Galauberii, Guillelmum de Monteplano, Raimundum Mercerii, B. Requet, Bertrandum Calveti et Guillelmum Riparie quos petierunt ad testificandum compelli una cum aliis crastina die per eos amplius nominandis.

Et ibidem dictus defensor, non revocando procuratorem superius in actis constitutum, inmo potius eundem confirmando, commisit fidei curie quatenus ipsum et dominum regem tangunt, predictorum testimonia nominatorum et nominandorum juramenta et eorum examinationem, ejus absencia non obstante, postulantes dicti consules et defensor precipi alicui servienti citare, predictos testes nominatos ac etiam nominandos per consules et defensorem predictos seu ejus substitutum.

Et ibidem fuit preceptum per nos, dictos commissarios, Petro Arnaldi, servienti curie, ut citet dictos testes nominatos per prefatos consules et defensorem ad diem crastinam ante terciam ih castro coram nobis, perhibituros testimonium veritatis.

Quam diem et horam dictis consulibus et defensori seu substituto ab eo assignavimus, et dicto fratri B. ad videndum jurare eosdem testes si sua crediderit interesse et alias ad debite procedendum, dicentes et respondentes nos, dicti commissarii ante diei assignationem ad ea que superius proposita sint per ipsum fratrem B. nos concessisse et fecisse copiam eidem de littera commissionis predicti domini senescalli, cetera non admittentes per eum proposita, nisi quathenus juris esset.

Post que dictus frater B. dixit nos dictos commissarios non debere ulterius procedere super premissis rationibus a se supra propositis, et si hoc faciebamus, ex hoc sensiens se et partem suam fore gravatos, appellabat ad dominum nostrum regem Francie et ejus curiam supponens se et partem suam et ecclesiam suam et bona eorum sub protectione et custodia dicti domini nostri regis inhibens nobis ex parte dicti domini nostri regis ne in premissis ulterius procedamus. Quam appellationem nos dicti commissarii non admisimus tanquam frivolam et inanem, nisi quathenus de jure esset admittenda.

Qua die crastina comparuerunt dicti consules, nominibus quibus supra. Item comparuit R. Perrini, bajulus Amiliavi et substitutus a dicto defensore regio apud acta pro jure regis defendendo. Item comparuit dictus frater B. de Rupe, presentibus etiam aliis tribus fratribus qui cum ipso eri fuerunt presentes in alia comparitione, repetitis omnibus et singulis protestationibus super a se factis. Et ibidem fuit requisitus per nos commissarios dictus frater B. si volebat partem facere in premissis et videre jurare testes quos dicti consules et substitutus a dicto defensore dixerunt se habere presentes aliud respondit set in continenti illicenciatus recessit.

Quare nos dicti commissarii ad receptionem juramentorum ab infrascriptis testibus et examinationem eorundem processimus, dicti fratris B. absencia non obstante. Post que dicti consules et substitutus a dicto defensore, ad probandum contenta in dictis suis articulis, produxerunt in testes Ademarium Sabaterii, B. Portanovas, Bertrandum Gasci, Astrugum Gietaneu, Guillelmum de Luzensone, Durandum de Olmeriis, P. Portala, Bertrandum de Rupecesarea, Berengerium Guiraldi, B. Roqueta, Bertrandum Calveti, B. Fabri, Astrugum de Ranco, Raimundum Rosselli, Bartholomeum Roserii, Raimundum de Cumbis, B. Montanha, P. Ypothecarii, Guillelmum Ypothecarii, P. Nicholay, Petrum Manoasca, Guillelmum Alamanni, Guillelmum Erra, Guillelmum Candacii, Durandum Benastrugi, Stephanum Cadeno, Petrum Fornerii, dominum Berengerium de Vonco, B. Raterii, P. Martini, Guillelmum Martini, Sycardum de Rupecezarea et Bernardum Riparie qui juraverunt super premissa dicere veritatem et deposuerunt ut sequitur.

I Guillelmus Candatii, testis juratus et diligenter interrogatus, [1] exposito sibi primo art., faciente mentionem de deformatione ville, dixit se scire quod si fr. Predicatores ville Amiliavi haberent ex concessione domum Hugonis Vitalis cum 20 tezis in longitudine et 10 in latitudine, et cum aliis locis eisdem necessariis ad suas officinas, et pontes supra carrerias que sunt inter domum in qua ipsi fratres inhabitant modo et domum que fuit dicti Hugonis Vitalis, villa deterioraretur et deformaretur pro eo quia dicti fratres occuparent quartam partem dicte ville domibus constructam et hedifficiis infra muros quasi in meliori loco dicte ville cum loco tamen quem ipsi tenent modo occupatum, et claudent 4 carrerias militares et publicas et quosdam vicos.

Item super secundo art. interr. ubi fit mentio de parvitudine et strictitudine ville, dixit se scire, secundum extimationem suam contenta in dicto art. esse vera.

... dixit eum esse verum et contenta in eo, prout est fides sua et extimatio.

, id.

... dixit ipsum esse verum, prout jacet, quod dixit se scire per similitudinem aliarum villarum et locorum in quibus ipsi fratres commorantur.

... interr. faciente mentionem de valore locorum quem petunt et quem tenent dicti dicti fratres, dixit eum esse verum et contenta in eo secundum ejus extimationem.

... ipsum art. esse verum juxta ejus extimationem et arbitrium.

... dixit se scire ipsum esse verum et contenta in eo pro eo quia in domibus quas modo tenent dicti fratres sunt vel esse consueverunt 9 putei de quibus extrahitur aqua et extrahi consuevit. Item pro eo quia nondum habent illas 20 tezas quas petunt ultra domos quas modo inhabitant, quas quidem si haberent occuparent et comprehenderent alios 9 puteos de quibus vicini serviunt se et abstrahunt aquam pro suis necessitatibus.

..., dixit eum esse verum et contenta in eo.

..., dixit se scire ipsum esse verum, ut jacet, pro eo quia audirent tumultus gencium et mulieres parturientes et se vident adinvicem per fenestras de loco ubi nunc sunt propter alta hedifficia et turbarentur in divinis propter tumultum transeuncium per carrerias et preconizationes quod non facerent si essent extra muros.

..., dixit se scire ipsum esse verum et contenta in eo.

faciente mentionem de deformatione ville in totum si arcus et pontes fierent supra dictas carrerias, dixit eum esse verum et contenta in eo, hoc salvo quod nescit utrum prohibeatur a jure deformari aliquam villam in totum, nisi in quantum audivit dici a jurisperitis.

..., dixit art. esse verum ut jacet, et specialiter recolit se vidisse, reddendo causam sui dicti, restringi per dictos consules, seu per alios de mandato ipsorum, domos Petri Linhol, B. Cremat et magistri B. de Capitelucio, notarii et quam plurium aliorum, ut ampliarentur carrerie coram domibus eorum posite. Item recolit se vidisse quod consules dicte ville fecerunt scindi seu amoveri quemdam pontem ligatum quem fecerat fieri quedam mulier vocata Salessa supra carreriam quamdam dicte ville.

... dixit eum esse verum et contenta in eo, pro eo quia vidit privilegia domini nostri regis concessa dictis consulibus et ipsa legit in quibus consuetudines dicte ville erant conformate (sic) inter quas est illa consuetudo quod nullus sit ausus facere pontes supra carrerias dicte ville nisi de licencia dictorum consulum.

..., dixit eum esse verum et contenta in eo pro eo quia vidit transcriptum dicte littere continentis quod dicti Predicatores possent facere dictos pontes et dictas tezas acquirere sine dampno et injuria alicujus.

... dixit ipsum art. esse verum et contenta in eo, pro eo quia frangerentur consuetudines dicte ville et privilegia dictis consulibus concessa, nec dicta villa posset se juvare, guerra imminente ad eo bene ac si locus ille esset populatus, et de facili possent ipsi fratres introducere inimicos dicte ville et domini regis sub similitudine habitus eorundem.

... dixit ipsum art. esse verum quia sic vidit fieri in domo in qua ipsi fratres inhabitant modo.

..., dixit ipsum art. esse verum pro eo quia ipse loquens vidit et audivit quod magister Centullus, tunc judex Amiliavi, ad instanciam dictorum consulum fecit apponi dictam manum regis et baculum regium in dicta domo in dicto art. contenta.

..., dixit ipsum art. esse verum et contenta in eo pro eo, quia ipse loquens vidit et presens fuit quando dominus Guillelmus de Combrosio, miles, nunc senescallus Ruthenensis, et tunc, posuit et cepit dictam domum ad manum et salvamgardam domini regis verbo et facto, presentibus consulibus antedictis.

..., dixit ipsum art. esse verum et contenta in eo et hoc dixit se scire per visum et auditum.

..., dixit se nichil, scire de contentis in eo, nisi quod audivit dici quod ita erat quemadmodum in ipso art. continentur a pluribus hominibus dicte ville. Et plura nescit.

Berengarius Guiraldi, testis etc. dixit idem quod proximus eo salvo quod contenta in XVIIIo art. nescit nisi per auditum dici, addens quod ipse loquens erat consul quando pons ligneus domus de na Salessa fuit amotus de carreria super qua erat factus, mandato ejusdem loquentis et suorum conconsulum.

Petrus Nicholay, testis ...

... dixit quod si domus Hugonis Vitalis cum 20 tezis in longitudine et 10 in latitudine et cum pontibus concederetur dictis FF PP deterioraretur et deformaretur villa predicta Amiliavi et extimat quod circa sextam partem dicte ville occuparent infra muros quasi in meliori loco et 4 carrerias publicas et militares comprehenderent et plures vicos.

..., credit et sua fides est ipsum art. esse verum et contenta in eo, aliter tamen nescit.

..., dixit eum fore verum, et contenta in eo secundum suam extimationem et arbitrium.

... dixit se scire secundum ejus arbitrium quod una magna pars ville destrueretur et deformaretur si predicta eisdem fratribus concederentur.

..., super Vo art., dixit ipsum art. fore verum per similitudinem aliorum locorum in quibus habitant religiosi propter clausuras quas faciunt juxta domos ipsorum.

... faciente mentionem de valore dicti loci quem tenent et quem petunt dicti fratres et qui esset necessarius, extimat dictum locum 5000 l.t. vel circa et quod dictus locus esset exemptus a talliis ut in eodem art. continetur.

..., dixit ipsum art. esse verum.

..., dixit se perfecte nescire quot sunt putei in dicto loco de quibus fit mentio in dicto art., set videtur sibi quod bene sunt ibi 18 putei vel ultra de quibus vicini se juvarent nisi dicti Predicatores eos haberent.

..., dixit ipsum art. esse verum et contenta in eo.

... dixit et asseruit ipsum art. fore verum.

... dicit et asserit esse verum et contenta in eo.

... faciente mentionem de deformatione ville, dixit ipsam villam fore deformatam in parte si dicti fratres obtinerent quod petunt et dampnum esse regi et hominibus dicte ville.

..., dixit ipsum esse verum pro eo quia recolit se vidisse, a 25 annis proxime preteritis citra, et per dictum tempus quod dicti consules fecerunt restringi scalerium de na Borzeza et etiam quamdam botiguam ipsius loquentis que est in macello et quedam alia reparamenta et meliorationes vidit fieri per dictos consules in dicta villa.

..., dixit ipsum art. esse verum ut jacet, pro eo quia ipse loquens vidit dictas consuetudines pluries concessas, ut in eis continetur, a rege Aragon. condam et etiam confirmationem ipsarum concessam a domino rege Francie cum sigillo cereo viridi appenso in quibus-consuetudinibus et confirmatione ipsarum continetur, quia ipsi consules possint arbitrari et adjudicare, salvo jure in omnibus dicti domini regis.

..., dixit se nichil pertinens scire.

..., dixit ipsum art. esse verum et contenta in eo.

... Id.

..., dixit se nichil scire pertinens. Credit tamen, prout in eodem art. continetur, quia vidit in dicta domo baculum regium appensum.

..., dixit se nichil scire pertinens.

..., dixit se audivisse, dum transibat idem loquens per carreriam, quod dicti Predicatores celebrabant in dicta domo. Et plura pertinentia dixit se nescire.

Geraldus de Lhuzensone, testis juratus etc. dixit idem quod Guillelmus Candacii, testis precedens, remoto et salvo quod contenta in XVo art. nescit nisi per auditum dici, nec etiam contenta in XVIIIo et XIXo art. salvo quod baculum regium vidit ibi appensum in signum manus regis ibidem apposite, addito quod contenta in XXIo art. scit per visum et auditum esse vera, ut in eo continetur.

Ramundus Mercerii, testis etc., [1] dixit ipsum esse verum, ut in eo continetur, eo salvo quod perfecte nescit extimari si quarta pars ville vel quota occuparetur si dicti fratres obtinerent quod petitur ab eisdem.

..., nichil pertinens dixit

... dixit esse verum secundum ejus arbitrium.

..., dixit quod quedam pars ville destrueretur si predicta dictis Fratribus concederentur.

..., dixit eum esse verum prout jacet.

..., dixit se extimare locum quem tenent et locum quem petunt dicti predicatores ad valorem 3000 l.t. vel circa et quod locus quem petunt et quem habent esset exemptus a talliis communibus.

..., dixit ipsum art. esse verum ut jacet.

..., dixit quod 15 putei possunt esse, ut sibi videtur, infra locum eisdem Predicatoribus necessarium de quibus se juvarent homines dicte ville cum locus se offerret

..., dixit eum esse verum et contenta in eo.

... id...

... dixit quod villa deterioraretur in parte, quod autem prohibeatur a jure ne scit nisi per auditum dici.

... dixit eum esse verum et contenta in eo.

... dixit dictos consules esse in possessione antiqua prohibendi ne aliquis faciat pontes seu arcus super dictas carrerias nisi de licencia ipsorum, et fuerunt in dicta possessione ab antiquo.

... dixit se nichil, scire de contentis in eo.

... dixit eum esse verum.

... dixit quod domus valens 100 l.t. per dictos Predicatores si reduceretur in bortum non valeret 10 l.t. juxta ejus extimationem.

... dixit se nichil scire pertinens, sed credit per auditum dici prout in eis continetur.

... dixit se nichil scire pertinens nisi per auditum dici.

Magister Hugo Teyrici, ...

... dixit quod villa deterioraretur et deformaretur si predicti Predicatores obtinerent quod petunt, ut in dicto art. continetur, et quod magnam partem dicte ville occuparent quasi in meliori loco ipsius ville et etiam quasdam carrerias publicas obfuscarent.

... dixit contenta in eis esse vera.

... dixit quod magna pars ville destrueretur et deformaretur propter ruinas hedifficiorum quas facerent in dicto loco.

... dixit ipsum art. esse verum.

... dixit se perfecte nescire estimare dictum locum, set multum valet, ut dixit.

... dixit ipsum esse verum eo quia ipse loquens habet ibi, juxta ipsos Predicatores, domum suam in carreria in qua est domus que fuit Hugonis Vitalis.

... dixit perfecte nescire deponere quot putei sunt ibi, sed extimat quot multi putei sunt ibi.

... dixit contenta in eis esse vera.

... dixit ipsum art. esse verum, ut credit.

... dixit ipsum esse verum, salvo quod nescit utrum dicti consules habeant talem potestatem ex consuetudine vel ex privilegio.

... dixit se nichil scire pertinens.

... dixit contenta in eis esse vera.

... dixit se nichil scire pertinens, sed credit per auditum dici ut in eis continetur

... dixit se vidisse et audisse quod cum curiales venissent ad domum Predicatorum causa removendi bescalmum quod fecerant, quod dicti Predicatores fugabant cum lapidibus dictos curiales, et versus ipsum loquentem exeuntem de domo sua quidam ex dictis fratribus, cujus nomen ignorat, projecit unum lapidem. Et plura pertinentia nescit.

Guillelmus Hoc, ... [1] ... dixit ipsum art. esse verum et contenta in eo.

... dixit se scire quod 50 hospicia et ultra burgensium et aliorum personarum occuparent dicti Predicatores si haberent quod petunt.

... dixit eum esse verum, ut jacet.

... dixit quod maxima pars ville destrueretur et deformaretur propter ruinas hedificiorum que facerent dicti Fratres in dicto loco.

... dixit2 eum esse verum.

... dixit quod locus quem tenent et quem petunt dicti Fratres valet secundum ejus arbitrium 50000 s.t et quod ille locus esset exemptus a tallis communibus et oporteret quod alii qui remanerent sustinerent et subportarent honera dicte ville.

... dixit eum esse verum et contenta in eo.

... dixit se perfecte nescire deponere set videtur sibi quod sint in dicto loco 10 putei et ultra.

... dixit se scire, prout in eis continetur.

... dixit quod si predicti arcus et pontes fierent, et predicti fratres obtinerent illa que petunt, villa deformaretur in parte, et esset prejudicium domino regi et hominibus dicte ville.

... dixit se scire et verum esse prout in eis continetur.

... nichil pertinens scire dixit.

... dixit se scire et verum esse prout in eis continetur.

... nichil amplius pertinens scire dixit. Nec plura scit pertinencia.

Astrugus de Ranco... cf I, salvo quo nescit perfecte deponere super XVo, XVIIIo, XIXo et XXo art., set audivit dici a pluribus quot contenta in eis sunt vera.

B. Montanha,... cf VIII, salvo et excepto quod nescit deponere quot putei sunt in loco dictorum fratrum quem petunt et quem tenent.

Petrus Portale, cf VIII

Bertrandus Gasc...

... dixit se scire contenta in eo esse vera, eo salvo quod extimat et est suum arbitrium quod dicti fratres, si haberent quod petunt cum eo quod tenent, occuparent quasi in meliori loco a quinta parte ipsius ville usque ad sextam infra muros.

... dixit quod dicti fratres occuparent et destruerent, antequam haberent suas officinas, 60 hospicia vel ultra burgensium et bonarum personarum.

... dixit dictum art. esse verum et contenta in eo.

... dixit quod quedam magna pars ville destrueretur.

... dixit eum esse verum et contenta in eo.

... dixit quod valet secundum ejus arbitrium 3000 l.t. vel circa, qui locus esset exemptus a talliis communibus que sunt in dicta villa pro negociis domini regis et pro negociis communibus dicte ville.

... dixit eum esse verum.

... dixit quod 14 putei et plus sunt in dictis locis, de quibus poterat se juvare dicta villa.

... dixit ipsos art. esse veros et contenta in eis.

... dixit quod in parte deformaretur villa si dicti fratres obtinerent quod petunt, et esset dampnum regi et hominibus dicte ville propter ea que superius deposuit super sexto art.

... dixit ipsos art. esse veros et contenta in eis.

... dixit se nichil scire nisi quod audivit dici contenta in eo.

... dixit eum fore verum.

... dixit quod si dicti fratres acquirerent unam domum valentem 100 l. reduceretur ad valorem 10 l. secundum ejus extimationem.

... dixit se nichil scire pertinens. Credit tamen, prout in eis continetur, quid sic audivit dici pluribus et quia vidit baculum appensum in dicta domo.

XII Durandus Benastrugi,... cf I, salvo quod nescit perfecte deponere super XVo art. nec super XXo in eo quod continetur quod dictus senescallus posuit dictam domum ad manum domini regis.

XIII Stephanus Cadeno,... cf I, salvo et excepto quod nescit perfecte deponere super VIIIo art. quia non computavit dictos puteos, nec vidit dictos fratres celebrare in domo, nec manum regis in dicta domo apponi, set baculum regium vidit ibi appositum in signum manus regis ibidem apposite.

Petrus Fornerii...

... dixit quod si predicta in dicto contenta dicti fratres acquirerent et facerent dictos pontes, occuparent secundum ejus arbitrium a quinta parte usque ad sextam dicte ville cum suis officinis, secundum quod alii ordines acquirunt sibi locum et clauderent quasdam carrerias militares et publicas et quosdam vicos si clauderent se circumquaque quasi in meliori loco dicte ville infra muros.

... dixit quod bene occuparent dicti fratres a 80 usque ad 100 hospicia secundum ejus arbitrium.

... dixit eum esse verum.

... dixit esse verum prout in eis continetur.

... extimat dictum locum de quo fit mentio in eodem valere secundum ejus arbitrium 4000 l.t., qui locus est exemptus a talliis communibus, et fieret prejudicium regi et dicte ville, ut in eodem art. continetur.

... dixit ipsum esse verum.

... nescit perfecte deponere super eo quot sunt ibi putei.

... dixit ipsos art. esse veros et contenta in eis.

... dixit eum fore verum, nescit tamen si ad prohibeatur a jure quod continetur in eo.

... dixit esse verum, prout in eis continetur.

... Super XVo art. interr., dixit se nichil scire nisi de auditu dici.

... dixit eum esse verum propter a se supra deposita.

... dixit eum esse verum secundum ejus arbitrium.

... dixit se nichil scire pertinens salvo quod manum regis vidit in dicta domo vel baculum regium, et audivit dici contenta in art. antedictis.

Bernardus Roqueta,... cf XIII.

Bartholomeus Roserii, cf I, salvo quod non vidit manum regiam apponi in dicta domo, set baculum regium appensum vidit in ea insignum esse dicte manus, et addito quod vidit de contentis in XXIo art. quod dicti Fratres projiciebant lapides contra curiales regis.

Petrus Ypothecarii, cf XIII

R. de Cumbis, id.

B. Portanovas,

... dixit eum esse verum.

... dixit ipsos esse veros et contenta in eis.

... dixit se nescire perfecto deponere.

... dixit eum esse verum et contenta in eo.

... dixit se perfecte nescire deponere.

... dixit ipsos esse veros et contenta in eis.

... dixit ipsos fore veros et contenta in eis, salvo quod nescit utrum prohibeatur a jure deformitas alicujus ville, nisi per auditum dici.

... nescit deponere super eo nisi de auditu dici.

... dixit eum esse verum et contenta in eo.

... dixit se extimare quod domus valens 100 l.t. acquisita per dictos fratres non valeret post dictam acquisitionem 10 l.

... dixit nichil scire pertinens.

... dixit se vidisse aliquod Fratres Predicatores existentes supra domos quas inhabitant, proicientes lapides adversus curiales domini regis, ut in dicto art. continentur, set non recolit de nominibus dictorum Fratrum nec de nominibus dictorum curialium, salvo quod Raimundum Perrini, bajulum, vidit illuc ire. Et plura pertinentia nescit.

Guillelmus Ypothecarii, cf I, salvo quod nescit si manus regis fuit in dicta domo apposita per judicem Amiliavi ad instanciam consulum, nec recolit se audivisse quod dominus senescallus poneret dictam domum ad manum regis, nec etiam vidit ibi celebrare, tamen sacerdotem indutum pannis sacerdotalibus vidit ibi dum transibat per carreriam ac si celebraret, addito quod scit quod 18 putei vel ultra sunt ultra (sic) locum necessarium dictis Predicatoribus si remanerent in illo loco ex quibus vicini consueverunt se servire.

Ademarius Sabaterii,...

... dixit quod si Fratres Predicatores obtinerent que petunt villa deterioraretur et deformaretur et extimat quod quintam vel sextam ville occuparent infra muros quasi in meliori loco et comprehenderent 4 carrerias militares et publicas et plures vicos.

... dixit quod si Fratres Predicatores obtinerent id quod petunt esse eis necessarium, occuparent 80 hospicia secundum ejus arbitrium.

... dixit eos fore veros et contenta in eis.

... dixit se scire quod gentes habitantes juxta dictos Predicatores, propter fetores et quedam alia sibi contraria non poterunt commode juxta eos commorari.

... nescit perfecte deponere quantum ad extimationem dicti loci.

Super VIIo art. interr., dixit eum esse verum et contenta in eo.

Super VIIIo art. interr., nescit perfecte deponere.

Super IXo, Xo et XIo art. interr., dixit ipsos esse veros et contenta in eis.

Super XIIo art. interr., dixit quod magnus pars ville deformaretur si dicti Fratres obtinerent quod petunt.

Super XIIIo art. interr., dixit eum esse verum et idem loquens ut consul dicte ville una cum Guillelmo Erra et aliis conconsulibus suis fecit frangi pontem ligneum de na Salessa quem fecerat supra carreriam et plures domos restringi ad hoc, ut carrerie essent ampliores et pulcriores.

Item super XVo art. interr., dixit se audivisse legi in domo communi Amiliavi transcriptum cujusdam littere concesse eisdem Fratribus per dominum regem ut possent facere dictos pontes sine prejudicio et injuria alicujus.

Super XVIo art. interr. dixit eum esse verum.

Super XVIIo art. interr., nescit perfecte deponere super eo.

Super XVIIIo, XIXo, XXo et XXIo art. interr., dixit se nichil scire pertinens. Et plura nescit.

Hugo Benastruc, testis etc., dixit idem quod proximus salvo quod non fuit cum dicto teste precedente quando fuit restricta domus de na Salessa, set eo tempore quo ipse loquens fuit consul dicte ville, fecit ampliare et meliorare aliquas carrerias, ut in dicto art. continetur, nec vidit legi litteram dictis Predicatotoribus concessam seu ejus transcriptum, prout deposuit testis precedens ; addito quod XVIIIum art. dixit esse verum et etiam XXm, prout ibi continetur quod dominus senescallus posuit dictam domum ad manum regis, addito etiam quod idem loquens, ut consul requisivit magistrum Centullum, tunc judicem Amiliavi, quod poneret dictam domum ad manum domini regis

Petrus Martini, testis etc., dixit idem quod proximus, salvo quod non requisivit magistrum Centullum quod petunt et quod habent vel habere volunt pro suis officinis dicti Fratres, a 4000 usque ad 5000 l.t. et quod 18 putei sunt ibi, ut in dictis art. continetur.

Astrugus Gietaneu, testis etc., exposito sibi primo art. dixit se perfecte nescire super eo quantum ad occupationem dicte ville. Dixit tamen quod quasi in meliori loco dicte ville essent dicti Predicatores si ibi remanerent, et ocuparent 4 carrerias militares et publicas et plures vicos.

Super IIo art. interr., dixit quod dicti Predicatores obtinerent quod petunt et quod tenent occuparent 80 hospicia vel circa secundum ejus arbitrium.

Super IIIo et IIIIo art. et Vo interr., dixit esse verum prout continetur in eis.

Super VIo art. interr., dixit se scire secundum ejus arbitrium et extimationem quod locus quem habent et petunt et qui esset eis necessarius valet 4000 l.t. vel ultra.

Super VIIo art. interr., dixit eun esse verum et contenta in eo.

Super VIIIo art. interr., dixit se perfecte nescire deponere quot putei sunt in dicto loco de quibus fit mentio in dicto art.

Super IXo, Xo et XIo art. interr., dixit ipsos esse veros et contenta in eis.

Super XIIo art. interr., dixit quod in parte deformaretur dicta villa si dicti fratres obtinerent quod petunt.

Super XIIIo et XIIIIo art. interr., dixit esse verum, prout in eis continetur.

Super XVo art. interr., dixit se nichil scire pertinens.

Super XVIo et XVIIo art. interr., dixit esse verum ut in eis continetur.

Super XVIIIo art. interr., dixit se nichil scire pertinens, neque etiam de XIXo, XXo et XXIo art. interr. scit aliquid perfecte deponere nisi per auditum dici. Et plura nescit pertinentia.

Guillelmus Martini, testis etc., dixit se perfecte nescire deponere super primo et secundo art., salvo quod dixit dictos Fratres occupare et claudere 4 carrerias et quosdam vicos quasi in meliori loco ville si ibi remanerent.

Super IIIo art. interr., dixit quod si dicti pontes fierent aufferrent visum et perfectum vicinis et obfuscarent domos vicinas

Super IIIIo art. interr., dixit eum esse verum.

Super Vo art. interr., dixit se nichil scire pertinens.

Super VIo, VIIo et VIIIo art. interr., dixit se perfecte nescire deponere, salvo quod locus ille esset exemptus a talliis communibus dicte ville.

Super IXo, Xo et XIo art. interr., dixit esse verum (sic) prout in eis continetur.

Item super XIIo art. interr., dixit quod si dicti Predicatores facerent et haberent illa que in dicto art. continentur, villa deformaretur in parte.

Super XIIIo art. interr., dixit esse verum quod in eo continetur, salvo quod non vidit removeri aliquem pontem de dictis carreriis.

Item super XIIIIo art. interr., dixit esse verum ut in eo continetur, salvo quod nescit si est consuetudo confirmata per regem.

Super XVo art. interr., dixit se nichil scire pertinens.

Item super XVIo art. interr., dixit se scire eum verum esse.

Super XVIIo, XVIIIo et XIXo art. interr., dixit se nichil scire pertinens.

Item super XXo art. interr., dixit se vidisse in dicta domo celebrare semel per aliquem ex dictis Predicatoribus. Et plura pertinentia nescit.

Bernardus Raterii, testis etc., exposito sibi primo art. super quo inquiritur, dixit quod si concederetur dictis Predicatoribus id quod petunt, villa deterioraretur et deformaretur, et quasi de meliori loco ipsius ville, domibus et hedifficiis constructis occuparent circa quintam partem ejusdem ville infra muros secundum extimationem suam, prout vidit in aliis locis, ubi sunt fratres, et clauderent 4 carrerias militares et publicas et multos vicos.

Super IIo art. interr. dixit quod dicta villa parva est et stricta et destruerentur 100 hospicia burgensium et habitationes gencium antequam haberent dicti fratres suas officinas cum loco quem eis necessarius, et cum dictis 20 tezis secundum ejus arbitrium.

Super IIIo, IIIIo et Vo art. interr., dixit verum esse ut in eis continetur.

Super VIo art. interr. ubi fit mentio de valore loci, dixit et extimat valere dictum locum necessarium dictis Predicatoribus ad valorem 4000 l.t. vel circa, et quod totaliter exemptus esset a talliis communibus et collectis que sunt ibi pro negociis ipsius ville et domini nostri regis, et alii subportarent totum honus, quod esset valde dampnosum ipsi domino regi et dicte ville.

Super VIIo art. interr., dixit eum esse verum secundum ejus arbitrium.

Super VIIIo art. interr., dixit extimare 14 vel 15 puteos esse in dicto loco dictis fratribus necessario, de quibus homines dicte ville juvabant se ad incendia et alia necessaria, quod nequirent facere propter habitationem dictorum Predicatorum.

Super IXo, Xo et XIo art. interr., dixit esse verum quod continetur in eis.

Item super XIIo art., interr., dixit quod villa deformaretur in magna parte si habitarent ibi, ex qua deformacione dampnum et injuria fieret hominibus dicte ville.

Super XIIIo et XIIIIo art. interr., dixit se scire esse verum, prout in eis continetur, et recolit quod ipse loquens, ut consul, una cum suis conconsulibus, restrinxit seu restringi fecit tabularios domus d'en Guiscart et dels Bedoces et de na Salessa et quorundam aliorum.

Super XVo art. interr., dixit se vidisse et audivisse legi in domo communi transcriptum dicte littere in dicto art. contente, prout dicebatur, in quo continebatur, ut in dicto art. continetur.

Super XVIo art. interr., dixit esse verum ut in eo continetur.

Super XVIIo art. interr., nescit perfecte deponere.

Super XVIIIo art. interr., dixit esse verum, ut in eo continetur, pro eo quia idem loquens, ut consul, et Hugo Benastrugi et quidam alii conconsules sui requisiverunt dictum magistrum Centullum, tunc judicem Amiliavi, ut poneret dictam domum ad manum et salvamguardam domini regis.

Super XIXo art. interr., dixit se perfecte nescire deponere in eo quod ibi continetur quod dominus senescallus posuit manum in dicta domo, set bene vidit ipsum dominum senescallum in dicta domo quadam die, respicientem novitatem.

Super XXo et XXIo art. interr., nichil pertinens scire dixit. Et plura nescit pertinencia.

Petrus Mancasca, testis etc., dixit idem quod proximus, salvo et excepto quod idem loquens non fuit consul nec fecit restringi aliquos tabularios, nec reparari carrerias, set per 40 annos vidit fieri predicta contenta in XIIIo art. per consules qui pro tempore fuerunt, ; nec vidit apponi manum regis in dicta domo ad instanciam dictorum consulum set baculum regium vidit ibi appensum in signum salve guarde, nec vidit ibi senescallum, nec etiam scit si est consuetudo de contentis in XIIIIo art. neque vidit transcriptum littere que dicitur esse concessa dictis Predicatoribus.

Dominus Berengarius de Vonco, miles, testis etc., dixit se scire contenta in omnibus et singulis esse vera, salvo quod nescit perfecte deponere de numero puteorum contentorum in VIIIo art., nec super XIIIIo art. ubi fit mentio de littera Predicatorum, nec super XVIIo et XVIIIo art. scit deponere de sciencia, nec super XIXo in eo quod judex Amiliavi posuit manum in dicta domo, neque super XXo et XXIo art. scit deponere nisi per auditum dici.

B. Fabri, testis etc., super primo art. dixit idem quod B. Raterii, testis precedens, et hoc idem dixit interrogatus super IIo, IIIo, IIIIo et Vo art.

Item interr. super VIo art. ubi fit mentio de valore loci, dixit se nescire perfecte estimare nec deponere super eo.

Item super VIIo, VIIIo, IXo, Xo et XIo art., dixit esse verum quod in eis continetur.

Super XIIo art. interr., dixit quod si fratres Predicatores haberent quod petunt villa deformaretur in parte et dampnum et injuria fieret dicte ville eo quia locus ille esset exemptus perpetuo a communibus talliis et collectis et quedam alia mala possent propter hoc dicte ville devenire.

Super XIIIo et XIIIIo art. interr., dixit esse verum quod in eis continetur.

Super XVo art. interr., dixit se nichil scire pertinens.

Super XVIo art. interr., dixit esse verum quod in eis continetur.

Super XVIIIo et XIXo art. interr., dixit se nescire deponere de causa sciencie, set credit verum esse, ut in eis continetur, pro eo quia vidit ibi baculum regium appensum et etiam dominum senescallum vidit ante dictam domum respicientem novitatem.

Super XXo art. interr., dixit se vidisse aliquos predicatores celebrare in dicta domo, ut in dicto art. continetur. Et plura nescit.

Raimundus Rosselli, testis etc., dixit esse verum prout in eis continetur, salvo quod nescit perfecte deponere de causa sciencie super XVo, XVIIIo et sequentibus art. nisi per auditum dici.

Guillelmus Alamanni, testis etc., exposito sibi primo art., dixit se scire quod si dicti Predicatores obtinerent quod petunt, essent quasi in meliori loco dicte ville et quasi in medio, et credit secundum ejus extimationem cetera in dicto art. contenta.

Super IIo art. interr., extimat quod 50 hospicia et ultra occuparent dicti Predicatores si ibi remanerent.

Super IIIo et IIIIo art. interr., dixit esse verum quod in eis continetur.

Item super Vo art. interr., dixit quod si ipse loquens haberet hospicium juxta dictos Fratres, ipse non remaneret ibi, inmo transferret se alibi. De aliis hominibus nescit perfecte deponere.

Super VIo art. interr., nescit extimare locum nec perfecte deponere de contentis in eo.

Item super VIIo art. interr., dixit se nescire deponere perfecte.

Super VIIIo art. interr., nescit deponere de numero puteorum cum non computaverit eos, set plures sunt ibi putei ex quibus consuevit se servire dicta villa.

Super IXo, Xo et XIo art. interr., dixit esse verum ut in eis continetur.

Item super XIIo art. interr., dixit quod dicta villa deformaretur in parte et dampnum et injuria fieret hominibus dicte ville si ibi obtinerent quod petunt dicti Fratres.

Item super XIIIo et XIIIIo art. interr., dixit esse verum ut in eis continetur, set nescit quod sit consuetudo de contentis in dicto XIIIIo art. set usus obtentus per consules dicti loci.

Item super XVo art. interr., dixit se nichil scire pertinens.

Item super XVIo art. interr., dixit esse verum ut in eo continetur.

Super XVIIo art. interr., dixit se extimare quod si Fratres obtinent quod petunt, domus valens 100 l., si destrueretur et deduceretur in ortum, non valeret 10 l.

Super XVIIIo art. interr., dixit esse verum ut jacet, et ipse loquens tunc erat consul.

Et plura pertinencia nescit, diligenter et singulariter super aliis interr.

Durandus de Lineria, testis etc., dixit idem quod Guillelmus Candacii, testis precedens, salvo quod nescit perfecte deponere super XVo, XVIIIo et XIXo art. nisi per auditum dici, et quia vidit baculum regis appensum in dicta domo, addito quod ipse loquens vidit proici unum lapidem a quodam ex dictis fratribus adversus curiales et fere percussit magistrum Hugonem Terrici, cum venissent dicti curiales ad removendum quoddam bescalmum quod de novo fecerant dicti fratres.

Sycardus de Rupecezarea, testis etc., dixit idem quod proximus, salvo quod super Vo art. nescit deponere de aliis nisi de se ipso, si esset juxta dictos fratres, qui nullatenus ibidem remaneret prope eorum habitationem, et salvo quod super XVIIo art. dixit se extimare domum valentem 100 l.t. acquisitam per dictos fratres, si reduceretur in ortum et dirueretur, valere tantum 10 l. vel circa. Nec vidit proici adversus magistrum Hugonem Terrici lapidem, set contra curiales predictos Predicatores, cum vellent removere bescalinum de novo factum.

Bermondus Riparie, testis etc., dixit idem quod proximus, addito quod deponit assertive verum quod in Vo art. continetur secundum ejus arbitrium, et salvo quod nescit deponere super XXIo art. nisi per auditum dici.

Notes

1 Ms : contenteta.

2 Depuis ici jusqu'au dixit suivant, le texte omis en raison d'un saut d'un dixit à l'autre, a été ajouté en interligne.

Comment citer cette notice

Elisabeth Lalou, Xavier Hélary. "Procès entre la ville et les Dominicains de Millau (Archives nationales, J 896, n°7)", dans Enquêtes menées sous les derniers capétiens, Elisabeth Lalou, Christophe Jacobs, éds, Paris : Centre de ressources numériques TELMA, 2007. (Ædilis, Publications scientifiques, 4). [En ligne] http://www.cn-telma.fr/enquetes/enquete41/ .

Mentions légales | Colophon | Contacts | Haut de page